Capítulo 12
Pakico mi no ta gusta mi mes?
LUISA a lamenta, “Mi no ta sintími mashá special di ningun manera.” Abo, també, ta sintíbo malu tocante bo mes de bez en cuando?
Realmente, tur hende tin mester di un cierto cantidad di respet propio. Esei ta ser yamá “e ingrediente cu ta duna dignidad na existencia humano.” Además, e Bijbel ta bisa: “Bo tin cu stima bo próhimo mescos cu bo mes.” (Mateo 19:19) I si bo ta sintíbo malu tocante bo mes, probablemente lo bo sintíbo malu tocante otro hende també.
‘Mi no por haci nada drechi!’
Pakico, anto, bo por tin tal pensamento negativo tocante bo mes? Entre otro cosnan, bo limitacionan por frustrábo. Bo ta crece, i hopi bez tin un tempo ora bo tin dos pia robez i ta choca cu cos of ta laga cos cai pa bo mes bergüenza tur dia. Anto, també, bo simplemente no tin experencia di hende grandi pa recobrábo di desilusion. I door cu bo “facultad di comprendimento penetrante” no a ser entrená suficientemente “door di uso,” bo no ta tuma e decision di mas sabí cada bez. (Hebreo 5:14) Pues, tin bez cu bo ta kere cu bo no por haci nada drechi!
Ora bo no ta haci loke bo mayornan ta spera pa bo haci, esei por hacíbo perde respet propio. Un hoven a bisa: “Ora mi ta haya 9 riba mi raport, mi mayornan kier sa pakico e no tabata 10 i ta bisámi cu mi ta un fracaso.” Naturalmente, di instinto mayornan ta pusha nan yiunan pa nan haci lo mihor. I ora bo no ta alcanza loke nan a spera razonablemente, bo por keda sigur cu lo bo tende algo tocante dje. E conseho bíblico tá: “Scucha, mi yiu, na disiplina di bo tata, i no bandona e ley di bo mama.” (Proverbio 1:8, 9) En bez di sintíbo desanimá, acepta crítico sin rabia i siña les foi dje.
Pero, kico bo ta haci si bo famía ta haci comparacion inhusto? (“Pakico bo no por haci mescos cu Pablo, bo ruman mayor? E semper ta un studiante cu onor.”) Tal comparacion, tanto perhudicial cu nan por parce ne tempo ei, hopi bez ta establece un punto válido. Bo mayornan simplemente kier lo mihor pa bo. I si bo ta kere cu nan ta mucho estricto cu bo, pakico no considera e asunto cu nan calmamente?
Edificando respet propio
Con bo por fortalece bo respet propio swak? Promé, tira un bista onrado riba bentaha i desbentaha cu bo tin. Hopi di loke ta yamá desbentaha probablemente ta basta chikito. Pero, kico di falta serio, tal como inclinacion di rabia lihé of egoísmo? Traha conciencialmente riba tal problema i bo respet propio siguramente lo aumenta.
Además, no ciega bo mes na bentaha cu bo tin. Kizás bo no ta kere cu e capacidad di cushiná of drecha tire ta tanto importante. Pero hende cu hamber of hende cu tire plat por admirábo si bo por haci esei! Corda, també, birtud cu bo tin. Bo ta gusta studia? Bo tin pacenshi? I compasion? Bo ta generoso? Bondadoso? Calidad asina ta bentaha hopi mas importante cu desbentaha chikito.
També e por yudábo pa considera e lista chikito aki:
Pone meta realista: Si bo ta pone meta mucho halto, bo por keda amargamente desilusioná. Pone meta cu ta alcanzable. Kico di siña ofishi tal como type? Siña toca instrumento musical of papia otro idioma. Mehora of aumenta bo lectura. Respet propio ta un producto segundario útil di logramento.
Haci bon trabao: Si bo ta haci trabao inferior, bo no por sintíbo bon tocante bo mes. Dios a hiba gusto di su obra di creacion i a declara época creativo di ser “bon” ora nan a caba. (Génesis 1:3-31) Abo, també, por hiba gusto di cualkier trabao cu bo ta haci na cas of na scol usando bo aptitud i kedando conciencial.—Mira Proverbio 22:29.
Haci cos pa otro hende: Bo no ta alcanza respet propio sintando i sperando pa otro haci tur cos pa bo. Jesús a bisa cu “ken cu kier bira grandi . . . tin cu ser sirbidor,” di otro hende.—Marco 10:43-45.
Por ehempel, Kim, di 17 aña di edad, a aparta 60 ora cada luna di vacantie di scol pa yuda otro hende siña e berdad di Bijbel. El a bisa: “Esei a hibámi mas cerca Jehova Dios. També, esei a yudámi desaroya un berdadero amor pa hende.” Probablemente e hovencita feliz no ta falta respet propio!
Scoge bo amigonan cuidadosamente: “Mi relacion cu mi mes ta mashá infeliz,” segun Bárbara, di 17 aña di edad. “Ora mi ta cu hende cu tin confianza den mi, mi ta haci bon trabao. Mi ta bira stúpido ora mi ta cu hende cu ta tratámi como un parti di un mashín.”
Hende cu ta halzá of cu ta insultante en berdad por hacíbo sintíbo malu tocante bo mes. Pues, scoge amigo cu ta berdaderamente interesá den bo bienestar, amigo cu ta edificábo.—Proverbio 13:20.
Haci Dios bo amigo di mas íntimo: “Jehova ta mi barranca i mi fortaleza,” segun salmista David. (Salmo 18:2) Su confianza no tabata den su mes capacidad sino den su amistad íntimo cu Jehova. Pues, ora oposicion a dalé despues, e por a wanta e crítico severo sin perde su dominio propio. (2 Samuel 16:7, 10) Abo, també, por “hala cerca Dios” i “gaba” asina, no den bo mes, sino den Jehova!—Santiago 2:21-23; 4:8; 1 Corintio 1:31.
Caya sin salida
Un autor a skirbi: “Tin bez cu hoven cu identidad i respet propio swak ta purba di desaroya un frente of aparencia falso pa enfrenta mundo cuné.” Aparencia cu algun hoven ta adopta ta conocí: E “hombre macho,” e shauro, e imitacion di strea di rock bistí escandalosamente. Pero, tras di tal aparencia, hovenan asina ainda ta lucha contra sintimento di inferioridad.—Proverbio 14:13.
Por ehempel, considera hoven cu ta tene relacion sexual pa “elimina sintimento di depresion, of pa aumenta respet propio [cu e sintimento di cu nan ta deseabel], pa logra un relacion íntimo i, ora nan ta sali den estado, ta recibi e amor i aceptacion incuestionabel di un otro ser humano—un yiu.” (Enfrentando depresion huvenil, na inglés) Un hovencita desilusioná a skirbi: “Mi a purba di sustitui bida íntimo sexual pa dunámi consuelo, en bez di purba di edifica un relacion firme cu mi Creador. Tur loke mi a edifica tabata banidad, soledad i mas depresion.” Tene cuidao, anto, cu caya asina sin salida.
Un conseho: usa cautela
Interesantemente, e Scritura frecuentemente ta duna spiertamento contra pensamento demasiado halto di bo mes! Pakico e ta haci esei? Pasobra ta parce cu mayor parti di nos, den nos esfuerzo pa haya confianza den nos mes, tin e inclinacion di halza. Hopi hende ta bira egotista i ta exagera demasiadamente nan aptitud i capacidad. Algun ta halza nan mes rebahando otronan.
Ayá den e promé siglo, e sintimento di enemistad entre hudío i gentil (hende no hudío) a afligi un congregacion cristian den Roma. P’sei, apóstol Pablo a haci gentil corda cu solamente pa medio dje “bondad” di Dios nan tabata “geënter” den un posicion dje fabor di Dios. (Romano 11:17-36) Hudío, husto den nan mes bista, també tabatin cu enfrenta imperfeccion. “Pasobra tur a peca i no ta alcanza e gloria di Dios,” segun Pablo—Romano 3:23.
Pablo no a kita nan respet propio pero a bisa: “Pasobra mediante e bondad inmerecida duná na mi, mi ta bisa tur hende . . . no pensa mas di nan mes cu ta necesario pa nan pensa.” (Romano 12:3) Pues, aunque ta “necesario” pa tene un midí di respet propio, hende no mag bira extremo tocante dje.
Manera Dr. Allan Fromme a bisa: “Hende cu tin un concepto adecuado di nan mes no ta tristu, pero nan no tin cu ser loco di felicidad. . . . Nan no ta pesimista, pero nan optimismo no ta desenfrená. Nan no ta corre risico ni no ta liber di cierto miedu . . . Nan sa cu nan no ta sobresali como e hende di mas exitoso di tur tempo, ni tampoco nan no ta un fracaso continuo.”
Pues, sea modesto. “Dios ta opone hende halzá, ma ta duna bondad inmerecida na hende humilde.” (Santiago 4:6) Reconoce bentaha cu bo tin, pero no ignora falta cu bo tin. Mas bien, traha riba nan. Toch lo bo tin duda tocante bo mes de bez en cuando. Pero bo nunca tin cu duda bo balor of cu Dios ta stimábo. Pasobra “si hende ta stima Dios, Dios ta conoce nan.”—1 Corintio 8:3.
Pregunta pa consideracion Capítulo 12
◻ Pakico algun hoven tin sintimento negativo tocante nan mes? Bo por relacionábo cu e manera cu tal hovenan ta síntinan?
◻ Con bo por trata cu exigencia di bo mayornan?
◻ Menciona algun manera pa edifica respet propio.
◻ Cua caya sin salida tin pa edificacion di respet propio?
◻ Pakico bo mester tene cuidao pa bo no pensa mucho halto di bo mes?
[Komentario na página 98]
Respet propio a ser yamá “e ingrediente cu ta pega dignidad na existencia humano”
[Plachi na página 99]
Bo ta sintíbo rebahá, inferior? Tin un solucion
[Plachi na página 101]
Birando bromador of gabador no ta e solucion di falta di respet propio
[Plachi na página 102]
Tin bez cu bo ta kere cu bo no por haci nada drechi?