BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • w98 15/2 pág. 8-11
  • Mayornan—Protehá Boso Yunan!

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Mayornan—Protehá Boso Yunan!
  • E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—1998
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • Actitudnan Africano pa cu Educacion Sexual
  • Pakico Instruí Bo Yunan?
  • Bon Comunicacion
  • Protehá i Felis
  • Protehá Bo Famia di Influencianan Destructivo
    E Secreto pa Felicidad den Famia
  • Kon Bo Por Tin un Bida di Famia Felis?—Parti 2
    Bo Por Disfrutá di Bida pa Semper!—Kurso di Beibel Interaktivo
  • Sèks Oral di Bèrdat Ta Sèks?
    Loke Hóben Sa Puntra
  • Kon Mi Por Splika Mi Punto di Bista Tokante Sèks?
    Loke Hóben Sa Puntra
Mas Artíkulo
E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—1998
w98 15/2 pág. 8-11

Mayornan—Protehá Boso Yunan!

NA UN scol secundario na Nigeria, un mucha muher cu tabata notorio pa inmoralidad sexual tabata gusta duna conseho na co-studiantenan femenino riba asuntunan di sex. Un di su receptnan pa cometé aborto tabata cerbes pretu, drogá cu un substancia di tabaco. Su cuentanan, cu e tabata saca for di literatura pornográfico, a encantá hopi di su co-studiantenan. Algun a cuminsá experimentá cu sex, i un di nan a sali na estado. Pa causa un aborto, el a bebe e mescla di cerbes cu tabaco. Algun ora despues, el a cuminsá saca sanger. Un par di dia despues, el a muri den hospital.

Den e mundu djawe, hopi hóben ta papia incesantemente tocante sex, ruinando esnan cu ta kere nan sin mas. Na ken hóbennan mester acudí pa haña conocimentu exacto cu lo protehá nan? Ta ki excelente ora nan por acudí na nan mayornan piadoso, cu tin e responsabilidad di lanta nan den “e disiplina i reglamentu mental di Jehova.”—Efesionan 6:4.

Actitudnan Africano pa cu Educacion Sexual

Rond mundu, hopi mayor ta haña ta difícil pa papia cu nan yunan riba asuntunan di sex. Esaki ta particularmente e caso na Africa. Donald, un tata na Sierra Leone, a comentá: “Casi nunca nos ta hacié. No ta parti dje cultura africano pa hacié.” Un muher nigeriano yamá Confident, ta opiná mescos: “Mi mayornan ta mira sex como algu pa nunca mencioná abiertamente; pa nos cultura e ta tabú.”

Den algun cultura africano, hende ta considerá cu ta obseno pa mencioná palabranan relacioná cu sex, manera pénis, sperma of menstruacion. Un mama cristian asta a prohibí su yu muher pa usa e palabra “sex,” aunke el a bisa cu e yu muher por a usa e palabra “fornicacion.” Na contraste, Bijbel, e Palabra di Dios, ta papia cu frankesa tocante sex i órganonan sexual. (Génesis 17:11; 18:11; 30:16, 17; Levítico 15:2) E propósito di esaki no ta pa shok ni excitá hende, sino pa protehá i instruí e pueblo di Dios.—2 Timoteo 3:16.

Banda di tabú cultural, un tata nigeriano a expresá un otro motibu pakico algun mayor ta hala atras: “Si mi papia tocante sex cu mi yunan, e por stimulá nan pa cometé inmoralidad sexual.” Pero informacion tocante sex basá riba Bijbel i duná den un manera digno ta animá yunan pa sali na careda i bai experimentá? No, no ta asina. De facto, loke sí por ta cu ménos conocimentu hóbennan tin, mas chens nan tin di haña nan mes den problema. Bijbel ta declará: “Sabiduria [basá riba conocimentu exacto] ta pa un proteccion.”—Eclesiástes 7:12.

Den Jesus su ilustracion, un homber discreto, premirando e posibilidad di futuro tempestadnan, a construí su cas riba baranca, miéntras un homber bobo a construí riba santu i a sufri desaster. (Mateo 7:24-27) Di manera similar, mayornan cristian discreto, sabiendo cu nan yunan lo enfrentá presionnan semehante na tempestad pa conformá nan cu e mundu su normanan sexual inmoral, ta fortificá nan yunan cu e conocimentu exacto i comprendimentu cu lo yuda nan permanecé firme.

Un señora africano a declará un motibu adicional pakico hopi mayor no ta papia tocante sex cu nan yunan: “Tempu mi tabata un hóben, mi mayornan Testigo no a papia tocante asuntunan sexual cu mi, p’esei nunca no a dal na mi mente pa considerá e cosnan aki cu mi yunan.” Sin embargo, tin mas presion riba hóbennan djawe cu tabatin riba hóbennan di 10 of 20 aña pasá. Esaki no ta un sorpresa. E Palabra di Dios a predicí cu “den e último dianan . . . , hende malbado i impostornan lo bai di malu pa pió, engañando i siendo engañá.”—2 Timoteo 3:1, 13.

Loke ta contribuí n’e problema ta e echo cu hopi yu no ta dispuesto of ta incapas pa confia den nan mayornan. Comunicacion di dos banda hopi biaha ta malu asta riba asuntunan insignificante. Un hóben di 19 aña di edad a lamentá: “Mi no ta papia riba cosnan cu mi mayornan. No tin bon comunicacion entre ami cu mi tata. E no ta presta atencion.”

Tambe hóbennan por tin miedu cu preguntanan tocante asuntunan sexual lo trece mal consecuencianan. Un hobencita di 16 aña di edad a bisa: “Mi no ta papia tocante problemanan di sex cu mi mayornan debí n’e manera con nan ta reaccioná riba cosnan asina. Algun tempu pasá mi ruman muher mas grandi a haci Mami algun pregunta relacioná cu sex. En bes di Mami yud’é cu su problema, el a cuminsá desconfiá di su intencionnan. Hopi biaha Mami tabata yamá mi i hací mi pregunta tocante mi ruman muher, algun bes insinuando tocante su normanan moral. Mi no kier core e rísico di perde Mami su amor pa mi, p’esei mi ta tene mi problemanan leu for di dje.”

Pakico Instruí Bo Yunan?

E echo cu nos ta instruí nos yunan te na un grado adecuá den asuntunan sexual no ta simplemente corecto, sino tambe bondadoso. Si mayornan no ta siña nan yunan tocante sex, otronan lo hacié—generalmente mas lihé cu mayornan ta anticipá i casi nunca na armonia cu principionan divino. Un mucha muher di 13 aña di edad a cometé fornicacion pasobra un co-alumno a bis’é cu si e no perde su birginidad, lo e sufri di dolor teribel den futuro. Su co-alumno a bis’é: “Nan lo corta bo señorita cu skèr.” Ora a puntra e mucha muher despues pakico e no a bisa su mama cristian loke el a tende, el a contestá cu nunca nan a papia di e asuntunan ei cu adultonan.

Un mucha muher nigeriano a bisa: “Mi amiganan di scol a purba convencé mi cu sex tabata algu cu tur ser humano normal mester participá aden. Nan a bisá mi cu si mi no tene relacion sexual awor, ora mi yega 21 aña di edad, lo mi cuminsá experenciá un enfermedad cu lo tin un impacto desastroso riba mi feminidad. P’esei, pa por evitá e peliger teribel ei, nan di, ta bon pa tene relacion sexual promé cu casa.”

Ya cu e tabatin bon comunicacion cu su mayornan, e mucha muher a reconocé mesora un conflicto cu loke el a siña na cas. “Manera custumber, mi a bai cas bek i bisa mi mama loke nan a bisá mi na scol.” Su mama tabata capas pa contrarestá e informacion falsu.—Compará cu Proverbionan 14:15.

Dor di impartí e conocimentu necesario pa yuda yunan alcansá sabiduria divino den asuntunan sexual, mayornan ta ekipá nan pa dicerní situacionnan peligroso i pa reconocé hende cu kier probechá di nan. E ta yuda protehá nan contra e dolor di curason di malesanan transmití sexualmente i embaraso no-deseá. E ta contribuí na nan respet propio i e respet cu nan ta gana di otro hende. E ta libra nan for di conceptonan eróneo i ansiedad. E ta fomentá un actitud saludabel i positivo pa cu relacion sexual corecto, contribuyendo na felicidad si nan casa despues. E por yuda nan mantené un posicion aprobá dilanti Dios. I segun yunan ta mira e interes amoroso cu mayornan ta mustra den nan, e por impulsá nan pa respetá i stima nan mayornan mas tantu ainda.

Bon Comunicacion

Pa mayornan por adaptá nan conseho n’e necesidadnan di nan yunan, mester tin comunicacion di dos banda. A ménos cu mayornan sa kico tin den mente i curason di nan yunan, asta conseho sano por ta di poco beneficio, mescos cu si un dokter a purba prescribí remedi sin sa e naturalesa dje pashent su enfermedad. Pa mayornan por ta conseheronan eficas, nan tin cu sa con nan yunan realmente ta pensa i sinti. Nan tin cu comprendé e presion i problemanan cu nan yunan ta enfrentando i e preguntanan cu ta molestiá nan. Ta importante pa scucha cuidadosamente na yunan, pa ta “lihé pa tende, slow pa papia.”—Santiago 1:19; Proverbionan 12:18; Eclesiástes 7:8.

Tempu, pacenshi i esfuerso ta necesario pa mayornan cultivá i mantené un relacion íntimo cu nan yunan, un relacion den cua yunan ta sinti nan liber pa revelá nan sintimentunan di mas interno. Pero ki bunita ta ora alcansá esaki! Un tata westafricano di cincu yu ta bisa: “Mi ta tantu tata como un persona di confiansa. E muchanan ta papia libremente cu mi riba tur tema, incluyendo sex. Asta e yu muhernan ta confia den mi. Nos ta tuma tempu pa trata nan problemanan. Tambe nan ta compartí nan goso cu mi.”

Bola, un di su yu muhernan, ta bisa: “Mi no ta tene nada secreto pa mi tata. Tata ta compasivo i empático. E no ta intimidá nos ni trata nos severo, ni ora nos a haci malu. En bes di bula rabia, e ta analisá e asuntu i mustra nos loke nos mester haci of loke nos no mester a haci. Hopi biaha e ta referí n’e buki Hubentud i n’e buki Felicidad den famia.”a

Ora ta posibel, ta bon pa mayornan cuminsá papia cu nan yunan tocante sex ora e yunan ta basta yong. Esaki ta pone e base pa consideracionnan continuo atrabes dje añanan di tiener cu hopi biaha sa ta difícil. Ora no cuminsá cu e consideracionnan trempan, tin biaha ta fastioso pa introducí nan despues, pero e por ser hací. Un mama di cincu yu a bisa: “Mi a forsa mi mes pa papia tocante sex te ora finalmente ni ami ni e yu no tabatin bergwensa mas.” Cu asina tantu den wega, siguramente ta bale la pena haci e esfuersonan ei.

Protehá i Felis

Yunan ta apreciá mayornan cu amorosamente ta ekipá nan cu e conocimentu cu lo protehá nan. Considerá comentarionan di algun Testigo di Jehova africano:

Mojisola na edad di 24 aña a bisa: “Semper lo mi keda gradicidu na mi mama. El a duná mi e educacion necesario riba sex n’e tempu oportuno. Aunke mi tabatin bergwensa ora e tabata papia riba e asuntunan ei hopi tempu pasá, awor mi ta mira e bon cosnan cu mi mama a haci pa mi.”

Iniobong a agregá: “Mi ta sintí mi semper felis ora mi mira bek i pensa riba loke Mami a haci pa mi dunando mi educacion adecuá riba sex. Tabata un yudansa masha vital pa guia mi crecementu como hende muher. Mi ta primintí di haci mescos pa mi futuro yunan.”

Kunle di 19 aña a bisa: “Mi mayornan a yudá mi resistí presionnan for di muhernan mundano cu ta haci avansenan sexual inmoral. Si no tabata pa e educacion cu nan a duná mi, lo mi a cai den picá. Semper lo mi apreciá loke nan a haci.”

Christiana a bisa: “Mi ta saca hopi beneficio for di un diálogo cu mi mama tocante sex. Mi a ser protehá di malesanan mortal i embaraso no-deseá, i mi tabata por a pone un bon ehempel pa mi rumannan mas yong sigui. Tambe mi a gana respet for di hende, i mi futuro esposo tambe lo respetá mi. Mas importante, mi tin un bon relacion cu Jehova Dios dor di warda su mandamentu.”

Bola, mencioná anteriormente, a bisa: “Mi tabatin un colega di klas cu tabata bisa cu hende mester disfrutá di sex sin ningun obligacion di casa. P’e, esei tabata diberticion. Sin embargo, e no a haña esei diberticion mas ora el a sali na estado i no por a pasa examen mas huntu cu nos. Si mi no tabatin un bon tata pa guiá mi, tal bes lo mi por tabata mescos cuné, pasando den experencianan difícil.”

Ki un bendicion ora mayornan cristian yuda nan yunan bira “sabí pa salbacion” den e mundu aki loco pa sex! (2 Timoteo 3:15) Nan educacion basá riba Bijbel ta manera un cadena precioso cu ta dorna i haci yunan bunita den bista di Dios. (Proverbionan 1:8, 9) Yunan ta sinti nan sigur, i mayornan ta disfrutá di satisfaccion profundo. Un tata africano cu semper ta purba mantené habri e liñanan di comunicacion cu su yunan yong, a bisa: “Nos tin pas mental. Nos tin confiansa cu nos yunan sa kico ta agradá Jehova; hende djafó no por engañá nan. Nos tin confiansa cu nan lo no haci cosnan cu lo causa dolor p’e famia. Mi ta gradicí Jehova cu nan a duna prueba di ta digno di nos confiansa.”

[Nota]

a Publicá dor di Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

[Plachi na página 10]

Hóbennan cristian cu ta ricibí informacion basá riba Bijbel for di nan mayornan por rechasá cuentanan trocí cu otro hóbennan ta conta

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí