Watchtower BIBLIOTHEEK ONLINE
Watchtower
BIBLIOTHEEK ONLINE
Papiamento (Aruba)
  • BIJBEL
  • PUBLICACION
  • REUNION
  • g03 8/8 pag. 21-23
  • Un Baño di Sauna—Antes y Awor

No tin video disponibel pa loke bo a scoge.

Sorry, nos no por a play e video.

  • Un Baño di Sauna—Antes y Awor
  • Spierta! 2003
  • Subtema
  • Articulonan Similar
  • Temescal
  • E Sauna di Finlandia
  • Beneficionan di Sauna
  • Bañamento Ritual Hudiu Tabata Predecesor di Bautismo?
    E Toren di Vigilancia Anunciando e Reino di Jehova Dios 2006
Spierta! 2003
g03 8/8 pag. 21-23

Un Baño di Sauna—Antes y Awor

PA SIGLONAN varios cultura a disfruta di un baño di sauna, esta, un baño pa pone hende soda. Tin hopi tipo di sauna, por ehempel e indjannan di Norte America tin inipi, Rusonan tin bania, Turconan tin hamman y Haponesnan tin mushiburo.

Tambe tawatin e bañonan di antiguo Roma, cu a inclui un camber cayente y un camber di stoom. Entre e bañonan Romano di mas bunita y luhoso cu nan a coba saca ta e bañonan di Caracalla. Nan a abarca un area di 11 hectar y por a acomoda 1.600 persona.

Nos ta invita bo pa ban analisa dos tipo di baño pa pone bo soda cu awe ainda ta wordo uza. Uno ta e temescal di Mexico. E otro ta e sauna di Finlandia, y kisas despues di lesa tocante dje lo bo kier asta purb’e!

Temescal

Na Mexico, prome cu e colonisacion Spaño, e pueblonan Azteca, Zapoteca, Mixteca y Maya a uza e baño di sauna temescal. Nan a uz’e pa propositonan terapeutico y pa purificacion, manera den caso di ritonan ora alcansa madures, tambe parto, entiero di un famia y otro ceremonianan di tribu. Temescal ta bin di temazcalli, un palabra di e idioma indjan Nahuatl, cu ta nifica “cas di baña.” E temescal tawata un structura traha di baksteen den forma rectangulo of rondo cu un dak bol. Den dje nan tawata keinta piedranan volcanico y produci stoom door di basha te di yerba, manera romero [rozemarijn] y eucalipto, riba e piedranan. Suavemente nan tawata bati curpa di e persona tumando e sauna cu matanan ritual of medicinal, y na final di e ceremonia nan a spat awa friu riba dje.

E frèrenan Spaño a lucha contra e custumber aki debi cu nan a considera bañamento di hende homber cu hende mohe hunto como inapropiado. No obstante, temescal a keda existi y ainda ta ser uza den cierto partinan di Mexico, principalmente pa baña, pa haya alivio di malesa of pa recupera despues di parto. Sinembargo, tin un creciente interes pa rebiba e aspectonan tradicional religioso di temescal como parti di e herencia cultural di e pais.

E Sauna di Finlandia

Kisas e baño pa pone bo soda cu ta mas conoci ta e sauna di Finlandia. De echo, “sauna” ta un palabra Finlandes. Na Finlandia e baño di sauna ta existi pa mas o menos 2.000 aña, y e promenan tawata consisti di djis un buraco tapa den suela cu un candela meimei of den huki. E tiponan di sauna pafo di cas den un casita a cuminsa aparece na principio di siglo 12 di nos era.

Awendia na Finlandia casi tur cas tin un sauna, fura cu palo y cu ta wordo keinta cu coriente of cu palo. Den cabañanan y areanan di cunucu ainda ta masha normal pa hende tin sauna cu ta uza un kachel cu ta kima palo. Sea cu nan ta uza coriente of palo, semper nan ta pone un capa di piedra riba e kachel. Bo ta aumenta e humedad den e sauna door di uza un cuchara di sopi pa basha awa riba e piedranan cayente. Un diferencia importante entre e sauna Finlandes y e bañonan Romano of Turco ta cu mayoria sauna Finlandes ta fura y muebla cu palo. Como cu palo casi no ta transmiti cayente, bo por haya temperaturanan halto sin cu hende den e sauna ta kima nan curpa na e banki, na muraya of caminda mester tene pa subi of baha.

Sauna ta un parti asina integral di cultura Finlandes, cu segun calculonan tin 1 sauna pa cada 3 Finlandes. Mayoria Finlandes ta tuma un sauna un biaha pa siman. Den zomer, ora cu mayoria hende ta pasa nan facansi canto di un lago, hopi di nan ta tuma un sauna casi tur dia! Por lo general e tumado di sauna ta intercambia entre dal un sauna cayente y landa den e awa friu di e lago. Pa esnan cu henter aña ta gusta e sistema aki di cayente bai friu y viceversa, tin cantidad di sauna situa serca di awa gevries caminda nan ta tene un buraco habri den e ijs pa bo por djis drenta sali.

Beneficionan di Sauna

E Finlandesnan tin hopi tempo ta promove sauna pa e beneficionan cu e tin riba hende su salu. Un proverbio Finlandes ta bisa: “Sauna ta e botica di hende pober.” Si, fuera di ta un luga pa baña, sauna a sirbi como un tipo di hospital y kraamkliniek te cu siglo 19.

Un baño di sauna normalmente ta dura 10 pa 15 minuut pa cada sesion y na un temperatura di 80 pa 100 grado Celsius. Hopi tumado di sauna ta gusta haci varios sesion, y ta sosega of dal un douche entre cada sesion. Stimula door di e cayente, nan circulacion di sanger ta aumenta, porionan ta habri y e curpa ta cuminsa soda saca sushi manera zuur di lechi, produciendo un efecto purificante. Hopi bes hende ta tuma un sauna pa alivia dolor di curpa despues di ehercicio y tambe pa alivia alergia, ferkout y dolor di artritis. Aunke opinionnan ta varia tocante e beneficionan aki pa hende su salu, amantenan di sauna ta bisa cu e baño ei ta laga bo sinti bon, fit y limpi. Tin hende ta gusta tuma un sauna na fin di dia pa su efecto trankilisante y relahante. Otro hende ta haya cu e intercambio entre cayente cu friu ta renoba nan vigor, y pesei nan ta prefera di tuma e sauna den dia.a

Sauna ta birando mas y mas popular rond mundo, specialmente den hotel y facilidadnan deportivo. Pero at’aki un palabra di cautela: Desafortunadamente, nan ta uza e palabra “sauna” den algun pais pa referi na cierto luganan di prostitucion. Pesei, haci sigur cu e sauna cu bo ta bai bishita ta echt un sauna, uza pa propositonan decente.

Na algun luga e sauna no ta funciona manera mester ta. Por ehempel, si e kachel no tin e cantidad adecua di piedra y bo ta basha awa riba dje, esei por crea diripiente hopi stoom cu por resulta hopi incomodo. Tambe, awa por lek riba e candela of riba e wayanan di coriente y cu tempo daña e kachel. Pesei, semper haci sigur cu nan ta sigui e instruccionnan di fabrica y cu e sauna ta ser teni limpi y bon ventila. Si bo tin acceso na un sauna cu ta cumpli cu e rekisitonan aki, podise lo bo kier purba e baño moderno y toch antiguo aki.

[Nota]

a Si bo ta un persona di edad of na estado of bo tin problema di curason, consulta un docter prome cu bo tuma un sauna.

[Cuadro/Plachinan na pagina 23]

Algun Tip pa ora di Tuma Sauna

● Evita alcohol y cuminda pisa prome cu e sauna.

● Cuminsa cu un douche.

● Sinta riba un serbete.

● Corda cu mas abou e banki ta, mas fresco e temperatura ta.

● Ahusta e humedad door di basha cada biaha un tiki awa riba e piedranan di e kachel.

● No participa ora hende ta pusta ken por wanta e temperatura di mas cayente of ken por keda mas largo.

● Tuma un douche fresco na final.

[Plachi na pagina 21]

Bañonan di Caracalla na Roma

[Reconocemento]

Cortesia di James Grout/ Soprintendenza Archeologica di Roma

[Plachi na pagina 21]

Un baño di sauna “temescal”

    Publicacion na Papiamento (Aruba) (2002-2024)
    Log Out
    Log In
    • Papiamento (Aruba)
    • Comparti
    • Preferencianan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condicionnan di Uzo
    • Maneho di Privacidad
    • Configuracion di Privacidad
    • JW.ORG
    • Log In
    Comparti