KAPÍTULO 4
“Hende Gewon Ku No Tabatin Muchu Edukashon”
E apòstelnan a demostrá kurashi, i Yehova a bendishoná nan
Basá riba Echonan 3:1–5:11
1, 2. Ki milager Pedro i Huan a hasi ora nan tabata banda di e porta di tèmpel?
TABATA mèrdia. Solo tabata bria riba e multitut di hende ku tabata akumulando den área di e tèmpel. E hudiunan ku tabata fiel na Dios i e disipelnan di Kristu tabata na kaminda pa e tèmpel. Tabata kasi ora “pa e orashonnan . . . di atardi.”a (Echo. 2:46; 3:1) Pedro i Huan tabata entre e multitut di hende, i nan tabata yegando na e porta ku nan tabata yama Porta Bunita. Apesar di tur e bochincha di e hendenan ku tabata kana i kòmbersá, bo por a skucha un hòmber ku a nase lam ta pidi plaka. E hòmber akí tabatin mas ku 40 aña.—Echo. 3:2; 4:22.
2 Ora Pedro i Huan tabata yegando serka di e hòmber lam, el a kuminsá pidi nan plaka. Komo ku nan a para, el a kere ku nan tabata bai dun’é plaka. Pero Pedro a bis’é: “Plata i oro mi no tin, pero loke sí mi tin ta loke mi ta duna bo: Den nòmber di Hesukristu di Názarèt, lanta kana!” Imaginá kon asombrá e multitut di hende lo a keda ora nan a mira Pedro kohe e hòmber lam su man tene i lant’é. Tabata promé biaha den e hòmber lam ei su bida ku el a lanta para! (Echo. 3:6, 7) Djis imaginá bo kon e hòmber lo a sinti ora el a mira ku el a kura, i ku e por a kana pa promé biaha. Nos por komprondé dikon el a kuminsá bula den laira i alabá Dios!
3. Ki oportunidat Pedro a duna e multitut di hende i e hòmber ku tabata lam?
3 E multitut di hende tabata tur emoshoná. Nan a kore bai serka Pedro i Huan, kendenan tabata na Galeria di Sálomon. Na e mesun lugá ei kaminda Hesus a yega di siña hende, Pedro a splika e multitut di hende e importansia di loke a kaba di tuma lugá. (Huan 10:23) El a laga e multitut di hende i e hòmber ku tabata lam komprondé ku e tabata ofresiendo nan algu muchu mas balioso ku plata i oro. Sí, loke el a ofresé nan tabata muchu mas balioso ku djis un oportunidat pa ser kurá físikamente. El a duna nan e oportunidat pa arepentí, risibí pordon di piká i bira siguidó di Hesukristu, e Persona ku Yehova a nombra komo “Representante Prinsipal di bida.”—Echo. 3:15.
4. (a) Kiko hende ku outoridat a purba di hasi despues ku Pedro i Huan a kura e hòmber lam? (b) Ki dos pregunta nos lo bai kontestá?
4 Esei sigur tabata un dia emoshonante! Pedro a kura e hòmber ku tabata lam físikamente, i míles di hende a haña oportunidat di kura spiritualmente pa nan por a sirbi Dios na e manera ku ta agrad’é. (Kol. 1:9, 10) Pero tin hende ku outoridat ku no a gusta loke a sosodé riba e dia ei. Nan a kuminsá oponé e fiel disipelnan di Kristu. Nan tabata purba di stòp e disipelnan di kumpli ku e mandamentu ku Hesus a duna nan, esta, pa prediká tokante e Reino di Dios. (Echo. 1:8) Pedro i Huan tabata “hende gewon ku no tabatin muchu edukashon.” Sinembargo, nan manera di prediká tabata impreshonante. Kiko e métodonan di prediká ku nan a usa i e aktitut ku nan tabatin ta siña nos?b (Echo. 4:13) Kon nos por imitá Pedro, Huan i e otro disipelnan, kendenan a demostrá kurashi ora nan tabata ser persiguí?
No “ku Nos Mes Poder” (Echonan 3:11-26)
5. Kiko nos ta siña for di e manera ku Pedro a papia ku e multitut di hende?
5 Pedro i Huan a prediká na e multitut di hende aunke nan tabata sa ku algun di e hendenan ei tabata entre esnan ku, un poko tempu promé, a eksigí pa mata Hesus. (Mar. 15:8-15; Echo. 3:13-15) Pedro tabatin masha hopi kurashi. El a laga e hendenan komprondé bon kla ku ta den nòmber di Hesus, e hòmber lam a ser kurá. Pedro no tabatin miedu di bisa e hendenan e bèrdat. Ku kurashi, el a laga nan sa ku nan tabata kómplise den e morto di Kristu. Pero Pedro no tabata rabiá ku e hendenan, pasobra e tabata sa ku nan “a aktua den ignoransia.” (Echo. 3:17) El a yama nan su rumannan, i el a papia ku nan tokante e bon kosnan ku e Reino di Dios lo realisá. Pedro a laga nan komprondé ku si nan arepentí i pone fe den Kristu, Yehova lo a sòru pa nan por tabatin “pas i trankilidat.” (Echo. 3:19) Nos tambe mester demostrá kurashi i papia na un manera franko ku hende tokante e huisio ku Dios lo ehekutá pronto. Pero nunka nos no mester falta niun hende rèspèt ni husga nan. En bes di esei nos ta mira e hendenan ku nos ta prediká na dje komo nos futuro rumannan. Anto meskos ku Pedro, nos ta papia ku nan tokante e bon kosnan ku e Reino di Dios lo hasi den futuro.
6. Kon Pedro i Huan a mustra ku nan tabata humilde?
6 E apòstelnan tabata humilde. Nan no a tuma krédito pa e milager ku nan a hasi. Pedro a bisa e hendenan: “Pakiko boso ta keda wak nos komo si fuera nos a pone e hòmber akí kana ku nos mes poder òf pasobra nos ta masha deboto na Dios?” (Echo. 3:12) Pedro i e otro apòstelnan tabata sa ku tur loke nan a logra den nan sirbishi tabata ku poder di Dios, i no riba nan mes forsa. P’esei, humildemente nan a duna tur gloria na Yehova i Hesus.
7, 8. (a) Ki oportunidat nos por yuda hende haña awe? (b) Kon Dios ta kumpliendo ku su promesa “pa drecha tur kos manera nan tabata promé”?
7 Nos tambe mester ta humilde ora nos ta partisipá den e trabou di prediká. Ta bèrdat ku awe Dios no ta duna nos poder, mediante su spiritu santu, pa kura hende milagrosamente. Pero nos por yuda hende pone fe den Dios i den Kristu. Di e manera ei, nos lo por yuda nan haña e mesun oportunidat ku Pedro a ofresé na e hendenan ku el a papia kuné, esta, pa haña pordon di nan pikánan i e pas i trankilidat ku Yehova ta pèrkurá. Tur aña, míles di hende ta aseptá e oportunidat ei, i nan ta batisá i bira disipel di Kristu.
8 Awe, nos ta bibando durante e tempu ku Pedro a indiká ku Dios lo “drecha tur kos manera nan tabata promé.” Na aña 1914, Dios su Reino a kuminsá goberná den shelu, manera “Dios a primintí pa medio di e profetanan santu di antigwedat.” (Echo. 3:21; Sl 110:1-3; Dan. 4:16, 17) Un poko tempu despues, Kristu a kuminsá yuda su disipelnan restorá adorashon berdadero riba tera. Komo resultado, miónes di hende a bira súpdito di e Reino di Dios, i awor nan ta adorá Dios den pas i union. Nan a kita e personalidat bieu, i nan a “bisti e personalidat nobo ku a ser kreá segun e boluntat di Dios.” (Efe. 4:22-24) Meskos ku spiritu santu a kura e hòmber ku tabata lam, awe tambe spiritu santu ta yuda hende hasi kambio pa asina nan por adorá Dios. Hende no tin poder pa hasi esei. Ora nos ta siña hende, nos mester demostrá kurashi i hasi bon uso di e Palabra di Dios, meskos ku Pedro a hasi. Pues, nos ta yuda un persona bira disipel di Kristu, ku poder di Dios, i no di nos mes.
“Nos . . . No Por Stòp di Papia” (Echonan 4:1-22)
9-11. (a) Kon e lidernan religioso a reakshoná riba loke Pedro i Huan a bisa? (b) Ki desishon e apòstelnan a tuma?
9 Tabatin hopi bochincha, pasobra e multitut di hende tabata masha entusiasmá debí na loke Pedro a bisa i pasobra e hòmber ku a kura tabata bula i grita di alegria. P’esei, e kapitan di e vigilantenan di tèmpel, ku tabata na enkargo dje siguridat di tèmpel, i e saserdotenan a bai mesora pa wak kiko tabata pasando. Probablemente, e hòmbernan ei tabata forma parti di e grupo di saduseo. E saduseonan tabata forma parti di un sekta religioso riku ku tabatin hopi influensia den polítika. Nan tabata hasi esfuerso pa nan tabatin un bon relashon ku e romanonan. Kontrali na e fariseonan ku tabata pega estrechamente na e leinan di e hudiunan, e saduseonan tabata rechasá e leinan ei, i nan no tabata kere den resurekshon.c P’esei, no tabata nada straño ku nan a rabia masha pisá ora nan a haña Pedro i Huan den tèmpel ta prediká yen di kurashi ku Hesus a ser resusitá!
10 E opositornan ei tabata masha rabiá. Nan a benta Pedro i Huan den prizòn i, e siguiente dia, nan a hiba nan dilanti di Korte Supremo Hudiu. E hòmbernan poderoso ei tabata konsiderá Pedro i Huan “hende gewon ku no tabatin muchu edukashon.” Segun nan, Pedro i Huan no tabatin derecho di siña hende den tèmpel pasobra nan no a studia na un skol religioso renombrá. Pero nan tabata papia ku kurashi i ku konvikshon, i esei a sorprendé e hendenan den e korte. Dikon Pedro i Huan por a papia ku asina tantu konvikshon? Un motibu tabata pasobra nan “tabata kana ku Hesus.” (Echo. 4:13) Nan maestro a siña nan manera un persona ku tin outoridat i no manera e eskribanan.—Mat. 7:28, 29.
11 Korte a ordená e apòstelnan pa nan stòp di prediká. Den e sosiedat hudiu, Korte tabatin hopi outoridat. Apénas algun siman promé, ora Hesus a aparesé dilanti di e mesun korte ei, nan a deklará lo siguiente tokante Hesus: “E meresé morto!” (Mat. 26:59-66) Asina mes, Pedro i Huan no tabatin miedu di e hòmbernan ei, kendenan tabata riku, poderoso i bon eduká. Pedro i Huan a para sin miedu nan dilanti, i ku rèspèt nan a bisa: “Ta boso mes mester disidí si ta korekto den bista di Dios pa nos obedesé boso en bes di obedesé Dios. Pero nos, en todo kaso, no por stòp di papia tokante e kosnan ku nos a mira i tende.”—Echo. 4:19, 20.
12. Kiko por yuda bo papia ku kurashi i ku konvikshon tokante e bèrdatnan di Beibel?
12 Abo por demostrá kurashi meskos ku Pedro i Huan? Kon bo ta sinti ora bo haña oportunidat di prediká na hende riku, bon eduká òf prominente den bo komunidat? Kon bo ta reakshoná ora un miembro di famia, kompañero di skol òf kolega di trabou hasi bofon di bo pa motibu di bo kreensianan? Bo ta haña miedu òf ta sinti bo desanimá? Si esei ta e kaso, bo por vense e tipo di sintimentunan ei. Ora Hesus tabata riba tera, el a siña e apòstelnan kon pa defendé nan kreensianan ku kurashi i na un manera respetuoso. (Mat. 10:11-18) Despues ku Hesus a ser resusitá, el a primintí su disipelnan ku lo e sigui ta ku nan “tur e dianan, te na konklushon di e era akí.” (Mat. 28:20) Awe, bou di guia di Hesus, “e esklabo fiel i prudente” ta siña nos kon pa defendé nos kreensianan. (Mat. 24:45-47; 1 Ped. 3:15) Nos ta haña instrukshon na nos reunionnan di kongregashon, manera e reunion di Nos Bida i Sirbishi Kristian, i pa medio di publikashon i artíkulo basá riba Beibel, manera e seri di artíkulo “Pregunta Ku Beibel Ta Kontestá” riba e website jw.org. Abo ta hasi bon uso di e provishonnan ei? Si bo ta hasi esei, lo bo ta mas konvensí di e bèrdatnan di Beibel, i lo bo por papia ku kurashi i konvikshon. Meskos ku e apòstelnan, lo bo no laga nada stroba bo di papia tokante e maravioso bèrdatnan di Beibel ku bo a siña.
No laga nada stroba bo di papia tokante e maravioso bèrdatnan di Beibel ku bo a siña
“Nan Tur Huntu A Hasi Orashon na Dios” (Echonan 4:23-31)
13, 14. Ora hende oponé bo, kiko bo mester hasi i dikon?
13 Mesora despues ku Korte a laga Pedro i Huan sali liber, nan a bai serka e restu di e kongregashon. “Nan tur huntu a hasi orashon na Dios,” i nan a pidi kurashi pa sigui prediká. (Echo. 4:24) Pedro tabata sa bon bon ku ora nos ta purba di hasi Dios su boluntat, nos no por dependé riba nos mes forsa. Apénas algun siman promé, Pedro a konfia den su mes, i el a bisa Hesus yen di kurashi: “Maske tur e otronan trompeká pa motibu di loke lo pasa ku bo, ami sí lo no trompeká nunka!” Pero manera Hesus a bisa, Pedro a laga miedu di hende domin’é, i el a nenga ku e tabata konosé Hesus, su amigu i maestro. Sinembargo, Pedro a siña for di su eror.—Mat. 26:33, 34, 69-75.
14 Pues, pa bo kumpli ku e mandamentu pa prediká tokante Kristu, bo mester di mas ku djis determinashon. Ora opositor purba di stòp bo di sirbi Yehova òf di prediká, sigui e ehèmpel di Pedro i Huan. Hasi orashon i pidi Yehova pa forsa. Bo por pidi e rumannan den kongregashon tambe pa yudansa. Konta e ansianonan i otro ruman ku eksperensia tokante e difikultatnan ku bo ta enfrentando. Nunka no balotá e poder di orashon di bo rumannan. Yehova lo skucha nan, i lo e fortalesé bo.—Efe. 6:18; Sant. 5:16.
15. Si bo a yega di stòp di prediká pa un tempu, dikon bo no mester sinti bo desanimá?
15 Si den pasado preshon di otro hende a pone bo stòp di prediká pa un tempu, no desanimá. Kòrda ku, despues ku Hesus a muri, tur e apòstelnan a stòp di prediká pa un tempu. Pero nan no a tarda pa kuminsá bèk. (Mat. 26:56; 28:10, 16-20) No laga e erornan ku bo a kometé den pasado desanimá bo. En bes di esei, usa e lèsnan ku bo a siña for di e situashonnan ei pa fortalesé otro hende.
16, 17. Kiko nos por siña for di e orashon ku e disipelnan di Kristu a hasi?
16 Tokante kiko nos por hasi orashon ora hende den outoridat oponé nos? Ripará ku e disipelnan no a pidi Yehova pa protehá nan pa nan no haña persekushon. Nan a kòrda loke Hesus a bisa: “Si nan a persiguí mi, nan lo persiguí boso tambe.” (Huan 15:20) P’esei, e disipelnan fiel di Kristu a bisa Yehova: “Skucha kon [e opositornan] ta menasá nos.” (Echo. 4:29) E disipelnan tabata enfoká riba loke ta mas importante, esta, e kumplimentu di Dios su boluntat. Nan a komprondé ku persekushon tabata parti di kumplimentu di profesia. Di akuerdo ku loke Hesus a siña nan pa pidi p’e den orashon, nan tabata sa ku Dios su boluntat lo ‘sosodé riba tera,’ sin importá kiko gobièrnu humano bisa.—Mat. 6:9, 10.
17 E disipelnan a hasi orashon na Yehova pa asina nan por a hasi su boluntat; nan a pida Yehova: “Yuda bo esklabonan pa sigui papia bo palabranan ku kurashi.” Yehova a kontestá nan mesora? Sí! “E lugá kaminda nan a reuní huntu a sagudí. Anto nan tur a yena ku spiritu santu, i nan tabata papia e palabranan di Dios ku kurashi.” (Echo. 4:29-31) Nada no por stòp Dios di kumpli ku su boluntat. (Isa. 55:11) Sin importá kon difísil por parse pa kumpli ku Dios su boluntat, i maske kon poderoso nos enemigunan ta, si nos hasi orashon na Dios, nos por tin sigur ku lo e duna nos e forsa nesesario pa sigui prediká ku kurashi.
No Ta na Hende Nos Tin ku Duna Kuenta i Rason, Sino na Dios (Echonan 4:32–5:11)
18. Kon e disipelnan ku a forma parti di e kongregashon na Herúsalèm a fortalesé otro?
18 Denter di poko tempu, e kongregashon nobo na Herúsalèm tabatin mas ku 5.000 miembro.d Apesar ku e disipelnan tabata di diferente lugá, “nan tabatin mesun manera di pensa i di sinti.” (Echo. 4:32; 1 Kor. 1:10) E disipelnan no a djis hasi orashon pa Yehova bendishoná nan esfuersonan. Nan a fortalesé otro spiritualmente, i ora tabata nesesario, nan a yuda otro materialmente tambe. (1 Huan 3:16-18) Por ehèmpel, e disipel Hose, kende e apòstelnan tabata yama Bárnabas, a bende un pida tereno ku e tabatin, i el a duna e apòstelnan e plaka. Nan a usa e plaka ei pa yuda e disipelnan nobo ku a bini for di otro pais keda mas largu Herúsalèm. Asina, e disipelnan nobo ei por a siña mas i fortalesé nan fe.
19. Dikon Yehova a mata Ananías i Safira?
19 Un pareha ku yama Ananías i Safira tambe a bende un pida tereno i a duna e apòstelnan plaka. Nan tabata ke pa hende kere ku nan a duna tur e plaka ku nan a haña pa e tereno. Pero nan “a keda ku un parti di e plaka.” (Echo. 5:2) Yehova a mata e pareha akí. E no a mata nan pa motibu di e kantidat di plaka ku nan a duna, sino pasobra nan motivashon pa duna no tabata korekto, i nan a gaña tambe. Beibel ta bisa: “No ta hende [nan] a gaña, sino Dios!” (Echo. 5:4) Meskos ku e hipókritanan ku Hesus a kondená, Ananías i Safira tabata mas interesá pa haña gloria di hende ku haña aprobashon di Dios.—Mat. 6:1-3.
20. Kiko nos mester kòrda ora nos ta duna na Yehova?
20 Awe, miónes di Testigu di Yehova ta apoyá e trabou di prediká rònt mundu ku nan donashonnan boluntario. Nan ta imitá generosidat di e disipelnan fiel na Herúsalèm di promé siglo. Ningun hende no ta obligá di duna di nan tempu ni plaka pa apoyá e trabou akí. Yehova no ke pa nos sirbié di mala gana, ni fòrsá. (2 Kor. 9:7) Pa Yehova, no ta e kantidat di plaka ku nos ta duna ta importante, sino e motibu pakiko nos ta duna. (Mar. 12:41-44) Nos no ke ta manera Ananías i Safira; nos no ke sirbi Dios pa motibu egoista òf pa haña gloria di hende. Al kontrario, meskos ku Pedro, Huan i Bárnabas, nos ke pa tur loke nos hasi ta motivá pa amor pa Yehova i pa nos próhimo.—Mat. 22:37-40.
a Hende tabata hasi orashon na e tèmpel durante e sakrifisionan di mainta i atardi. E sakrifisionan di atardi tabata tuma lugá na “e di nuebe ora di dia,” esta, rònt di tres or di atardi.
b Wak e Kuadronan “Pedro: Un Piskadó Ku A Bira un Apòstel Masha Aktivo” i “Huan: E Disipel ku Hesus Tabata Stima.”
c Wak e kuadro “E Sumo Saserdote i e Saserdotenan Prinsipal.”
d Na aña 33 despues di Kristu, kisas tabatin apénas 6.000 fariseo i asta ménos saduseo na Herúsalèm. Esei por ta un di e motibunan pakiko e fariseo- i saduseonan a sinti nan intimidá ora e apòstelnan a sigui siña hende tokante Hesus.