Kico Ta Vitiligo?
Di un escritor di Spierta! na Sur Africa
◼ Tin biaha Sibongile mes ta haci wega cu su problema di cuero. E ta bisa cu un smile: “M’a nace preto, bira blanco, y awor mi no sa mas kico mi ta.” E tin vitiligo.
Loke ta causa vitiligo, yama tambe leukoderma, ta perdida di cel di cuero cu ta produci pigment. Esaki ta resulta den formacion di pik pik blanco y pleki mas grandi riba e cuero. Serca algun pashent e problema no ta yega mas aleu cu un pleki. Serca otronan si e ta plama masha lihe riba e curpa. Di otro banda, tin hende cu ta sufri di un forma di vitiligo mas slow cu ta tuma hopi aña pa plama riba henter e curpa. Vitiligo no ta causa dolor fisico ni e no ta contagioso.
Kisas no tur caso di vitiligo ta mes bisto cu esun di Sibongile pasobra e ta mas notabel serca hende color scur. Pero tin hopi hende ta sufri di un of otro grado di dje. Estadisticanan ta mustra cu entre 1 pa 2 porshento di poblacion tin e. Vitiligo no ta haci distincion di rasa y e ta afecta tanto homber como mohe. Ainda su causa ta desconoci.
Aunke no tin un cura sigur pa vitiligo, tin hopi manera pa trat’e. Por ehempel, serca pashentnan color cla, e problema ta bira mas bisto ora e parti di e cuero cu tin su color natural ainda kima den solo. Pesei, pa e problema ta menos notabel, ta bon pa evita mucho solo. Hende color scur por uza cosmetica special pa yuda camufla e contrastenan den color di cuero. Algun pashent a reacciona bon riba un tratamento pa aumenta pigment. Durante e tratamento aki e pashentnan tin cu tuma remedi pa hopi luna y tambe haci uzo di aparato special di rayo ultravioleta. Den algun caso e tratamento aki a yuda e partinan afecta di e cuero haya nan color normal bek. Otro pashentnan ta scohe un tratamento pa elimina pigment. Meta di e tratamento aki ta pa, cu uzo di remedi, haci henter e cuero bira blanco door di destrui e sobra celnan cu ta produci pigment. Door di esei, ta elimina e contrastenan.
Vitiligo por causa angustia emocional pa hende cu ta sufri di dje, specialmente ora e plama riba cara. Sibongile ta bisa: “Resientemente ora dos mucha a wak mi, nan a cuminsa grita y a basha careda bai. Otronan tin miedo di papia cu mi, pensando cu mi por tin un enfermedad contagioso of cu mi a ser maldiciona. Si tin un cos cu mi por yuda otro hende compronde ta, cu nan no tin nodi tene miedo di hende cu tin e problema aki. Nan no por haya vitiligo door di contacto fisico ni via aire.”
Como Testigo di Yehova, Sibongile ta gusta siña otro hende Bijbel, y e no ta laga su problema descurash’e. Esaki ta encera bishita hende na nan cas y papia cara cara cu nan. E ta bisa: “Mi a conforma mi cu mi aparencia. Awor mi ta sinti mi mas trankil, y mi ta anhela e tempo ora mi haya mi color natural bek den e Paradijs riba tera cu Yehova Dios a priminti.”—Revelacion 21:3-5.
[Plachi na pagina 20]
Na 1967, prome cu e problema a presenta