Contentu Cu Jehova Ta Mustra Nos Su Caminda
“Pa loke ta e Dios berdadero, su caminda ta perfecto; e dicho di Jehova ta refiná.”—2 SAMUEL 22:31.
1, 2. (a) Ki necesidad básico tur ser humano tin? (b) Ken su ehempel nos ta haci bon di imitá?
TUR ser humano tin un necesidad básico pa guia. Sí, nos mester di yudansa pa guia nos den bida. Ta cierto cu Jehova a dota nos cu un midí di inteligencia i un concenshi pa yuda nos dicerní bon for di malu. Pero pa nos concenshi por ta un guia confiabel, nos mester entren’é. (Hebreonan 5:14) I nos mente tin mester di informacion corecto—i tambe entrenamentu pa evaluá e informacion ei—si nos kier tuma bon decision. (Proverbionan 2:1-5) Asta e ora ei, debí n’e insiguridadnan di bida, nos decisionnan por keda sin sali manera nos a deseá. (Eclesiástes 9:11) Di nos mes, nos no tin un manera confiabel pa sa loke tin den futuro.
2 Pa e motibunan aki i hopi otro mas, profeta Jeremías a skirbi: “Mi sa masha bon, o Jehova, cu e caminda di hende terenal no ta pertenecé na dje. No ta pertenecé na hende cu ta canando pa ni sikiera dirigí su paso.” (Jeremías 10:23) Jesucristo mes, e homber mas grandi cu a yega di biba, a aceptá guia. El a bisa: “E Yu no por haci ni un solo cos di su mes iniciativa, sino solamente loke e mira e Tata haci. Pasobra cualkier cos cu Esun ei haci, e cosnan aki e Yu tambe ta haci di igual manera.” (Juan 5:19) Ta masha sabí anto pa imitá Jesus i acudí na Jehova pa yudansa den dirigí nos pasonan! Rey David a canta: “Pa loke ta e Dios berdadero, su caminda ta perfecto; e dicho di Jehova ta refiná. E ta un escudo pa tur esnan cu ta busca refugio den dje.” (2 Samuel 22:31) Si nos busca pa cana den Jehova su caminda en bes di sigui nos mes sabiduria, nos lo tin guia perfecto. Si nos rechasá Jehova su caminda, esei lo hiba na calamidad.
Jehova Ta Mustra Nos e Caminda
3. Con Jehova a guia Adam cu Eva, i ki prospecto el a ofrecé nan?
3 Considerá e caso di Adam cu Eva. Aunke nan tabata sin picá, nan tabatin mester di guia. Jehova no a laga Adam planea tur cos pa su mes den e hofi bunita di Eden. Na lugá di esei, Dios a dun’é trabou pa haci. Di promé, Adam tabatin cu duna e bestianan nomber. Despues, Jehova a duna Adam cu Eva metanan riba término largu. Nan tabatin cu someté e tera, yen’é cu nan desendientenan i cuida e animalnan riba tera. (Génesis 1:28) Esaki lo tabata un tarea inmenso, pero e resultado final lo tabata un paradijs mundial yená cu un rasa humano perfecto cu lo a biba na armonia cu e creacion animal. Ki un prospecto maraviyoso! Ademas, tanten cu Adam cu Eva a sigui cana fiel den Jehova su caminda, nan tabatin comunicacion cuné. (Compará cu Génesis 3:8.) Ki un privilegio maraviyoso—di por tin un relacion personal continuo cu e Creador!
4. Con Adam cu Eva a demostrá un falta di confiansa i lealtad, i kico tabata e resultado desastroso?
4 Jehova a taha e promé pareha humano di come dje palu di conocimentu di bon i malu cu tabatin den Eden. Esaki a duna nan un oportunidad inmediato pa demostrá nan obedencia, esta, nan deseo pa cana den e caminda di Jehova. (Génesis 2:17) Pero no a tarda muchu cu nan obedencia a ser poné na prueba. Pa Adam cu Eva por a keda obediente, ora Satanas a bini cu su palabranan engañoso, nan mester a mustra lealtad na Jehova i tene confiansa den Su promesanan. Desafortunadamente, nan a falta lealtad i confiansa. Ora Satanas a ofrecé Eva independencia i a acusá Jehova falsamente di ta saca mentira, esei a engañá Eva i el a desobedecé Dios. Adam a siguié den su picá. (Génesis 3:1-6; 1 Timoteo 2:14) Loke nan a perde cu esei tabata masha hopi mes. Canando den Jehova su caminda lo a duna nan mas i mas goso segun cu nan a cumpli progresivamente cu su boluntad. Na lugá di esei, nan bida tabata yen di desilusion i dolor te ora nan a caba den morto.—Génesis 3:16-19; 5:1-5.
5. Kico ta Jehova su propósito di largu alcanse, i con e ta yuda hende fiel mira su cumplimentu?
5 No obstante, Jehova no a cambia su propósito di cu un dia e tera lo bira un hogar paradísico pa hende perfecto i sin picá. (Salmo 37:11, 29) I nunca el a keda sin duna guia perfecto na esnan cu ta cana den su caminda i cu ta spera di mira e cumplimentu dje promesa ei. Pa nos cu tin orea pa tende, Jehova su bos ta nos tras, ta bisa: “Esaki ta e caminda. Cana den dje.”—Isaías 30:21.
Algun Cu A Cana den e Caminda di Jehova
6. Cua dos homber di antigwedad a cana den Jehova su caminda, i cu ki resultado?
6 Segun e registro bíblico, ta un minoria so dje desendientenan di Adam cu Eva a cana den Jehova su caminda. Abel tabata e promé di esakinan. Aunke el a sufri un morto prematuro, ora el a muri e tabatin e fabor di Jehova i p’esei e tin e prospecto sigur di participá den e “resureccion di . . . e hustunan” n’e debido tempu di Dios. (Echonan 24:15) Lo e mira e cumplimentu final di Jehova su gran propósito p’e tera i pa humanidad. (Hebreonan 11:4) Un otro cu a cana den Jehova su caminda tabata Enoc, kende su profecia tocante e conclusion final dje sistema di cosnan aki ta conserbá den e buki di Hudas. (Hudas 14, 15) Enoc tampoco no a biba mes largu cu hende tabata biba e tempu ei. (Génesis 5:21-24) Tog, “el a ricibí testimonio di cu el a agradá Dios bon.” (Hebreonan 11:5) Ora el a muri, e, mescos cu Abel, tabatin e prospecto sigur di un resureccion, i lo e ta entre esnan cu lo mira e propósitonan di Jehova cumpli.
7. Con Noe i su famia a mustra lealtad na Jehova i confiansa den dje?
7 Segun cu e mundu promé cu Diluvio tabata hundi den maldad, obedencia na Jehova a bira mas i mas un test di lealtad. Yegando na fin dje mundu ei, ta un grupo chikitu so tabata cana den Jehova su caminda. Noe i su famia a scucha Dios i a confia loke el a bisa. Nan a cumpli fielmente cu e tareanan poné nan dilanti i a nenga di laga e prácticanan malbado dje mundu dje tempu ei traga nan. (Génesis 6:5-7, 13-16; Hebreonan 11:7; 2 Pedro 2:5) Nos por ta gradicidu pa nan obedencia leal i motivá pa confiansa. Dor di esei, nan a sobrebibí e Diluvio i a bira nos antepasadonan.—Génesis 6:22; 1 Pedro 3:20.
8. Kico cana den e caminda di Dios a encerá p’e nacion di Israel?
8 Cu tempu, Jehova a cera un pacto cu e desendientenan di fiel Jacob, i nan a bira su nacion special. (Exodo 19:5, 6) Jehova a suministrá guia pa su pueblo di pacto mediante un Ley skirbí, un sacerdocio, i guia profético continuo. Jehova a laga su profeta bisa e israelitanan: “Mira, mi ta pone dilanti boso awe bendicion i maldicion: bendicion, basta boso obedecé e mandamentunan di Jehova boso Dios cu mi ta manda boso awe; i maldicion, si boso no obedecé e mandamentunan di Jehova boso Dios i boso di berdad desviá for dje caminda tocante cua mi ta manda boso awe, dor di cana tras di otro diosnan cu boso no a conocé.”—Deuteronomio 11:26-28.
Pakico Algun A Bandoná e Caminda di Jehova
9, 10. Debí na ki situacion e israelitanan tabatin cu confia den Jehova i cultivá lealtad na dje?
9 Mescos cu Adam cu Eva, e israelitanan mester a confia den Jehova i ser leal na dje si nan kier a keda obediente. Israel tabata un nacion chikitu rondoná pa bisiñanan problemático. N’e parti zuidwest tabatin Egipto i Etiopia. N’e parti nortoost tabatin Siria i Asiria. Pegá cu Israel tabatin Filistea, Amon, Moab i Edom. Na un of otro tempu, tur esakinan a resultá di ta enemigu di Israel. Ademas, nan tur a practicá religion falsu, caracterisá pa adoracion di ídolo, astrologia i, den algun caso, ritonan sexual grosero i sacrificio cruel di mucha. E bisiñanan di Israel a acudí na nan diosnan pa duna nan famia grandi, cosecha fértil i victoria den guera.
10 Ta Israel so a adorá un solo Dios, Jehova. El a primintí di bendicioná nan cu famia grandi, cosecha ricu i proteccion contra nan enemigunan, basta nan a obedecé su leynan. (Deuteronomio 28:1-14) Desafortunadamente, hopi persona den Israel a faya den esaki. I di esnan cu sí a cana den Jehova su caminda, hopi a sufri pa nan lealtad. Algun a asta sufri tortura, bofon, maltrato, encarcelacion, piedramentu i asesinato na man di otro israelita. (Echonan 7:51, 52; Hebreonan 11:35-38) Ki un prueba esei lo mester tabata pa esnan fiel! Pero, pakico asina tantu israelita a desviá for dje caminda di Jehova? Dos ehempel dje historia di Israel ta yuda nos mira nan pensamentu robes.
Acas Su Mal Ehempel
11, 12. (a) Ora Siria a menasá Acas, kico el a nenga di haci? (b) Na cua dos fuente Acas a acudí pa proteccion?
11 Acas a reina riba e reino sur di Huda den siglo 8 P.E.C. Su reinado no tabata pacífico. Na un ocasion, Siria i e reino nort di Israel a uni den guera contra dje, i “su curason i e curason di su pueblo a cuminsá tembla.” (Isaías 7:1, 2) Sin embargo, ora Jehova a ofrecé apoyo i a invitá Acas pa pon’é na prueba, Acas a nenga redondamente! (Isaías 7:10-12) Como resultado, Huda a perde e guera i hopi hende a perde nan bida.—2 Crónicanan 28:1-8.
12 Aunke Acas a nenga di pone Jehova na prueba, e no tabata muchu orguyoso pa pidi yudansa cerca e rey di Asiria. Tog, Huda a sigui sufri na man di su bisiñanan. Ora Asiria tambe a bira contra Acas i “a caus’é angustia,” e rey “a cuminsá haci sacrificio n’e diosnan di Damasco cu tabata afligié, i el a bisa: ‘Pa motibu cu e diosnan dje reynan di Siria ta yuda nan, lo mi haci sacrificio na nan, pa nan por yuda mi tambe.’”—2 Crónicanan 28:20, 23.
13. Kico Acas a demostrá dor di acudí n’e diosnan di Siria?
13 Mas despues, Jehova a bisa Israel: “Ami, Jehova, ta bo Dios, Esun cu ta siña bo beneficiá bo mes, Esun cu ta haci bo stap den e caminda den cua bo mester cana. O, si bo realmente presta atencion na mi mandamentunan! E ora ei bo pas lo yega di ta mescos cu un riu, i bo husticia manera e olanan di laman.” (Isaías 48:17, 18) Acudiendo n’e diosnan di Siria, Acas a mustra con leu e tabata di ‘stap den e caminda den cua e mester a cana.’ E nacionnan su moda di pensa a engañá Acas completamente i p’esei el a acudí na nan fuentenan falsu di siguridad en bes di na Jehova.
14. Pakico no tabatin excuus pa Acas ora el a acudí na dios falsu?
14 Pa hopi tempu caba Jehova a demostrá cu e diosnan dje nacionnan, incluso esnan di Siria, ta “diosnan cu no ta bal nada.” (Isaías 2:8) Mas promé, durante e reinado di rey David, por a mira claramente e superioridad di Jehova riba e diosnan di Siria, ora e sirionan a bira sirbidó di David. (1 Crónicanan 18:5, 6) Jehova so, “e Dios di diosnan i Señor di señornan, e Dios grandi, poderoso i inspirador di temor,” por duna berdadero proteccion. (Deuteronomio 10:17) Pero Acas a bira lomba pa Jehova i a acudí n’e diosnan dje nacionnan pa proteccion. E resultado tabata desastroso pa Huda.—2 Crónicanan 28:24, 25.
E Hudiunan Huntu cu Jeremías na Egipto
15. Den ki manera e hudiunan na Egipto den tempu di Jeremías a peca?
15 Debí n’e deslealtad extremo di su pueblo, Jehova a permití e babilonionan destruí Jerusalem i su tempel na aña 607 P.E.C. A hiba e mayor parti dje nacion den exilio na Babilonia. Pero, algun a keda atras, entre nan profeta Jeremías. Ora gobernadó Guedalías a ser asesiná, e grupo aki a hui bai Egipto i a hiba Jeremías huntu cu nan. (2 Reynan 25:22-26; Jeremías 43:5-7) Aya, nan a cuminsá haci sacrificio na dios falsu. Jeremías a razoná cu tur sinceridad cu e hudiunan infiel, pero nan tabata terco. Nan a nenga di acudí na Jehova i a insistí cu nan lo sigui ofrecé huma di sacrificio n’e “reina di shelu.” Pakico? Pasobra esaki ta loke nan i nan antepasadonan a haci ‘den e stadnan di Huda i den e cayanan di Jerusalem, tempu nan tabatin custumber di ser satisfacé cu pan i cu cos tabata bon, i nan no a mira ningun calamidad.’ (Jeremías 44:16, 17) Tambe e hudiunan a pretendé: “For di tempu cu nos a stop di ofrecé huma di sacrificio n’e ‘reina di shelu’ i basha ofrenda di bebida na dje, nos a falta tur cos, i spada i hamber a bin caba cu nos.”—Jeremías 44:18.
16. Pakico e hudiunan na Egipto tabata totalmente ekibocá den nan manera di razoná?
16 Ki selectivo memoria di hende por ta! Kico tabata e echonan? En berdad e hudiunan a haci sacrificio na dios falsu den e tera cu Jehova a duna nan. Algun biaha, manera den tempu di Acas, nan a sufri pa motibu dje apostasia ei. Sin embargo, Jehova a “tarda pa rabia” cu su pueblo di pacto. (Exodo 34:6; Salmo 86:15) El a manda su profetanan urgi nan pa repentí. Na algun ocasion, ora e rey tabata fiel, Jehova a bendicion’é, i e pueblo a beneficiá dje bendicion ei, maske mayoria dje pueblo tabata infiel. (2 Crónicanan 20:29-33; 27:1-6) Ki ekibocá e hudiunan na Egipto tabata pa pretendé cu cualkier prosperidad cu nan a gosa di dje e tempu ei den nan patria a bini di nan diosnan falsu!
17. Di con Huda a perde su tera i su tempel?
17 Promé cu 607 P.E.C., Jehova a urgi e pueblo di Huda: “Obedecé mi bos, i lo mi bira boso Dios, i boso mes lo bira mi pueblo; i boso tin cu cana den tur e caminda cu mi manda boso, pa bai boso bon.” (Jeremías 7:23) E hudiunan a perde nan tempel i nan tera netamente pasobra nan a nenga di cana ‘den tur e caminda cu Jehova a manda nan.’ Laga nos haci sigur di evitá e eror fatal ei.
Jehova Ta Bendicioná Esnan Cu Ta Cana den Su Caminda
18. Kico esnan cu ta cana den Jehova su caminda tin cu haci?
18 Awe, mescos cu den pasado, cana den Jehova su caminda ta exigí lealtad, esta, un determinacion pa sirbi e so. E ta exigí confiansa, esta, fe completo cu Jehova su promesanan ta confiabel i cu nan lo bira realidad. Cana den Jehova su caminda ta exigí obedencia, esta, sigui su leynan sin desviá i apoyá su normanan haltu. “Jehova ta hustu. E sí ta stima actonan hustu.”—Salmo 11:7.
19. Cua diosnan hopi hende ta adorá awe, i cu ki resultado?
19 Acas a acudí n’e diosnan di Siria pa proteccion. E israelitanan cu a baha bai Egipto a spera cu e “reina di shelu,” un diosa ampliamente adorá den antiguo Medio Oriente, lo a duna nan prosperidad material. Awe, hopi dios no ta ídolo literal. Jesus a spierta contra sirbi “Rikesa” en bes di Jehova. (Mateo 6:24) Apostel Pablo a papia di “cudishi, loke ta idolatria.” (Colosensenan 3:5) Tambe el a papia di esnan kende nan “dios ta nan barica.” (Filipensenan 3:19) Sí, placa i cosnan material ta entre e diosnan principal cu hende ta adorá awe. En realidad, mayoria hende—incluso hopi cu ta afiliá na un religion—‘ta pone nan speransa den rikesa insigur.’ (1 Timoteo 6:17) Hopi hende ta traha masha duru pa sirbi e diosnan aki, i algun ta cosechá recompensa. Nan ta biba den e mihó casnan, nan tin e cosnan mas costoso i nan ta come cuminda caru. Ma no ta tur ta disfrutá dje prosperidad ei. I asta esnan cu sí tin e prosperidad ei, cu tempu ta realisá cu e cosnan aki riba nan mes no ta duna satisfaccion. Nan ta cosnan insigur, temporal, i no ta satisfacé necesidad spiritual.—Mateo 5:3.
20. Ki actitud balansá nos mester mantené?
20 Ta berdad cu nos mester ta práctico awor cu nos ta biba den e último dianan dje sistema di cosnan aki. Nos tin cu dal pasonan razonabel pa percurá pa nos famia den un sentido material. Pero si nos ta duna mas balor na un nivel haltu di bida, na búskeda di placa of cosnan similar, cu na sirbi Dios, nos a cai den un sorto di idolatria i no ta canando mas den Jehova su caminda. (1 Timoteo 6:9, 10) Pero ke tal ora nos haña nos confrontá cu problemanan di salú, problema financiero of di otro índole? Laga nos no ta manera e hudiunan na Egipto cu a tira e culpa pa nan problemanan riba sirbishi na Dios. Mas bien, laga nos sí pone Jehova na prueba, loke Acas no a haci. Acudí lealmente na Jehova Dios pa guia. Aplicá su guia cu confiansa, i resa pidi pa su fortalesa i sabiduria pa manehá tur situacion. Anto, spera cu confiansa riba e bendicion di Jehova.
21. Ki bendicion ta bini pa esnan cu ta cana den e caminda di Jehova?
21 Den transcurso dje historia di Israel, Jehova a bendicioná esnan cu a cana den su caminda ricamente. Rey David a canta: “O Jehova, guia mi den bo husticia pa causa di mi enemigunan.” (Salmo 5:8) Jehova a duna David victorianan militar riba nacionnan bisiña cu despues a heringá cu Acas. Bou di Sálomon, Dios a bendicioná Israel cu e pas i prosperidad cu e hudiunan na Egipto a anhelá p’e despues. Jehova a asta duna Ezekías, yu di Acas, victoria riba e poderoso nacion di Asiria. (Isaías 59:1) Sí, Jehova su man no tabata corticu pa cu su lealnan, cu no a ‘para den e caminda di pecadónan’ pero kende nan deleite tabata den e ley di Dios. (Salmo 1:1, 2) Mescos ta cierto te ainda. Pero con nos awe por ta sigur cu nos ta canando den e caminda di Jehova? Nos lo trata esaki den e siguiente artículo.
Bo Ta Corda?
◻ Si nos kier cana den Jehova su caminda, ki cualidadnan ta vital?
◻ Pakico Acas su manera di pensa tabata robes?
◻ Kico tabata robes den e manera cu e hudiunan na Egipto a razoná?
◻ Con nos por fortalecé nos determinacion pa cana den Jehova su caminda?
[Plachi na página 13]
Acas a acudí n’e diosnan di Siria en bes di na Jehova