No laga soledad ruiná bo bida
SOLEDAD por ruiná bida di tantu hende bieu como yong. E escritor Judith Viorst ta bisa den e revista Redbook: “Soledad ta pisa manera un piedra rib’e curason. . . . Soledad ta laga nos bashí i desesperá. Soledad ta haci nos sinti nos mes manera un yu sin mama, manera un carné cu a desviá, asina chikitu i perdí den un mundu asina inmenso i desinteresá.”—September 1991.
Separacion for di amigu, ambiente desconocí, divorcio, pérdida di un ser kerí of kiebro den comunicacion—tur sorto di cos por hací bo solitario. Algun hende, asta ora nan tin otro hende rond di nan, ta sinti nan intensamente solitario.
Kico Bo Por Haci?
Si soledad dal bo, bo mester ta simplemente un víctima desampará? Bo por haci algu pa prevení soledad di destruí bo poco poco of caba cu bo boluntad pa biba? Siguramente bo por. Hopi conseho útil ta disponibel. I hopi bon conseho ta ser duná den e Palabra inspirá di Dios, e Bijbel. Tal animacion por ta net loke bo mester pa combatí soledad.—Mateo 11:28, 29.
Por ehempel, kisas bo ta haña ta animador pa lesa tocante Rut, un muher hóben kende a biba den Medio Oriente mas o ménos 3.000 aña pasá. Lo e por a sufri fácilmente di soledad. Ora su esposo a muri, el a bai cu su suegra pa biba den e lugá desconocí di Israel. (Rut 2:11) Aunke e no tabatin su famia i amigunan bieu huntu cuné mas i tabata un stranhero den un tera straño, no tin ningun indicacion den Bijbel cu el a laga soledad hogu’é. Bo por lesa su historia den e buki bíblico di Rut.
Mescos cu Rut, bo mester mantené un actitud positivo. E manera cu bo ta pensa tocante asuntunan i sucesonan por fomentá soledad. Ann, kende pa cuater aña a cuida su tata atrabes di un malesa debilitador, ta comprobá esaki. Ora e tata a muri el a bira extremamente solitario. “Mi a sinti como si mi tabata den un bashí, totalmente sin balor—como si ningun hende tabatin mester di mi mas,” e ta bisa. “Pero mi a enfrentá e echo cu mi bida a cambia awor, i mi a realisá cu pa combatí mi soledad mi mester a aceptá i saca e mihó probecho dje circunstancianan cu mi tabatin awor.” Tin biaha bo no por cambia bo circunstancianan, pero sí ta probabel cu bo por cambia bo actitud pa cu nan.
Manteniendo bo mes ocupá den actividad recompensador no ta tur e solucion pa combatí soledad, aunke e ta yuda si. Irene, kende a bira biuda despues di solamente seis luna di matrimonio, a haña cu esaki tabata cierto den su caso. “Mi a ripará cu soledad a dal mi mas tantu ora mi tabata ménos ocupá,” e ta bisa, “pues mi a concentrá riba enbolbé mi mes cu otronan i yuda nan enfrentá nan problemanan.” Yudando otronan ta trece felicidad, i cristiannan solitario por haña hopi di haci den e trabou di Señor.—Echo 20:35; 1 Corintio 15:58.
Laga Amigunan Yuda
The New York Times Magazine ta describí muchanan solitario como esnan cu a ser perhudicá pa “e heridanan di falta di amistad.” (28 di april, 1991) Hopi hende solitario, tantu hóben como bieu, ta sinti falta di amigu. P’esei, ta un berdadero bentaha pa tin e amistad genuino cu e congregacion cristian amoroso ta proveé. Traha duru pa amplia bo círculo di amigu den e congregacion, i laga nan yudá bo den cualkier manera cu nan por. Esei ta un motibu pakico amigunan tei—pa duna yudansa den tempu di dificultad.—Proverbio 17:17; 18:24.
Aunke, sea conciente cu pa motibu di bo dolor emocional, en realidad kisas bo ta haci’é difícil pa amigunan yudá bo. Con? E escritor Jeffrey Young ta splica: “Algun hende solitario . . . ta core cu amigunan potencial, sea dor di monopolisá e combersacion of dor di bisa cosnan cu ta ofensivo of inapropiado. Di un manera of otro, hende crónicamente solitario tin tendencia di daña relacionnan estrecho.”—U.S.News & World Report, 17 di september, 1984.
Tin biaha, bo por empeorá e asuntu dor di isolá bo mes for di otro hende. Peter, un homber den su 50’i picu, a haci esei. Despues cu su esposa a muri, el a cuminsá alehá for di otro hende, maske den su sintimentunan profundo e tabata deseá nan yudansa. E ta bisa, “Tin dia mi simplemente no por a soportá e compania di otronan, i cu tempu mi a cuminsá isolá mi mes for di hende.” Esaki por ta peligroso. Aunke periodonan di soledad ta beneficioso, isolacion ta perhudicial. (Proverbio 18:1) Pedro a realisá esaki. E ta bisa: “Cu tempu mi a pasa riba esaki, mi a enfrentá mi situacion, i, cu e yudansa di mi amigunan, mi por a reconstruí mi bida.”
Sin embargo, no asumí cu otronan tin manera un obligacion pa yuda. Purba pa no bira exigente. Aceptá felismente cualkier bondad cu ser mustrá, i expresá aprecio pa esei. Pero corda tambe e bon conseho aki cu nos por haña na Proverbio 25:17: “Haci bo pia skars n’e cas di bo próhimo, p’e no tin suficiente di bo i ciertamente odiá bo.” Frances, kende a enfrentá soledad profundo ora su esposo a muri despues di 35 aña di matrimonio, ta sinti cu tal cautela ta importante. “Sea razonabel den loke bo ta spera,” e ta bisa, “i no exigí demasiado di otronan. No sea un bishitante muchu frecuente na cas di hende buscando yudansa.”
Jehova Ta Interesá
Asta ora amigu humano ta faya cu bo tin biaha, ainda bo por tin Jehova Dios como bo Amigu. Sea sigur cu e ta interesá den bo. Mantené bo confiansa den dje firme, i busca refugio continuamente den su cuido protectivo. (Salmo 27:10; 91:1, 2; Proverbio 3:5, 6) E moabita, Rut, a haci esaki i a ser bendicioná abundantemente. Sí, el a asta bira un antepasado di Jesucristo!—Rut 2:12; 4:17; Mateo 1:5, 16.
Resa constantemente na Jehova. (Salmo 34:4; 62:7, 8) Margaret a haña cu oracion ta un fuente di gran fortalesa den enfrentá soledad. El a participá den e ministerio di tempu completo cu su esposo te ora el a muri miéntras ainda e tabata un homber hóben. “Mi semper a haña ta bon pa resa na bos haltu i conta Jehova tur cos, tur mi temor i preocupacionnan,” e ta bisa. “Esei a yudá mi pone cosnan den nan perspectiva corecto ora soledad a dal aden. I mirando cu Jehova ta contestá e oracionnan ei a duná mi confiansa.” E ta saca masha beneficio siguiendo e conseho di apostel Pedro: “Humiyá boso mes, anto, bou dje man poderoso di Dios, p’e por halsa boso n’e debido tempu; miéntras boso ta tira tur boso ansiedad riba dje, pasobra e ta interesá den boso.”—1 Pedro 5:6, 7; Salmo 55:22.
Un bon relacion cu Jehova lo yudá bo retené algu cu hopi biaha hende solitario ta perde—dignidad propio. Ora su esposo a muri di cancer, e periodista Jeannette Kupfermann a skirbi di “sintimentu di dignidad propio abou i sintimentu di inutilidad.” El a bisa: “Ta e sensacion di inutilidad aki cu ta hiba asina tantu biuda na casi depresion di suicidio.”
Corda cu Jehova ta considerá bo di gran balor. E no ta pensa cu bo no ta bal nada. (Juan 3:16) Dios lo sostené bo mescos cu el a sostené su pueblo, e israelitanan, den tempu antiguo. El a bisa nan: “Mi no a rechasá bo. No tene miedu, pasobra mi ta cu bo. No mira rond, pasobra mi ta bo Dios. Lo mi fortificá bo. Lo mi realmente yudá bo. Lo mi realmente mantené bo firmemente gará cu mi man drechi di husticia.”—Isaías 41:9, 10.
No Culpa Dios
Mas importante, no culpa Dios pa bo soledad. Jehova no ta esun responsabel. Su propósito semper tabata pa abo, i tur humanidad, disfrutá di bon compañerismo satisfaciente. Ora Dios a crea Adam, el a bisa: “No ta bon p’e homber sigui su so. Mi ta bai traha un yudante p’e, como complemento di dje.” (Génesis 2:18) I esei ta loke Dios a haci ora el a crea Eva, e promé muher. Si no tabata pa rebelion satánico, homber i muher i e famianan cu nan a producí nunca lo a experenciá soledad.
Jehova su tolerancia temporario di maldad, naturalmente, a permití soledad crece i otro sufrimentu tuma lugá. Sin embargo, tene claramente na mente cu esaki ta temporario. E pruebanan di soledad ta parce ménos difícil pa carga ora nan ser mirá den lus di loke Dios lo haci pa bo den su mundu nobo. Miéntras tantu lo e sostené i consolá bo.—Salmo 18:2; Filipense 4:6, 7.
Sabiendo esaki por duná bo fortalesa. Ora Frances (mencioná anteriormente) a bira biuda, el a haña gran consuelo den e palabranan di Salmo 4:8, specialmente anochi: “Den pas lo mi subi cama i drumi, pasobra abo so, O Jehova, ta hací mi biba den siguridad.” Meditá riba sintimentunan manera esnan hañá den e buki di Salmo. Reflehá riba con Dios ta interesá den bo, manera Salmo 23:1-3 ta expresá.
Con Hende Solitario Por Ser Yudá?
Un manera principal pa yuda hende solitario ta di mustra nan amor. Bes tras bes Bijbel ta animá Dios su pueblo pa mustra amor un pa cu otro, specialmente den tempu di prueba. “Den amor fraternal tene tierno cariño un pa cu otro,” apostel Pablo a skirbi. (Romano 12:10) En realidad, e Palabra inspirá di Dios ta bisa: “Amor nunca ta faya.” (1 Corintio 13:8) Con bo por mustra amor na esnan cu ta solitario?
En bes di rechasá of ignorá hende solitario, individuonan interesá por mustra nan tierno cariño dor di yuda nan cu pacenshi ki ora cu ta posibel. Nan por ta manera e homber Job, kende a bisa: “Mi tabata rescatá esun afligí cu tabata sclama pa yudansa, i e mucha homber sin tata i cualkier un cu no tabatin yudante. . . . I e curason dje biuda mi tabata haci alegrá.” (Job 29:12, 13) Ancianonan nombrá den e congregacion cristian i amigunan compasivo por actua den e mésun manera compasivo, dor di proveé e necesidadnan humano básico di comprendimentu, calor i consuelo. Nan por mustra empatia, i tin biaha nan por yena un necesidad pa papiamentu confidencial.—1 Pedro 3:8.
Hopi biaha, ta e cosnan chikitu cu amigunan ta haci pa hende solitario cu ta vitalmente importante. Por ehempel, ora un compañé creyente perde un ser kerí den morto, hopi bon por ser lográ mediante actonan bondadoso di amistad genuino. No minimisá bondadnan chikitu, manera un invitacion pa un cuminda, un orea compasivo of un combersacion animador. E cosnan aki ta hopi eficas den yuda un persona combatí soledad.—Hebreo 13:16.
Probablemente nos tur lo sa sufri di soledad de bes en cuando. Sin embargo, soledad no mester bira un calamidad. Yena bo bida cu actividadnan significativo i constructivo. Laga amigunan yuda ora nan por. Tene confiansa den Jehova Dios. Tene bon na mente e promesa animador registrá na Salmo 34:19: “Hopi ta e calamidadnan di un hustu, pero for di nan tur Jehova ta libr’é.” Acudí na Jehova pa yudansa, i no laga soledad ruiná bo bida.
[Caption on page 23]
Apesar di su circunstancianan difícil, no tin ningun indicacion cu Rut a laga soledad ruiná su bida
[Caption on page 24]
ALGUN MANERA PA COMBATI SOLEDAD
▪ Keda cerca di Jehova
▪ Busca consuelo dor di lesa Bijbel
▪ Mantené un actitud cristian positivo
▪ Keda ocupá den actividad significativo
▪ Amplia bo círculo di amigu
▪ Haci’é fácil pa amigunan yuda
▪ No isolá bo mes, sino cultivá un amor amistoso
▪ Tene confiansa cu Jehova ta interesá den bo
[Caption on page 24]
CON BO POR YUDA HENDE SOLITARIO
▪ Proveé comprendimentu, calor i consuelo
▪ Yena un necesidad pa papiamentu confidencial
▪ Perseverá den haci e cosnan chikitu cu ta yuda