BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • E Mundu Akí A Bai for di Man, òf Nò?
    Spièrta!—2017 | No. 6
    • E Oloshi di Huisio Final

      TÓPIKO PRINSIPAL | E MUNDU AKÍ A BAI FOR DI MAN?

      E mundu Akí A Bai For Di Man, Òf Nò?

      AÑA 2017 a habri ku un deklarashon hopi tristu di e komunidat sientífiko. Na yanüari, un grupo di sientífiko a bisa ku mundu ta mas serka ku nunka di e katástrofe mas teribel di historia. Pa mustra kon serka nos ta di un desaster mundial, nan a hala wèizer di e “Oloshi di Huisio Final” dilanti ku 30 sekònde. Segun e “Oloshi di Huisio Final,” aworakí ta djis dos minüt i mei pa meianochi. Esei ke men ku pa promé bes durante e último 60 añanan e oloshi ta indiká ku un katástrofe mundial ta asina serka.

      Na 2018, sientífikonan tin pensá di bolbe evaluá i wak kon serka fin di mundu ta. E “Oloshi di Huisio Final” lo sigui indiká ku un desaster mundial ta serka? Kiko abo ta pensa? E mundu akí a bai for di man? Kisas bo ta pensa ku esei ta un pregunta difísil pa kontestá. Wèl, ni ekspertonan no ta di akuerdo ku otro riba e asuntu ei. I no ta tur hende ta kere ku fin di mundu ta algu inevitabel.

      Pero tin miónes di hende tambe ku ta kere ku tin un futuro briante. Nan ta bisa ku nan tin prueba ku hende i nos planeta lo keda pa semper i ku nos kalidat di bida lo mehorá. E pruebanan ei ta konfiabel? E mundu akí a bai for di man, òf nò?

      “E Oloshi di Huisio Final ta un oloshi simbóliko internashonalmente rekonosí ku ta marka kon serka nos ta di destruí nos sivilisashon ku e teknologia peligroso ku nos a krea. Loke ta forma e menasa prinsipal ta e armanan nuklear; pero tin otro peligernan tambe manera teknologia ku ta afektá klima, e bioteknologia ku ta surgiendo aworakí, teknologia di Internet ku por kousa daño permanente—sea intenshonalmente, aksidentalmente òf pa motibu di mal kalkulashon—na nos manera di biba òf na nos planeta.”—Bulletin of the Atomic Scientists.

  • Buskando Kontesta
    Spièrta!—2017 | No. 6
    • TÓPIKO PRINSIPAL | E MUNDU AKÍ A BAI FOR DI MAN?

      Buskando Kontesta

      SI BO ta preokupá i tin miedu pasobra tin asina tantu mal notisia, bo no ta e úniko hende ku ta sinti asina. Na 2014, Barack Obama, kende e tempu ei tabata presidente di Merka, a bisa ku e ta kere ku pa motibu di tur e mal notisianan ku ta sali den medionan di komunikashon, hopi hende ta konkluí “ku e mundu ta drai . . . asina lihé ku ningun hende no tin kontrol riba dje.”

      Sinembargo, un poko tempu despues ku el a bisa esei, el a papia ku yen di entusiasmo riba medidanan ku nan a implementá pa resolvé vários problema mundial. El a yama sierto inisiativa ku gobièrnu a tuma “bon notisia” i a bisa ku e ta “yen di speransa” i “sumamente optimista.” Ku otro palabra, el a duna di komprondé ku e esfuersonan ku hende ku tin bon intenshon ta hasi, por yuda kontrolá e situashon na mundu i prevení un desaster mundial.

      Hopi hende ta kompartí su optimismo. Tin di nan ta konfia den sientífikonan, kendenan ta pronostiká ku avanse rápido den teknologia lo por resolvé e problemanan di humanidat. Un eksperto riba tereno di teknologia i inovashon digital ta pronostiká ku na 2030, “nos teknologia lo ta mil biaha mas potente, i ku na 2045, teknologia lo ta un mion biaha mas potente.” El a bisa tambe: “Nos ta hasiendo un bon trabou. Apesar ku e problemanan ta mas grandi ku ántes, nos tin mas kapasidat pa enfrentá nan.”

      Pues, kon malu presis e situashon den e mundu akí ta? Di bèrdat un desaster mundial lo sosodé pronto? Aunke algun sientífiko i polítiko ta papia yen di optimismo, hopi hende ta sinti nan insigur tokante futuro. Dikon?

      Un eksploshon nuklear

      ARMA DI DESTRUKSHON MASAL. Apesar di tur esfuerso ku Nashonnan Uni i otro organisashonnan a hasi pa logra desarmamentu nuklear, esaki no a duna resultado. Tin lidernan ku no ta hasi kaso di leinan internashonal di kontrol di arma. Paisnan ku tin un historia di armamentu nuklear ta buska tur manera pa remplasá nan bòmnan bieu ku bòmnan nobo ku ta mas destruktivo. I paisnan ku no tabatin arma di destrukshon masal awor por kaba ku un gran kantidat di hende.

      E echo ku aktualmente tin asina tantu nashon ku arma nuklear ta hasi e mundu akí un lugá masha peligroso, asta ora, na moda di papia, tin pas. E publikashon Bulletin of the Atomic Scientists ta atvertí ku “e sistemanan di arma independiente i mortal ku tin kapasidat di mata sin intervenshon ni supervishon di hende ta kousa hopi preokupashon.”

      Un hòmber malu drumí den hospital

      NOS SALÚ TA BOU DI ATAKE. Loke siensia por logra riba tereno di salú tin límite. Faktornan di riesgo manera preshon haltu, sobrepeso, kontaminashon di aire i abusu di droga ku por kousa malesa ta oumentando. Mas i mas hende ta muri di malesanan ku no ta kontagioso, manera kanser, atake di kurason, atake selebral i diabétis. I e kantidat di hende ku no por traha, entre otro, pa motibu di problemanan mental ta sigui oumentá. Anto den añanan resien tabatin epidemianan inesperá i peligroso di e vírùsnan di Ebola i Zika. Kiko ta e konklushon? Wèl, hende no tin kontrol riba malesa, i ta parse ku no tin solushon tampoko.

      Kontaminashon di aire i awa

      HENDE TA KABA KU NATURALESA. Fábrikanan ta sigui kontaminá aire. I e konsekuensia ta ku tur aña miónes di hende ta muri debí na problemanan respiratorio.

      Instansianan di gobièrnu, komunidatnan i hende individual ta basha awa di riolering, sushi di agrikultura i médiko, plèstik i otro supstansianan kontaminá den laman. E Encyclopedia of Marine Science ta splika ku “e supstansianan kontaminá akí ta venená tantu bestia komo mata den laman i tambe hende ku ta kome kuminda di laman ku ta kontaminá.”

      I awa dushi ta kabando. P’esei, e outor Britániko Robin McKie, eksperto riba tópikonan sientífiko, a duna e siguiente spièrtamentu: “Mundu ta enfrentá un krísis di awa ku lo tin un efekto rònt mundu.” Polítikonan ta atmití ku skarsedat di awa ta un problema hopi grandi ku hende mes a krea i ku ta forma un peliger hopi serio.

      Un tornado

      NATURALESA TA KABA KU HENDE. Tormenta, orkan, tornado, tifon i temblor ta kousa inundashon, avalancha di lodo i hopi otro tipo di destrukshon. I nunka promé, asina hopi hende a muri òf sufri daño debí na e fenómenonan akí di naturalesa. Un estudio ku NASA a publiká ta indiká ku e chèns ta grandi ku lo bini “tormentonan mas fuerte, ola di kalor mortal i siklonan mas teribel di inundashon i sekura.” Pues, naturalesa lo kaba ku hende?

      Sigur bo por pensa riba mas kos ku ta forma un menasa pa nos eksistensia. Pero ni maske bo analisá tur e kosnan malu ku ta pasando òf skucha loke polítikonan i sientífikonan ta bisa, bo no ta haña kontesta satisfaktorio tokante futuro pa bo preguntanan. Sinembargo, manera nos a menshoná den e artíkulo anterior, hopi hende a haña kontesta satisfaktorio pa preguntanan tokante e situashon aktual i futuro. Na unda abo por haña e kontestanan ei?

  • Kiko Beibel Ta Bisa?
    Spièrta!—2017 | No. 6
    • Un hende hòmber den e mundu nobo ku Dios a primintí

      Loke e “Oloshi di Huisio Final” ta pronostiká lo no kumpli, pasobra Dios a primintí ku hende i tera lo tin un futuro maravioso

      TÓPIKO PRINSIPAL | E MUNDU AKÍ A BAI FOR DI MAN??

      Kiko Beibel Ta Bisa?

      HOPI siglo pasá Beibel a profetisá tokante e kosnan malu ku ta pasando den mundu. Pero Beibel a profetisá spesífikamente tambe ku humanidat ta bai tin un futuro maravioso. Komo ku un gran parti di profesia bíbliko a kumplí kaba te den e detaye chikitu, ta bale la pena pa wak kiko Beibel ta bisa.

      Laga nos analisá un par di profesia di Beibel:

      • “Nashon lo lanta kontra nashon i reino kontra reino, i lo tin skarsedat di kuminda i temblor den un lugá tras di otro.”—Mateo 24:7.

      • “Den e último dianan lo bini tempunan krítiko, difísil pa trata kuné. Pasobra hende lo stima nan mes, stima plaka; nan lo ta bromadó, arogante, blasfemadó, desobediente na mayornan, malagradesí, desleal, sin kariño; nan lo no ta dispuesto pa sera ningun akuerdo; nan lo ta kalumniadó, sin dominio propio, feros, sin amor pa loke ta bon, traidor, kabesura, hinchá di orguyo, ku ta stima plaser en bes di stima Dios.”—2 Timoteo 3:1-4.

      Algun hende lo bisa ku e profesianan ei ta deskribí e mundu akí ku ta bayendo for di man. I den un sentido, bèrdat kos a bai for di man i hende no tin kontrol riba e mundu akí. Segun Beibel, hende simplemente no tin e sabiduria ni e poder pa solushoná e problemanan akí permanentemente. Esei ta eksaktamente loke e siguiente tekstonan di Beibel ta mustra:

      • “Tin un kaminda ku ta parse bon den bista di hende, ma su fin ta e kaminda di morto.”—Proverbionan 14:12.

      • “Hende a ehersé outoridat riba un otro hende pa su daño.”—Eklesiástes 8:9.

      • “No ta keda na hende pa dirigí su pasonan.”—Yeremías 10:23.

      Si laga e mundu akí pa su kuenta, probablemente un katástrofe mundial lo tuma lugá. Pero esei lo no sosodé. Dikon no? Wak kiko Beibel ta bisa:

      • Dios “a establesé tera riba su fundeshinan, pa asina esei no kita for di su lugá nunka mas.”—Salmo 104:5.

      • “Un generashon ta bai i un generashon ta bin, ma tera ta permanesé pa semper.”—Eklesiástes 1:4.

      • “E hustunan lo heredá e tera, i lo biba den dje pa semper.”—Salmo 37:29.

      • “Lo tin abundansia di maishi den e tera, [i] riba kabes di e serunan.”—Salmo 72:16.

      E tekstonan di Beibel akí ta duna un kontesta konkreto. Kontaminashon, skarsedat di kuminda i di awa òf un epidemia mundial lo no kaba ku humanidat. I un holokousto nuklear tampoko lo no kaba ku mundu. Dikon nò? Pasobra Dios tin e futuro di nos planeta bou di kontrol. Ta bèrdat ku Dios a permití hende hasi loke nan ke. Pero nan lo sufri e konsekuensia di e desishonnan ku nan ta tuma. (Galationan 6:7) E mundu akí no ta manera un trein ku a pèrdè kontrol i lo terminá den un desaster. Dios a pone un límite na e daño ku hende lo por kousa nan mes.—Salmo 83:18; Hebreonan 4:13.

      Pero no ta esei so; Dios lo sòru tambe pa reina “pas abundante.” (Salmo 37:11) E punto di bista positivo ku e artíkulo akí ta papia di dje ta duna nos un idea di e maravioso futuro ku Beibel ta primintí i ku miónes di Testigu di Yehova a haña sa di dje ora nan a studia Beibel.

      Nos komo Testigu di Yehova ta un hermandat mundial ku ta konsistí di hòmber i muhé di tur edat i di tur rasa i kultura. Nos ta adorá e úniko Dios berdadero. Beibel ta bisa ku su nòmber ta Yehova. Nos no tin miedu di futuro pasobra Beibel ta bisa: “Asina SEÑOR, kende a krea e shelunan, ta bisa (E ta e Dios, kende a forma tera i a trah’é; el a estables’é, i no a krea esaki pa e keda bashí, ma el a form’é pa e wòrdu habitá): ‘Ami ta SEÑOR, i no tin ningun otro.’”—Isaías 45:18.

      E artíkulo akí a trata algun di e siñansanan di Beibel enkuanto e futuro di tera i di hende. Si bo ta deseá mas informashon, wak lès 5 di e foyeto Dios Tin Bon Notisia pa Nos! publiká pa Testigunan di Yehova i disponibel riba www.jw.org/pap.

      Ademas, bo por wak e vidio Dikon Dios A Krea Mundu? riba www.jw.org/pap. (Bai na PUBLIKASHON > VIDIO)

Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
Log Out
Log In
  • Papiamentu (Kòrsou)
  • Kompartí
  • Preferensia
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Kondishonnan di Uso
  • Maneho di Privasidat
  • Konfigurashon di Privasidat
  • JW.ORG
  • Log In
Kompartí