BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • g97 8/3 pág. 27-29
  • Popocatepetl—E Volcan Mahestuoso i Menasante di México

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Popocatepetl—E Volcan Mahestuoso i Menasante di México
  • Spièrta!—1997
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • E Historia dje Volcan
  • E Volcan Ta Spierta
  • Kon Nos A Skapa un Fluho Spantoso di Lava!
    Spièrta!—2002
  • Islanan den Construccion
    Spièrta!—1998
  • Obedece e Spiertamentu!
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2000
  • Bo Ta Conciente di Nos Tempu?
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—1998
Mas Artíkulo
Spièrta!—1997
g97 8/3 pág. 27-29

Popocatepetl—E Volcan Mahestuoso i Menasante di México

DJE CORESPONSAL DI SPIERTA! NA MEXICO

LO BO gusta pa biba banda di un volcan bunita pero menasante? Kisas lo bo pensa dos biaha promé. No obstante, esei ta e situacion real pa miles di hende cu ta biba den e pueblonan rond dje mahestuoso volcan Popocatepetl, na México.

E Historia dje Volcan

Su nomber n’e idioma nahuatl ta nificá “Ceru” of “Ceritu cu Ta Huma.” E ta 5.452 meter haltu i ta situá den e cerunan di Sierra Nevada, den e estado di Puebla, cerca dje frontera dje estadonan di México i Morelos. E tin un bunita i mahestuoso forma di papureshi [cone] cu sneu riba su top henter aña. Den transcurso di añanan, e volcan impresionante aki a alterá e bida dje habitantenan rural dje zona dor di haci erupcion rond di 16 biaha entre 1347 i 1927. Sin embargo, ningun dje erupcionnan aki tabata grandi.

E volcan ta situá entre dos área urbano grandi: e stad di Puebla, situá 44 kilometer oost i e stad di México, situá rond di 70 kilometer nortwest. Ademas, den e estado di Puebla, tin 307 pueblo, cu un poblacion total di 400.000 hende, cu ta biba cerca dje volcan. Aunke ta cierto cu no ta tur e hendenan aki ta den áreanan di alto rísico, e impacto económico i social cu un erupcion grandi di Popocatepetl lo tin riba nan lo ta extremamente malu pa e área.

Na fin di 1994, e actividad dje volcan a aumentá considerablemente—te n’e grado cu a bati alarma i a cuminsá evacuá hende inmediatamente. Dia 21 di december, 1994, por lo ménos tres habrí a aparecé n’e base dje krater, for di cua gas i stoom tabata sali. E yobida di as, cu a yega te na e stad di Puebla, a subi te na 5.000 ton. E ora ei gobiernu a implementá un programa pa evacuá rond di 50.000 hende, di cua 30.000 a ser acomodá den lugánan di refugio.

Testigonan di Jehova tambe a reaccioná dor di percurá hospedahe pa esnan den necesidad. (Compará cu Echonan 4:32-35.) E informe dje comité di auxilio dje Testigonan ta bisa: “Apesar dje ora i e urgencia dje situacion, e disposicion dje rumannan dje stad di Puebla i su alrededor tabata notabel. A haci areglo pa hospedá riba 600 hende. Un canal di television a comentá: ‘Testigonan di Jehova a actua pronto. Nan a evacuá nan rumannan inmediatamente for dje zona di peliger.’”

E Volcan Ta Spierta

Segun informacion oficial, diamars, 5 di mart, 1996, 3:50 a.m., a ripará un aumento repentino den e actividad sísmico dje volcan, probablemente asociá cu canalnan grandi cu a sali na superficie i cu a habri dor dje actividad di gas i stoom dia 21 di december, 1994. E potretnan i e informacion obtené a confirmá cu e canalnan aki a ser obstruí dor di as, locual a causa un aumento den e preshon interno dje volcan. Na su turno, e preshon aki finalmente a bolbe habri e canalnan.

E corant El Universal, di diamars, 8 di april, 1996, a comentá: “Popocatepetl tabatin un derame di lava dentro dje krater, pa cua motibu e comunidad científico i e autoridadnan dje Agencia di Proteccion Civil ta mantené nan mes alerto pa un eventual aumento den e actividad dje volcan.” E informe a bisa cu e cambionan causá p’e derame “ta forma un especie di ‘koepel,’ loke lo ocasioná cu e ‘canalnan’ di Popocatepetl ta yena den e transcurso di algun luna, locual lo por producí un derame externo.”

Diahuebs, 2 di mei, 1996, a papia tocante e comportacion dje volcan Popocatepetl den su fase nobo na un reunion den e stad di Puebla. Dr. Servando de la Cruz Reyna, un miembro dje Instituto di Geofísica dje Universidad Nacional Autónomo di México, a comentá: “Claro, esaki ta preocupá nos mashá . . . Semper ta existí e posibilidad cu e volcan por evolucioná bai den un fase mas explosivo. Esaki por sosodé, i nos no ta nenga esei ningun momento so.”

Hende a expresá e crítica cu maske gobiernu ta papia tocante programanan di hospedahe i evacuacion i ta tene reunionnan pa duna guia n’e pueblo, e realidad ta cu e hendenan cu ta biba den e region ta sinti cu nan no a ricibí instruccionnan claro en cuanto con pa procedé den caso cu e volcan en berdad haci erupcion. Por ehempel, n’e reunion mencioná ariba, vários representante dje pueblonan cu ta cerca dje volcan a protestá cu nan no sa na cua lugá di refugio nan tin cu bai den caso di un desaster.

Mester tuma spiertamentunan cu e volcan a bin ta manda na serio. Hende prudente sin duda lo haci lo posibel pa protehá nan bida, asta a costo di cosnan material. Testigonan di Jehova bibando den e zona ei a prepará pa evacuá e region si e necesidad lanta. A asigná un comité di auxilio pa bishitá e Testigonan den e zona regularmente, instruyendo nan kico pa haci den caso di un desaster. Algun cu ta biba mas cerca dje zona di peliger a ser animá pa bandoná e region ei miéntras ainda tin tempu, ya cu volcanólogonan a spierta claramente cu e volcan ta un peliger inminente. Claro, e decision ei ta keda na cada famia pa tuma.

Pa awor, hende cu ta biba den e becindario dje volcan ta hiba un bida normal. Sin embargo, sentido comun ta dicta pa e hendenan keda alerto na cualkier spiertamentu dje volcan of dje autoridadnan cu lo por indicá un situacion di emergencia. No ta sabí pa keda indiferente n’e spiertamentunan dje volcan mahestuoso pero menasante, Popocatepetl.

[Kuadro na página 28]

Recomendacionnan den Caso di Desaster

E Centro Nacional pa Prevencion di Desaster a duna un lista di pasonan cu mester tuma promé cu un desaster dal aden:

• Conocé bo ruta di evacuacion. (Busca lugánan haltu, no lugánan abou caminda lava, awa of lodo lo por core bai)

• Tene un maleta na man cu documentonan personal, remedinan, awa, un paña pa cambia (preferiblemente algu pisá cu ta cubri henter e curpa), un sombré, un lensu pa tapa nanishi i boca, un lampi di bateria, un radio, bateria i un deken

• Haci areglo cu parientenan cu por duna acomodacion alternativo i evitá asina di usa lugánan público di refugio

• Bai cu solamente cosnan esencial. No bai cu bestia di cas of animal

• Sa con pa yega n’e lugánan público di refugio

• Desconectá electricidad, gas i awa

• Keda calmu

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí