BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • g96 8/7 pág. 29-31
  • Pakico Mi No Por Siña?

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Pakico Mi No Por Siña?
  • Spièrta!—1996
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • E Desafio di Vence
  • Siña Concentrá
  • Reducí Inkietud
  • Mantené Bo Respet Propio
  • E Búskeda pa Haña e Bèrdat
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova (Edishon pa Públiko) 2020
  • Kon Mi Por Trata ku Frakaso?
    Spièrta!—2004
  • Hóbennan Ku sin Miedu Ta Papia di Nan Kreensia Religioso
    Spièrta!—2004
  • For di Nos Lectornan
    Spièrta!—1996
Mas Artíkulo
Spièrta!—1996
g96 8/7 pág. 29-31

Hóbennan Sa Puntra . . .

Pakico Mi No Por Siña?

Jessica ta corda cu “mi no kier a bai cas i enfrentá mi mayornan. Un biaha mas mi a keda sinta pa vários vak.”a Na edad di 15 aña, Jessica ta inteligente i bunita. Pero, mescos cu hopi hóben, e tin mashá dificultad pa mantené marca haltu den curso na scol.

HOPI bes mal punto na scol ta e resultado di un actitud indiferente en cuanto educacion of en cuanto e maestro. Pero, esei no ta e caso cu Jessica. E simplemente ta haña comprendimentu di teoria un dificultad invencibel. Naturalmente, a bira difícil pa Jessica siña wiskunde. I dificultad cu lesamentu a pone cu tabata difícil p’e logra den otro les.

En cambio, María no por skirbi palabra corectamente. Semper e ta sconde e notanan cu e ta skirbi den reunionnan cristian pasobra e tin bergwensa di su erornan den skirbimentu. Sin embargo, ni Jessica ni María ta falta inteligencia. Jessica ta asina bon den relacion público cu el a haña nombramentu como mediador, of solucionador di problema, na scol ora problema presentá entre coleganan di scol. I den klas, María ta dje 10 porciento di alumno cu ta haña punto mas haltu.

E problema: Jessica i María tin un defecto pa siña. Expertonan ta kere cu rond di 3 te 10 porciento di tur mucha por tin dificultad similar cu siñamentu. Tania, cu a pasa 20 aña di edad caba, ta sufri di loke ta yamá Defecto di Hiperactividad i Deficiencia di Atencion (DHDA).b El a bisa: “Mi tin dificultad den reunionnan cristian, cu studio personal, i oracion debí na mi incapacidad di presta atencion of di sikiera sinta ketu. Esei ta afectá mi ministerio pasobra mi ta bula di un tema pa otro muchu lihé pa hende siguí mi.”

Ora un mucha no ta hiperactivo, e defecto ta ser yamá Defecto di Deficiencia di Atencion (DDA). Hende cu e defecto aki ta ser yamá hopi bes soñador lantá. Neurólogo Bruce Roseman a bisa tocante hende cu tin tal defecto: “Nan ta sinta i ta wak un buki pa 45 minuut i nan no ta siña nada.” Pa un motibu of otro nan tin dificultad pa concentrá.

Investigadornan médico ta kere cu recientemente nan a cuminsá comprendé loke ta causa e problemanan aki. Sin embargo, tin hopi cos cu nan no sa ainda. I e límitenan entre vários defecto i incapacidad cu ta stroba siñamentu no semper ta claro. Apesar dje causa exacto of e nomber duná na un cierto defecto—sea cu ta un problema cu lesamentu, memoria, prestamentu di atencion of ser hiperactivo—tal defecto por stroba educacion di un persona i por causa hopi sufrimentu. Si bo tin un dificultad pa siña, con bo por venc’é?

E Desafio di Vence

Considerá Jessica, cu nos a mencioná na principio. Determiná pa vence su incapacidad di lesa, el a sigui purba lesa diferente buki. E culminacion a yega ora el a topa cu un buki di poesia cu tabata sumamente interesante p’e. El a obtené un buki similar, locual el a gusta lesa tambe. Despues el a bira interesá den un seri di buki di cuentanan, i poco poco e problema di lesamentu a mengua. E les cu el a siña tabata cu perseverancia ta vence. Abo tambe por vence e incapacidad di siña of por lo ménos bo por haci bon progreso den e direccion ei ora bo no ta entregá.—Compará cu Galationan 6:9.

Kico di tratamentu cu e problema di falta di memoria? Loke ta e clave pa resolvé e problema ta den e refran: “Ripiticion ta mama di retencion.” Niki a haña cu si e ripití verbalmente loke el a tende of a lesa, esei a yud’é corda cosnan. Purb’é. Esei por yudá bo tambe. Significantemente, den tempu bíblico hende tabatin e custumber di pronunciá e palabranan, asta ora di lesa pa nan mes. Dje manera ei, Jehova a manda Hosué, un skirbidor di Bijbel: “Bo mester lesa den [e ley di Dios] na bos abou di dia i anochi.” (Hosué 1:8; Salmo 1:2) Pakico pronunciá e palabranan tabata asina importante? Pasobra hacimentu di esei a ocupá dos sintí—oido i bista—i a yuda laga un impresion mas profundo den mente dje lector.

Pa Jessica, siña wiskunde tambe tabata un trabou enorme. Sin embargo, el a purba siña reglanan di wiskunde dor di ripití nan—dedicando avéces tantu como mei ora na un solo regla. Cu tempu su esfuersonan a duna bon resultado. Pues ripití, ripití, ripití! Un bon custumber ta di tene papel i potlot na man ora bo ta scucha den klas of ta lesa di manera cu bo por haci anotacion.

Ta vital pa comprometé bo mes na siñamentu. Establecé e custumber di keda despues di scol i papia cu e maestro. Siña conocé nan. Bisa nan cu bo tin un problema di siña pero cu bo ta determiná di venc’é. Mayoria maestro lo ta contentu pa yuda. Pues, reclutá nan yudansa. Jessica a haci esei i a ricibí hopi apoyo necesario for di un maestro simpático.

Siña Concentrá

Un yudansa tambe ta di pone meta pa bo mes i un sistema di recompensa. Ponementu di un meta specífico—digámos: cabamentu di un parti di bo huiswerk—promé cu bo cende television of bo música faborito como recompensa, por motivá bo pa concentrá. Sea sigur cu e metanan cu bo ta pone ta razonabel.—Compará cu Filipensenan 4:5.

Avéces hacimentu di cambio constructivo den bo ambiente por yuda. Niki a haci areglo pa sinta dilanti den klas cerca e maestro afin di concentrá mihó. Jessica a haña cu tabata probechoso pa haci su huiswerk huntu cu un amiga estudioso. Bo por haña cu ta probechoso pa simplemente haci bo kamber agradabel i cómodo.

Reducí Inkietud

Si bo tin e tendencia di ta hiperactivo, siñamentu por ta un penoso afan. Pero, segun algun experto, mucha hiperactivo por gasta nan energia den ehercicio físico. Segun U.S.News & World Report, “Tin un aumento di evidencia di cu e capacidad di cada persona pa dominá informacion nobo i corda informacion bieu ta mehorá pa medio di cambionan biológico den e celebro efectuá mediante ehercicio aeróbico.” Pues, un cantidad moderá di ehercicio—landa, core, hunga bala, core baiskel, schaats, etcétera—por ta bon tantu p’e curpa como p’e mente.—1 Timoteo 4:8.

Medicamentu ta rutinariamente prescribí pa defecto di siñamentu. Nan ta bisa cu rond di 70 porciento dje hóbennan cu ta afligí cu e defecto di DHDA cu a ser duná remedi stimulante a mehorá. Si bo ta aceptá tal remedi ta un asuntu pa abo i bo mayornan dicidí despues di tuma na consideracion e severidad dje problema, posibel efectonan secundario, i otro factornan.

Mantené Bo Respet Propio

Aunke nan no ta considerá dificultad den siñamentu un problema emocional, e por tin consecuencianan emocional. E combinacion di desaprobacion constante i crítica di mayornan i di maestro, puntonan abou of mediocre na scol, i falta di amigu íntimo por producí fácilmente un falta di respet propio. Algun hóben ta sconde e sintimentu aki cu nan conducta rabiá of menasante.

Pero, bo no tin cu perde respet propio debí na problemanan cu siñamentu.c Segun un instructor profesional cu ta traha cu hóbennan cu tin e problema di siña, “Mi meta ta pa cambia nan actitud tocante bida—pa no bisa ‘Mi ta estúpido, i no por haci nada drechi’ . . . sino bisa ‘Mi ta venciendo un problema, i mi por haci hopi mas cu hamas mi a pensa.’”

Aunke bo no por haci hopi pa cambia actitud di otro hende, bo por influenciá bo mes actitud. Jessica a haci esei. El a bisa: “Ora mi a husga mi mes a base di loke mucha di scol a bisa i a yamá mi, mi kier a bandoná scol. Pero awor mi ta purba ignorá loke nan ta bisa i sigui haci mi best. Esei ta duru, i mi tin cu sigui recordá mi mes, pero e ta duna bon resultado.”

Jessica tabatin cu lucha cu un otro realidad. Su ruman homber mayor a haña e puntonan di mas haltu riba su raport. Segun Jessica, “Esei tabata destruí mi respet propio te ora cu mi a stop di compará mi mes cuné.” Pues, no compará bo mes cu bo rumannan.—Compará cu Galationan 6:4.

Combersacion cu un amigu confiabel tambe lo yudá bo haña e punto di bista corecto. Un berdadero amigu lo apoyá bo lealmente miéntras cu bo ta purba di mehorá. (Proverbionan 17:17) En cambio, un amigu falsu lo sea desanimá bo of duná bo incorectamente un punto di bista halsá di bo mes. P’esei, scoge bo amigunan cu cuidou.

Si bo tin un problema cu siñamentu, probablemente bo ta ricibí mas coreccion cu otro hóben. Pero, no laga esei duná bo un punto di bista negativo di bo mes. Considerá disiplina na moda bíblico, como algu di gran balor. No lubidá, e disiplina cu bo mayornan ta duná bo ta evidencia cu nan ta stimá bo i kier lo mihó pa bo.—Proverbionan 1:8, 9; 3:11, 12; Hebreonan 12:5-9.

No, bo problemanan cu siñamentu no tin cu desanimá bo. Bo por haci algu tocante nan i hiba un bida productivo. Pero, tin un motibu mayor pa speransa. Dios a primintí di introducí un mundu nobo di husticia den cua conocimentu lo abundá i den dje tur defecto di mente i curpa lo ser corigí. (Isaías 11:9; Revelacion 21:1-4) Pues, keda determiná pa siña mas tocante Jehova Dios i su propósito, i biba di acuerdo cu e conocimentu ei.—Juan 17:3.

[Notanan]

a Algun nomber a ser cambiá.

b Por fabor, mira e seri “Comprendiendo Muchanan Difícil” den e edicion di ¡Despertad! di 22 di november, 1994, i e artículo “Bo Yu Tin Dificultad cu Siñamentu?” dje edicion di 8 di augustus, 1983.

c Mira e artículo “Hóbennan Sa Puntra . . . Con Mi Por Edificá Mi Respet Propio?” den e ¡Despertad! di 8 di october, 1983.

[Plachi na página 31]

Comprometé bo pa siña

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí