BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • w98 1/4 pág. 3-5
  • Famia—Un Caso di Emergencia!

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Famia—Un Caso di Emergencia!
  • E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—1998
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • Kico Ta e Menasa?
  • Famianan di un Solo Mayor Ta Aumentando
  • Atrapá den un Matrimonio sin Amor
    Spièrta!—2001
  • Mas i Mas Famia ku un Mayor So
    Spièrta!—2002
E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—1998
w98 1/4 pág. 3-5

Famia—Un Caso di Emergencia!

“I NAN a biba felis i contentu pa semper.” E final ei di cuenta di ada ta aplicá na ménos i ménos matrimonio awe. E promesa matrimonial di stima otro ‘den tempu bon i tempu malu pa e tempu cu nan tur dos ta na bida’ ta djis un formalidad. E posibilidad di tin un famia felis ta parce di ta un gèmbel den cua bo tin masha poco chens di gana.

Entre 1960 pa 1990, den mayoria pais occidental industrialisá, cifranan di divorcio a aumentá mas cu dos bes mas tantu. Den algun pais nan a aumentá na cuater bes mas tantu. Por ehempel, tur aña tin rond di 35.000 matrimonio ta tuma lugá na Suecia, i mas o ménos mitar di nan, enbolbiendo mas cu 45.000 mucha, lo kibra. Parehanan cu ta biba huntu sin casa ta terminá nan relacion na un proporcion asta mas grandi, afectando dies di miles di mucha mas. Un tendencia similar ta surgiendo den paisnan rond mundu, manera nos por mira for dje cuadro na página 5.

E echo cu parehanan ta kibra i parti for di otro no ta algu nobo den historia. E Código di Hammurabi di siglo 18 P.E.C. a contené leynan cu a permití divorcio na Babilonia. Asta e Ley di Moises, instituí den siglo 16 P.E.C., a permití divorcio den Israel. (Deuteronomio 24:1) Sin embargo, den e siglo 20 aki, lasonan familiar ta mas swak cu nunca. Mas cu un década pasá, un columnista di korant a skirbi: “Aki cincuenta aña, kisas nos lo no tin ni un famia den e forma tradicional mas. Kisas nan lo a ser reemplasá pa un cantidad di diferente grupo.” I e tendencia desde e tempu ei ta parce di confirmá e idea aki. E institucion di famia a deteriorá asina lihé cu e pregunta, “Lo e sobrebibí?” ta birando mas i mas relevante.

Pakico ta asina difícil pa asina tantu pareha keda huntu i mantené un famia uní? Kico ta e secreto di esnan cu a keda huntu henter un bida, i a celebrá felismente nan boda di plata i di oro? Por cierto, na 1983 tabatin informe cu un homber i un muher n’e república ex-soviético di Azerbaijan a celebrá nan di 100 aniversario di matrimonio—n’e edad di 126 i 116 aña respectivamente.

Kico Ta e Menasa?

Den hopi pais algun dje basenan pa divorcio legal ta adulterio, crueldad mental of físico, abandono, alcoholismo, impotencia, locura, bigamia i adiccion na droga. Sin embargo, un causa mas general ta cu e actitud fundamental pa cu matrimonio i bida di famia tradicional a cambia radicalmente, specialmente durante décadanan recien. Respet pa un institucion cu pa hopi tempu a ser considerá sagrado a disparcé. Productornan golos di música, película, telenovela i literatura popular a glorificá e asina yamá libertad sexual, inmoralidad, libertinahe i un estilo di bida egocéntrico. Nan a promové un cultura cu a contaminá mente i curason di tantu hóben como adulto.

Un encuesta hací na 1996 a mustra cu 22 porciento di mericano ta bisa cu tin biaha un aventura pafó di matrimonio por beneficiá un matrimonio. Un edicion special di un dje korantnan mas grandi di Suecia, Aftonbladet, a urgi hende muher pa busca un divorcio pasobra “ta mihó so cos por bira.” Algun sicólogo i antropólogo popular a asta speculá cu evolucion a “programá” hende pa cambia di partner cada tantu aña. Cu otro palabra, nan ta sugiriendo cu un aventura pafó di matrimonio i divorcio ta masha natural. Algun ta asta argumentá cu un divorcio di mayornan por ta bon p’e yunan pasobra e ta prepará nan pa enfrentá nan mes divorcio un dia!

Hopi hóben no ta deseá mas pa hiba un bida di famia tradicional, cu tata, mama i yu. “Mi no por imaginá mi ta biba henter mi bida cu e mésun partner,” ta un opinion popular. “Matrimonio ta manera Pascu, djis un mito. Ami no ta kere den dje mes,” un hóben danes di 18 aña a bisa. “E sintimentu ta, pakico wori biba cu [hende homber] i laba nan meanan,” Noreen Byrne dje Conseho Nacional pa Hende Muher na Irlanda a declará. “Djis sali i pasa bon cu nan . . . Bastante hende muher ta dicidiendo cu nan no tin mester di hende homber pa por sobrebibí.”

Famianan di un Solo Mayor Ta Aumentando

Rond Europa e actitud aki a hiba na un aumento rápido den mamanan soltero. Algun dje mayornan soltero aki ta tiener cu ta pensa cu un embaraso no-planeá no ta un eror. Algun ta hende muher cu kier lanta nan yu nan so. Mayoria ta mamanan cu ta biba huntu cu e tata pa un tempu, sin ningun plan di casa cuné. Aña pasá e revista Newsweek a elaborá riba e pregunta “Matrimonio Ta Yegando na un Fin?” cu a aparecé riba su portada. El a declará cu e porcentahe di yu cu ta nace pafó di matrimonio ta aumentando rápidamente na Europa i cu ningun hende ta parce di preocupá. Kisas Suecia ta number un riba e lista caminda di tur baby cu ta nace, mitar ta pafó di matrimonio. Na Dinamarca i Norwega e ta casi mitar, i na Francia i Inglatera, rond di 1 di cada 3.

Den e último par di décadanan, famianan di dos mayor a mengua drásticamente na Merca. Un informe ta bisa: “Na 1960, . . . 9 porciento di tur mucha tabata biba den cas di un solo mayor. Pa 1990, e cantidad ei a subi bira 25 porciento. Awe, 27,1 porciento di tur mucha mericano ta nace den cas di un solo mayor, un cantidad cu ta subiendo. . . . Desde 1970, e cantidad di famianan di un solo mayor a bira mas cu dòbel. E famia tradicional ta asina menasá awe cu segun algun investigadó, e por ta na rand di extincion.”

Den paisnan caminda Iglesia Católico Romano a perde hopi di su autoridad moral, famianan di un solo mayor ta aumentando. Ménos cu mitar di hogarnan italiano ta consistí di mama, tata cu yu, i e famia tradicional ta ser reemplasá cu parehanan sin yu i hogarnan cu un solo mayor.

E sistema di ayudo social den algun pais ta animá hende mas bien pa no casa. Mamanan soltero cu ta ricibí ayudo social lo perd’é si nan casa. Na Dinamarca mamanan soltero ta haña subsidio adicional pa cuido di yu, i den algun comunidad, mamanan menor di edad ta haña placa extra i nan huur di cas ta ser pagá pa nan. Pues, placa ta enbolbí den e asuntu. Alf B. Svensson ta afirmá cu un divorcio na Suecia ta costa pagadónan di belasting entre 250 mil pa 375 mil dollar mericano na subsidio, compensacion pa huur di cas i ayudo social.

Ta parce cu iglesianan di cristiandad ta haci masha poco of nada mes pa purba bira bek e tendencia devastador aki entre famianan. Hopi pastor i clero ta bringando cu nan mes crísisnan den famia, i p’esei ta sinti nan incapas pa yuda otronan. Algun asta ta parce di boga pa divorcio. E korant Aftonbladet di 15 di april, 1996, a informá cu pastor Steven Allen di Bradford, Inglatera, a componé un ceremonia special pa divorcio, i e ta sugerí pa us’é como un acto oficial di divorcio den tur misa na Gran Bretania. “E ta un sirbishi di sanacion pa yuda hende aceptá i ahustá na loke a pasa cu nan. E ta yuda nan realisá cu Dios ta stima nan ainda i ta libra nan dje dolor.”

Pues, den ki rumbo e institucion di famia ta bayendo? Tin speransa p’e sobrebibí? Famianan individual por conserbá nan unidad apesar di ta bou di un menasa asina grandi? Considerá por fabor e siguiente artículo.

[Tabèl na página 5]

CANTIDAD DI MATRIMONIO I DIVORCIO ANUAL DEN ALGUN PAIS

PAIS AÑA MATRIMONIO DIVORCIO

Alemania 1993 442.605 156.425

Australia 1993 113.255 48.324

Cánada 1992 164.573 77.031

Cuba 1992 191.837 63.432

Dinamarca 1993 31.507 12.991

Estonia 1993 7.745 5.757

Federacion Ruso 1993 1.106.723 663.282

Francia 1991 280.175 108.086

Hapon 1993 792.658 188.297

Islanan Maldivas 1991 4.065 2.659

Merca 1993 2.334.000 1,187.000

Norwega 1993 19.464 10.943

Puerto Rico 1992 34.222 14.227

Reino Uní 1992 356.013 174,717

República Checo 1993 66.033 30.227

Suecia 1993 34.005 21.673

(Basá riba 1994 Demographic Yearbook, Nacionnan Uní, New York 1996)

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí