Salba e Bida di Bo Yu!
MICHAEL i Alphina ta biba den un vaye rural entre e ceritunan berde di KwaZulu-Natal, Sur Africa. No tabata fácil pa nan lanta shete yu. Cu e pleno apoyo di su esposa, Michael a haci su best pa obedecé e mandamentu bíblico na tatanan: “Sigui cria [boso yunan] den e disiplina i reglamentu mental di Jehova.” (Efesionan 6:4) Pero tin biaha problemanan ta lanta.
Por ehempel, ta comun pa muchanan africano cu ta hiba bestia bai come, combiná e trupanan di baca di nan famia pa nan por tin mas tempu pa hunga huntu. Algun biaha nan ta haci cos di mala mucha i ta papia cosnan cu nan no mester papia. Ora Michael su yu hombernan tabata sali pa hiba e bacanan dje famia come, e tabata taha nan pa no asociá cu cierto muchanan. (Santiago 4:4) Sin embargo, algun biaha ora e tabata bin cas bek for di trabou, e tabata haña nan ta haci esei. I p’esei, e tabatin cu disipliná nan.—Proverbionan 23:13, 14.
Bo ta haña cu Michael tabata demasiado severo cu su yunan? Algun hende lo por pensa asina, pero Jesucristo a bisa cu “sabiduria ta ser probá hustu dor di su obranan.” (Mateo 11:19) Michael i Alphina a crea un ambiente di amor den nan hogar, pasando tempu cu nan yunan i siñando nan relato i berdadnan di Bijbel.
Michael i Alphina tin cuater yu muher—Thembekile, Siphiwe, Tholakele i Thembekani. Nan tur ta predicadónan di tempu completo dje bon nobo dje Reino di Dios. Dos di nan yu hombernan ta sirbi como superintendente presidente den congregacionnan di Testigonan di Jehova. Nan di tres yu homber, kende su esposa tambe ta un evangelisadó di tempu completo, ta sirbi como sirbidó ministerial.
Hopi mayor cristian cu tin famia grandi a ser bendicioná cu éxito den lanta nan yunan. Sin embargo, algun yu cu ta ricibí un bon criansa di nan mayornan ta bandoná e berdad. Sin duda, nan mayornan ta tene na mente Jesus su ilustracion dje yu perdí i ta carga e speransa cu nan yu lo repentí i cu tempu obtené salbacion.—Lucas 15:21-24.
Sin embargo, lamentablemente, algun mayor cristian ta perdiendo tur nan yunan den e mundu. Esaki ta specialmente un motibu di preocupacion den algun parti di Africa unda yunan ta parce di bai bon te ora nan alcansá edad di tiener. Anto, den e flor di hubentud, nan ta ser tentá p’e camindanan inmoral dje mundu di Satanas. (1 Juan 5:19) Como resultado, hopi tata no ta cualificá pa sirbi como anciano di congregacion. (1 Timoteo 3:1, 4, 5) Claramente, un tata cristian mester mira e salbacion di su mes famia di cas como un asuntu di gran importancia. Pues, kico mayornan por haci pa salba e bida di nan yunan?
Sea un Amigu Intimo
Jesus tabata no solamente perfecto sino tambe inmensamente superior cu cualkier otro hende den conocimentu i experencia. No obstante, el a trata su disipelnan imperfecto como amigu íntimo. (Juan 15:15) P’e motibu ei nan a deseá di ta huntu cuné i a sinti nan bon den su presencia. (Juan 1:14, 16, 39-42; 21:7, 15-17) Mayornan por siña for di esaki. Mescos cu planchi cu tin blachi di span den direccion dje calor di lus di solo, yunan ta desaroyá bon ora tin un ambiente amoroso i amigabel na cas.
Mayornan, boso yunan ta sinti nan liber pa acercá boso cu tur nan preocupacionnan? Bo ta scucha nan? Promé cu bo saca conclusionnan, bo ta saca afó kico nan ta pensa i sinti pa asina haña un cuadro mas completo? Bo ta yuda nan cu pacenshi localisá contesta riba cierto preguntanan dor di haci investigacion huntu cu nan den publicacionnan bíblico?
Un mama surafricano ta splica: “For dje promé dia cu nos yu muher a bai scol, nos a anim’é p’e conta nos con a bai cu su dia. Por ehempel, mi tabata puntr’é: ‘Cu ken bo a sinta durante e pausa di merdia? Contá mi tocante bo maestra nobo. Con e ta? Ki actividadnan tin planeá pa e siman?’ Un biaha, nos yu muher a yega cas i a bisa cu e maestra di ingles kier a hiba e klas pa mira un película riba cua despues nan lo mester a skirbi un reseña. E título dje película tabata cuestionabel. Buscando mas informacion, nos a haña sa cu lo e no tabata apropiado pa un cristian. Nos a trata e asuntu como famia. E siguiente dia nos yu muher a acercá e maestra, splicando cu e no kier a bai wak e película, ya cu e normanan moral den dje lo no tabata na armonia cu su creencianan cristian. E maestra a reconsiderá e asuntu i despues a gradicí nos yu muher, bisando cu e no tabata kier a hiba e klas mira algu cu nan lo lamentá despues.” E interes amoroso cu e mayornan aki a mustra consistentemente den e salbacion di nan yu muher a duna bon fruta. E ta un hende alegre i positivo i awor ta sirbi como boluntario n’e sucursal di Sur Africa di Watch Tower Bible and Tract Society.
Jesus a pone un ehempel excelente den trata cu yu di otro hende. El a disfrutá di nan compania. (Marco 10:13-16) Ki contentu mayornan mester ta pa haci cosnan cu nan mes yunan! Den algun parti di Africa, un tata tin bergwensa pa otronan mir’é hunga bala of otro weganan cu su yunan. Pero un tata cristian no mag sinti nunca cu e ta muchu importante pa otronan mir’é haci cosnan cu su yunan. Hóbennan tin mester di mayornan cu ta gusta pasa tempu cu nan. Esaki ta hacié mas fácil pa yunan expresá nan preocupacionnan. Ora neglishá e necesidadnan emocional ei, yunan por bira iritá of reservá, specialmente si nan ta ser corigí constantemente.
Skirbiendo e colosensenan tocante relacionnan di famia, Pablo a bisa: “Boso, tatanan, no fada boso yunan, pa nan no bira desanimá.” (Colosensenan 3:21) Esaki por indicá cu tin biaha tin un desbalansa di muchu hopi disiplina i muchu poco amistad. Yunan, incluyendo tienernan, cu ta ser stimá i apreciá tin mas chens di respondé na disiplina necesario.
E Amor di Dios
E herencia di mas balioso cu mayornan por duna nan yunan ta nan mes ehempel di demostrá amor. Yunan mester mira i tende nan mayornan expresá i mustra amor genuino pa Dios. Un yoncuman cu ta sirbi n’e sucursal di Sur Africa di Watch Tower Bible and Tract Society ta splica: “Tempu mi tabata mucha, mi tabata yuda mi tata cu trabounan na cas. Mi tabata gusta yud’é, simplemente pasobra Tata realmente tabata apreciá e poco cu mi tabata haci. E tabata usa e tempu pa contá mi hopi cos tocante Jehova. Por ehempel, mi ta corda un diasabra ora cu nos tabata traha duru cortando yerba. Tabata haci hopi calor. Tata tabata soda, pues mi a core bai coge dos glas di awa i pone ijs den nan. Tata a bisa: ‘Mi yu, bo ta mira con sabí Jehova ta? Ijs ta drif riba awa. Si e sink, tur bida den fondo di dam i lagonan lo muri. Ijs ta sirbi mas bien como un capa di insulacion! Esei no ta yuda nos conocé Jehova mihó?’a Mas despues, ora mi a ser encarcelá pa a mantené neutralidad, mi tabatin tempu pa pensa. Un anochi mi tabata deprimí den mi cel di prizon, anto mi a corda e palabranan ei di Tata. Ki significativo nan tabata! Lo mi adorá Jehova pa semper si mi por.”
Sí, yunan mester mira e amor pa Dios reflehá den tur loke nan mayornan haci. Amor pa Dios i obedencia di buena gana na dje mester ser mirá specialmente como e forsa motivador tras di asistencia na reunionnan cristian, participacion den e ministerio di veld i lesamentu i studio di Bijbel den famia. (1 Corintionan 13:3) Mas importante ainda, amor pa Dios mester ser reflehá den oracionnan sincero di famia. E importancia di duna un herencia asina na bo yunan no por ser enfatisá demasiado. P’e motibu ei Dios a manda e israelitanan: “Bo tin cu stima Jehova bo Dios cu tur bo curason i cu tur bo alma i cu tur bo forsa vital. I e palabranan aki cu mi ta mandando bo awe mester resultá di ta riba bo curason; i bo tin cu inculcá nan den bo yu homber i papia di nan ora bo ta sinta den bo cas i ora bo ta cana riba caminda i ora bo ta bai drumi i ora bo ta lanta.”—Deuteronomio 6:5-7; compará cu Mateo 22:37-40.
Un obstáculo grandi pa stima i obedecé Dios ta nos naturalesa pecaminoso inherente. (Romanonan 5:12) P’esei, Bijbel ta manda tambe: “O stimadónan di Jehova, odia loke ta malu.” (Salmo 97:10) Mal pensamentu hopi biaha ta hiba na mal acto. Pa evitá esaki, yu tin cu desaroyá tambe un característica vital mas.
E Temor di Dios
Amor mesclá cu un temor reverencial di desagradá Jehova ta algu masha deseabel. Jesucristo mes a pone pa nos e ehempel perfecto di unu cu a haña deleite “den e temor di Jehova.” (Isaías 11:1-3) Un temor asina ta vital segun cu un mucha ta alcansá e flor di hubentud i ta cuminsá experenciá impulsonan sexual fuerte. Temor di Dios por yuda un hóben resistí presionnan di mundu cu por hiba na conducta inmoral. (Proverbionan 8:13) Den algun comunidad, mayornan ta evitá di siña nan yunan con pa trata cu tentacionnan sexual. Realmente, hopi ta haña cu ta robes pa papia over dje asuntunan aki. Pero kico tabata e resultado di tal negligencia di parti dje mayornan?
Tres specialista médico yamá Buga, Amoko i Ncayiyana a entrevistá 1.702 mucha muher i 903 mucha homber for dje áreanan rural di Transkei, Sur Africa. E revista South African Medical Journal a informá cu “76% dje mucha muhernan i 90,1% dje mucha hombernan den e encuesta aki ya caba tabatin experencia sexual.” E edad promedio dje mucha muhernan tabata 15, i hopi a ser forsá pa tene relacion sexual. Mas cu 250 a experenciá un of mas embaraso. Un otro consecuencia tabata un incidencia haltu di malesa transmití sexualmente.
Aparentemente, hopi mayor no ta mira un necesidad pa siña nan yunan con pa evitá sex promé cu matrimonio. En bes di esei, e revista mencioná anteriormente ta splica: “Hañamentu di yu i maternidad ta atributonan altamente balorá pa hende muher den e sociedad rural di Transkei, i mucha muhernan cu a caba di sali for di pubertad ta percibí esaki masha lihé.” E mésun problema ta documentá den otro partinan di mundu.
Hopi hóben na Africa ta criticá nan mayornan dor cu esakinan no ta yuda nan comprendé nan sexualidad. Algun mayor cristian tabatin muchu ripara pa haci uso dje buki Bo hubentud—sacando mayor probecho foi dje.b Na página 20-3, e ta splica e uso onorabel di órganonan sexual i e cambionan cu ta tuma lugá durante pubertad.
Mayornan cristian cu ta haci esfuerso pa considerá Dios su punto di bista di sex cu nan yunan mester ser encomendá. Ta mihó pa haci esaki progresivamente, segun un mucha su abilidad di capta cosnan. Dependiendo riba un factor manera e edad dje yu, mayornan lo tin cu ser specífico ora di referí na partinan di curpa i nan funcionnan. Di otro manera, un hóben inexperenciá kisas no ta comprendé loke ta ser bisá.—1 Corintionan 14:8, 9.
Un tata surafricano cu tin dos yu muher i un yu homber ta splica: “Na vários ocasion, mi a haña oportunidad pa considerá e tema delicado di asuntunan sexual asta cu e mucha muhernan. Sin embargo, mi esposa a presta atencion particular na nos yu muhernan, usando e buki Bo hubentud—sacando mayor probecho foi dje. [Mira página 26-31.] Ora mi yu homber tabatin 12 aña di edad, mi a dicidí di bai cuné pa un caminata largu den e cerunan. N’e ocasion ei, nos a papia en detaye dje desaroyo di curpa di un mucha homber i e propósito special cu esaki lo sirbi despues den matrimonio. Tambe mi a considerá cuné e necesidad pa evitá e custumber degradá di masturbacion i pa mira mucha muhernan cu onor i respet—mescos cu e ta mira su mama i ruman muhernan.”
Recompensanan Gososo
E tata i mama cu a caba di ser mencioná a traha duru i ta contentu cu nan tabatin bon resultado den lanta nan tres yunan. Tur tres ta adulto awor, casá cu cristiannan fiel. Nan yu homber i suegronan tur ta sirbi como anciano den e congregacion cristian, i dos dje parehanan tabata den e trabou di evangelisá di tempu completo pa hopi aña.
Sí, mayornan cu ta traha duru p’e salbacion di nan famia di cas por spera un recompensa gososo for di yunan cu ta scoge pa respondé na tal siñansa bíblico, pasobra Proverbionan 23:24, 25 ta bisa: “Esun cu ta bira tata di un persona sabí tambe lo alegrá den dje. Bo tata i bo mama lo alegrá.” Corda e famia grandi mencioná den e introduccion dje artículo aki. “Ora mi pensa riba e progreso spiritual cu mi yunan a haci,” Alphina ta bisa, “mi curason ta pasa over di goso.” Ohalá tur mayor cristian traha den direccion dje recompensa gososo aki.
[Nota]
a Segun cu awa ta yega vriespunt, e ta bira ménos denso i ta subi na superficie. Mira página 137-8 dje buki La vida... ¿cómo se presentó aquí? ¿Por evolución, o por creación?, publicá dor di Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
b Mira tambe Loke hovenan sa puntra—Contesta práctica, publicá dor di Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
[Plachi na página 23]
Un tata por soru pa e ambiente corecto pa splica e echonan di bida