E Milagernan di Jesus—historia of mito?
“Den e periodo dje di cuater warda djanochi el a yega cerca nan, canando riba laman.”—Mateo 14:25.
PA MIYONES di hende rond mundu, e creencia cu Jesucristo a haci milager ta casi mes importante cu creencia den Dios mes. E escritornan di Evangelio—Mateo, Marco, Lucas i Juan—ta describí rond di 35 milager di Jesus. Sin embargo, nan relatonan ta indicá cu el a efectuá hopi mas hazaña sobrenatural.—Mateo 9:35; Lucas 9:11.
E milagernan aki no a ser efectuá pa entretené hende. Nan tabata forma parti esencial di Jesus su afirmacion cu e tabata e Yu di Dios, e Mesías tan sperá. (Juan 14:11) Moises a efectuá señalnan milagroso ora el a presentá su mes n’e nacion esclabisá di Israel. (Exodo 4:1-9) Lógicamente, tambe por a ser sperá dje Mesías, esun di ken a ser profetisá cu lo e ta mayor cu Moises, pa producí algun señal di apoyo divino. (Deuteronomio 18:15) Pues Bijbel ta yama Jesus “un homber cu Dios a mustra públicamente na [e hudiunan] mediante obranan poderoso i indicacionnan profético i señalnan.”—Echonan 2:22.
Den pasado, hende generalmente a aceptá sin ningun duda e descripcion bíblico di Jesus como un hacidor di milager. Pero den décadanan recien, e relatonan di Evangelio tabata blanco di crítica. Den su buki Deceptions and Myths of the Bible, Lloyd Graham ta referí n’e relato bíblico di Jesus canando riba awa i ta bai asina leu pa bisa: “Basta ignorancia ta necesario pa kere e relato aki literalmente, sin embargo, literalmente, miyones di hende ta kere cu e ta literal. Anto nos ta puntra nos mes kico tin robes cu nos mundu. Ki mihor mundu bo por spera cu un ignorancia asina?”
Imposibel?
Sin embargo, tal crítica no ta razonabel. The World Book Encyclopedia ta definí un milager como “un suceso cu no por ser splicá mediante e leynan conocí di naturalesa.” Cu e definicion ei, un television di color, un telefon celular, of un ‘laptop’ computer lo a ser considerá milagernan solamente un siglo pasá! Ta razonabel pa ta dogmático i bisa cu algu ta imposibel simplemente pasobra nos no por splik’é segun e conocimentu científico actual?
Ata aki un otro echo pa considerá: Den e idioma griego original den cua e “Testament Nobo” a ser skirbí, e palabra cu ta ser usá pa “milager” tabata dyʹna·mis—un palabra cu básicamente ta nificá “poder.” E ta ser traducí tambe como “obranan poderoso” of “abilidad.” (Lucas 6:19; 1 Corintionan 12:10; Mateo 25:15) Bijbel ta declará cu e milagernan di Jesus tabata un manifestacion di “e poder mahestuoso di Dios.” (Lucas 9:43) Obranan asina lo ta imposibel pa un Dios todopoderoso—Un cu tin un “abundancia di energia dinámico”?—Isaías 40:26.
Evidencia di Autenticidad
Un examinacion en detaye dje cuater Evangelionan ta duna mas evidencia cu bo por kere nan. Un punto pa considerá ta cu e relatonan aki ta notablemente diferente for di cuentanan di ada i leyendanan. Tuma, por ehempel, e cuentanan falsu cu a circulá tocante Jesus den e siglonan cu a sigui despues di su morto. E apócrifo “Evangelio di Tomas” ta conta: “Ora e mucha Jesus aki tabatin cincu aña di edad . . . , el a pasa dor dje pueblo, i un hobencito a core i dal contra su scouder. Jesus a consumí i a bis’é: ‘Lo bo no bai mas aleu riba bo caminda,’ i e mucha a cai abou i a muri mesora.” No ta difícil pa mira e cuenta aki pa loke e ta—un pida fábula inventá. Ademas, e mucha caprichoso cu un spiritu di malicia cu ta ser describí aki no tin ningun similaridad cu e Jesus dje Bijbel.—Mira e contraste cu Lucas 2:51, 52.
Considerá awor e relatonan auténtico di Evangelio. Nan ta liber di exageracion i insinuacionnan ficticio. Jesus a efectuá milager reaccionando riba berdadero necesidad, no pa satisfacé simpel capricho. (Marco 10:46-52) Nunca Jesus a usa su podernan pa beneficiá su mes. (Mateo 4:2-4) I nunca el a usa nan pa hala atencion na su mes. Realmente, ora Rey Herodes pa curiosidad tabata kier pa Jesus haci un “señal” milagroso p’e, Jesus “no a contest’é nada.”—Lucas 23:8, 9.
E milagernan di Jesus tambe ta para na contraste skerpi cu e obranan di ‘goochelaarnan’ profesional, magonan i sanadornan di fe. Su obranan poderoso semper a glorificá Dios. (Juan 9:3; 11:1-4) Su milagernan tabata liber di ritualnan emocional, invocacionnan mágico, exhibicionnan grandioso, trikinan i hipnotismo. Ora Jesus a encontrá un limosnero ciegu yamá Bartimeo kende a sclama, “Rabboni, lagá mi recobrá mi bista,” Jesus simplemente a bis’é: “ ‘Bai, bo fe a curá bo.’ I inmediatamente el a recobrá su bista.”—Marco 10:46-52.
E registronan di Evangelio ta mustra cu Jesus a efectuá su obranan poderoso sin yudansa di accesorionan, esenario specialmente planeá i triki di lus. Nan a ser efectuá públicamente, hopi biaha den presencia di numeroso testigonan ocular. (Marco 5:24-29; Lucas 7:11-15) Diferente for di intentonan di sanadornan di fe moderno, su esfuersonan pa sana nunca a faya debí cu un persona enfermo supuestamente a falta fe. Mateo 8:16 ta bisa: “El a cura tur cu tabata sinti nan malu.”
Den su buki “Many Infallible Proofs:” The Evidences of Christianity, escolástico Arthur Pierson ta bisa dje milagernan di Cristo: “E cantidad di nan, e caracter instantáneo i completo dje curacionnan cu el a efectuá, i e ausencia di un solo fracaso den e intento pa asta lanta e mortonan, a haci un contraste infinito entre e milagernan aki i e maraviyanan pretendí dje época aki of di cualkier otro epoca.”
Confirmacion Seglar
Pierson ta ofrecé un otro argumento mas cu ta apoyá e relatonan di Evangelio ora e ta bisa: “Ningun confirmacion dje milagernan di scritura ta mas remarcabel cu e silencio di enemigunan.” Lidernan hudiu tabatin un motibu masha fuerte pa a deseá di desacreditá Jesus, pero su milagernan tabata asina bon conocí cu opositornan no a tribi di nenga nan. Tur loke nan por a haci tabata di atribuí tal hazañanan na podernan demoniaco. (Mateo 12:22-24) Siglonan despues di Jesus su morto, e escritornan dje Talmud hudiu a sigui atribuí podernan milagroso na Jesus. Segun e buki Jewish Expressions on Jesus, nan a rechas’é como un hende cu “a sigui e prácticanan di magia.” Un comentario asina lo a ser hací si tabata asta remotamente posibel pa rechasá e milagernan di Jesus como simpel mito?
Mas prueba ta bini for di Eusebio, historiador di iglesia di siglo cuater. Den su buki The History of the Church From Christ to Constantine, e ta cita un cierto Quadrato kende a manda un carta p’e emperador den defensa di cristianismo. Quadrato a skirbi: “E obranan di nos Salbador semper por a ser observá, pasobra nan tabata berdadero—e hendenan cu a ser curá i esnan lantá for di morto, kendenan no simplemente a ser mirá n’e momento cu nan ser curá of lantá, pero semper tabata ei pa por ser observá, no solamente ora e Salbador tabata entre nos, sino pa basta tempu despues di Su despedida; realmente algun di nan a sigui biba te den mi mes tempu.” E escolástico William Barclay a comentá: “Quadrato ta bisando cu te den su mes dia, hendenan cu a experenciá e beneficio di milagernan ainda tabata na bida i por a ser producí como evidencia. Si esei no tabata cierto nada lo por tabata mas fácil p’e gobiernu romano clasifiká e afirmacion di testigonan ocular como un mentira.”
Creencia den e milagernan di Jesus ta razonabel, racional i completamente na armonia cu e evidencia. No obstante, e milagernan di Jesus no ta historia morto. Hebreonan 13:8 ta recordá nos: “Jesucristo ta mescos ayera i awe i pa semper.” Sí, e ta bibu den cielu awe, capas pa usa podernan milagroso den un manera muchu mas magnífico cu el a haci ora e tabata riba tera como un ser humano. Ademas, e relatonan di Evangelio di su milagernan (1) ta siña cristiannan lesnan práctico awe, (2) ta revelá aspectonan fasinante di Jesus su personalidad, i (3) ta hala atencion na un tempu den futuro cercano ora sucesonan asta mas espectacular lo tuma lugá!
E siguiente artículo lo enfocá riba tres relato bíblico bon conocí pa ilustrá e puntonan aki.