NOS PLANETA POR SOBREBIBÍ?
AWA DUSHI
BIDA aki riba tera lo no ta posibel sin awa, spesialmente awa dushi. De echo, awa ta e komponente prinsipal di mayoria di kos bibu. Lago, riu, muras i awa bou di suela ta sòru pa awa di bebe pa hende i bestia i ta permití nos muha mata.
Dikon Tin Skarsedat di Awa Dushi?
Awa ta kubri mayoria parti di nos planeta. Sinembargo, segun Organisashon Mundial Meteorológiko, “ta solamente 0,5% di awa riba nos planeta ta awa dushi ku nos por usa.” Aunke e kantidat chikitu akí ta sufisiente pa sostené bida riba tera, un gran parti di dje ta kontaminá òf no ta aksesibel mas pa motibu di demanda i kambio di klima. Algun eksperto ta premirá ku denter di 30 aña, sinku mil mion hende lo no tin sufisiente awa dushi.
Nos Planeta A Ser Diseñá pa Sobrebibí
Nos planeta tin vários proseso natural ku ta sòru pa semper nos tin sufisiente awa. Ademas, tera, bida akuátiko (organismo bibu den awa) i asta rayo di solo ta traha huntu pa tene nos awanan limpi. Wak algun evidensia ku ta mustra ku nos planeta a ser diseñá pa sobrebibí.
Investigashon ta mustra ku tera por yuda eliminá hopi kos ku ta kontaminá nos awanan. Den muras, algun mata ta konosí pa eliminá nitrógeno, fòsfòr i pestisida.
Algun sientífiko a identifiká vários proseso den naturalesa ku ta yuda purifiká awa i ten’é limpi. Korida di awa ta kibra e supstansianan ku ta kontaminá awa i bakteria ta disolvé nan.
Den apénas algun dia, dos tipo di kokolishi di awa dushi (mòsel i clams) por eliminá for di awa algun supstansia kímiko ku ta kousa daño, i kisas nan ta hasi esei asta mihó ku e plantanan ku ta purifiká awa.
Nos planeta ta warda awa pa medio di e siklo di awa. E siklo akí, huntu ku otro proseso natural, ta sòru pa awa no sali for di nos atmósfera òf disparsé.
Loke Hende Ta Purba di Hasi pa Resolvé e Problema
Ora nos drecha kualke lèk di zeta i deshasí di kímiko tóksiko na un manera adekuá, nos ta yuda tene nos fuentenan di awa dushi limpi
E ekspertonan riba e tereno akí ta bisa nos pa nos hasi tur loke ta posibel pa konserbá awa. Pa redusí kontaminashon di awa, nan ta konsehá nos pa drecha kualke lèk di zeta ku nos vehíkulo tin, no flùsh remedi ku nos no a usa den w.c. ni basha líkido tóksiko den labamano òf baki di laba tayó.
Algun ingeniero a bini ku método nobo pa saka salu for di awa (desalinisashon). Nan meta ta pa oumentá e kantidat di awa dushi òf awa ku hende por bebe.
Pero esei no ta sufisiente. Saka salu for di awa no ta un bon solushon pasobra e ta kosta hopi plaka, i e ta rekerí demasiado energia. Den un informe di 2021 tokante maneho di awa, un fuente di Nashonnan Uní a bisa: “E progreso ku ta tuma lugá rònt mundu mester bai dos biaha mas lihé.”
Ki Speransa Beibel Ta Duna Nos?
“Dios ta evaporá gota di awa hiba ariba; e gotanan di awa ta kondensá i bira nubia ku ta kontené awa. E nubianan, na nan turno, ta laga awa basha, i asina, áwaseru ta yobe riba tera.”—Yòb 36:26-28.
Dios a krea siklo natural pa protehá nos fuentenan di awa riba tera.—Eklesiástes 1:7.
Pensa riba esaki: Komo ku e Kreador a diseñá nos planeta di tal manera ku e por tene nos awanan limpi, ta rasonabel pa kere ku e tin e poder i ku e ta dispuesto pa solushoná e problemanan ku hende a kousa na nos fuentenan di awa dushi. Wak e artíkulo “Dios Ta Primintí Ku Nos Planeta Lo Sobrebibí,” na página 15.