BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • fy kap. 7 pág. 76-89
  • Tin un Rebelde den Cas?

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • Tin un Rebelde den Cas?
  • E Secreto pa Felicidad den Famia
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • KICO TA UN REBELDE?
  • CAUSANAN DI REBELION
  • ELI PERMISIVO I REHOBOAM RESTRICTIVO
  • SATISFACIENDO NECESIDADNAN BASICO POR PREVENI REBELION
  • ORA YUNAN HAÑA NAN DEN DIFICULTAD
  • ATENDIENDO CU UN REBELDE OBSTINA
  • Yuda Bo Yu Tiener Desaroyá Su Mes Bon
    E Secreto pa Felicidad den Famia
  • Entrená Bo Yu Desde Infancia
    E Secreto pa Felicidad den Famia
  • Mayornan, Eduká Boso Yunan ku Amor
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2007
  • Siña Boso Yunan Stima Yehova
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2007
Mas Artíkulo
E Secreto pa Felicidad den Famia
fy kap. 7 pág. 76-89

CAPITULO SHETE

Tin un Rebelde den Cas?

Plachi na página 76

1, 2. (a) Cua ilustracion Jesus a duna pa resaltá e infieldad dje lidernan religioso hudiu? (b) Cua punto tocante adolesentenan nos por siña for dje ilustracion di Jesus?

UN PAR di dia promé cu su morto, Jesus a haci un grupo di lidernan religioso hudiu un pregunta cu ta stimulá pensamentu. El a bisa: “Kico boso ta pensa? Un homber tabatin dos yu. Bayendo cerca e promé, el a bisa, ‘Yu, bai traha awe den e cunucu di wijndruif.’ Contestando, esun aki a bisa, ‘Lo mi bai, señor,’ pero no a bai. Acercando e di dos, el a bisa e mésun cos. Contestando, esun aki a bisa, ‘Lo mi no bai.’ Despues el a sinti duele i a bai. Cua di nan dos a haci e boluntad di su tata?” E lidernan hudiu a contestá: “E último.”—Mateo 21:28-31.

2 Jesus tabata resaltando aki e infieldad dje lidernan hudiu. Nan tabata manera e promé yu, cu ta primintí di haci Dios su boluntad i despues no ta cumpli cu nan promesa. Pero hopi mayor lo reconocé cu Jesus su ilustracion tabata basá riba un bon comprendimentu di bida di famia. Manera el a ilustrá claramente, hopi bes ta difícil pa sa loke hóbennan ta pensando of pa predicí loke nan lo haci. Un hóben kisas ta causa hopi problema durante su adolesencia i despues ta crece bira un adulto responsabel i bon respetá. Esaki ta algu pa tene na mente ora nos ta considerá e problema di rebelion di tiener.

KICO TA UN REBELDE?

3. Pakico mayornan no mester ta lihé pa categorisá nan yu como un rebelde?

3 De bes en cuando, lo bo por tende di tienernan cu abiertamente ta rebeldiá contra nan mayornan. Asta bo por sa di un famia den cua tin un tiener cu ta imposibel pa controlá. Sin embargo, no semper ta fácil pa sa si un mucha realmente ta un rebelde of no. Ademas, e por ta difícil pa comprendé pakico algun yu ta rebeldiá i otronan—asta dje mésun famia—no. Si mayornan ta sospechá cu un di nan yunan por ta desaroyando den un rebelde total, kico nan mester haci? Pa contestá esaki, promé nos mester papia tocante kico ta un rebelde.

4-6. (a) Kico ta un rebelde? (b) Kico mayornan mester tene na mente si nan yu tiener ta desobediente de bes en cuando?

4 Senciyamente bisá, un rebelde ta un persona cu deliberadamente i consistentemente ta desobedecé of resistí i desafiá un autoridad superior. Naturalmente, ‘bobedad ta den curason di un mucha.’ (Proverbionan 22:15) Pues tur mucha, na un of otro ocasion, ta resistí autoridad di mayor i di otro hende. Esaki ta particularmente cierto durante e tempu di desaroyo físico i emocional conocí como adolesencia. Un cambio den cualkier persona su bida lo crea tension, i adolesencia ta un temporada di cambionan so. Bo yu homber of yu muher tiener ta saliendo for di infancia pa subi e caminda pa bira adulto. P’e motibu aki, durante e añanan di adolesencia, algun mayor i yu ta hañ’é difícil pa bai bon cu otro. Hopi bes mayornan instintivamente ta purba frena e periodo di cambio, miéntras cu tienernan kier aceler’é.

5 Un tiener cu ta un rebelde ta rechasá balornan moral di su mayornan. Sin embargo, corda cu un par di acto di desobedencia no ta haci un persona un rebelde. I ora ta toca asuntunan spiritual, algun yu kisas na principio ta mustra poco of ningun interes den berdad bíblico, pero kisas nan no ta rebelde. Como un mayor, no sea lihé pa categorisá bo yu como rebelde.

6 Acaso e añanan di adolesencia di tur hóben ta ser caracterisá dor di rebelion contra autoridad di mayor? No, di ningun manera. En berdad, e evidencianan lo por parce di indicá cu solamente un minoria di tiener ta desplegá rebelion serio di adolesencia. Tog, kico di un yu cu obstinadamente i consistentemente ta rebeldiá? Kico lo por provocá tal rebelion?

CAUSANAN DI REBELION

7. Con e ambiente satánico por influenciá un mucha pa rebeldiá?

7 Un causa principal di rebelion ta e ambiente dje mundu satánico. “E mundu henter ta drumí den poder dje malbado.” (1 Juan 5:19) E mundu den poder di Satanas a desaroyá un ambiente perhudicial cu cua cristiannan tin cu lucha. (Juan 17:15) Hopi dje ambiente ei ta mas vulgar, mas peligroso, i yená cu mas influencianan malu awe cu den pasado. (2 Timoteo 3:1-5, 13) Si mayornan no educá, spierta i protehá nan yunan, fácilmente hóbennan por ser dominá dor “dje spiritu cu ta operá awor den e yunan di desobedencia.” (Efesionan 2:2) Relacioná cu esaki ta e presion di pareunan. Bijbel ta bisa: “Esun cu tin trato cu hende estúpido lo bai malu cuné.” (Proverbionan 13:20) Di igual manera, esun cu ta mantené amistad cu esnan cu ta saturá cu e spiritu dje mundu aki probablemente lo ser influenciá dor dje spiritu ei. Hóbennan tin mester di yudansa constante pa nan por comprendé cu obedencia na principionan piadoso ta e fundeshi dje moda di biba di mas mihó.—Isaías 48:17, 18.

8. Ki factornan por hiba na rebelion di parti di un mucha?

8 Un otro causa di rebelion lo por ta e ambiente den cas. Por ehempel, si un mayor ta un alcohólico, ta usa droga, of ta violento pa cu e otro mayor, e tiener su punto di bista di bida por ser trocí. Asta den casnan relativamente trankil, rebelion por manifestá su mes ora un yu ta sinti cu su mayornan no tin interes den dje. Sin embargo, rebelion di tiener no semper ta ser causá dor di influencianan externo. Algun yu ta bira nan lomba pa balornan moral di mayornan apesar di tin mayornan cu ta aplicá principionan piadoso i cu ta protehá nan hopi for dje mundu rond di nan. Pakico? Kisas pa motibu di un otro rais di nos problemanan—imperfeccion humano. Pablo a bisa: “Pa medio di un solo homber [Adam] picá a drenta mundu i morto pa medio di picá, i asina morto a plama na tur hende pasobra nan tur a peca.” (Romanonan 5:12) Adam tabata un rebelde egoista, i el a laga pa tur su desendencia un mal herencia. Algun hóben simplemente ta scoge pa rebeldiá, manera nan antepasado a haci.

ELI PERMISIVO I REHOBOAM RESTRICTIVO

9. Cua extremonan den criamentu di yu por provocá un mucha pa rebeldiá?

9 Algu otro cu a yega di hiba na rebelion di tiener ta un punto di bista no-balansá di criamentu di yu di parti dje mayornan. (Colosensenan 3:21) Algun mayor conciencial severamente ta restringí i disipliná nan yunan. Otronan ta permisivo, no ta percurá guia cu lo protehá nan yu adolesente sin experencia. No ta semper fácil pa logra haña e balansa corecto entre e dos extremonan aki. I diferente yu tin diferente necesidadnan. Un por tin mester di mas supervision cu un otro. No obstante, dos ehempel bíblico lo yuda pa demostrá e peliger di ser extremo den sea ser restrictivo of permisivo.

10. Pakico Eli tabata, aunke probablemente un sumo sacerdote fiel, un mal mayor?

10 Eli, e sumo sacerdote di Israel di antigwedad tabata un tata. El a sirbi pa 40 aña, sin duda siendo bon versá den e ley di Dios. Eli probablemente a cumpli basta fiel cu su responsabilidadnan regular como sacerdote i kisas asta a siña e ley di Dios cuidadosamente na su yu hombernan, Hofni i Fínehas. Sin embargo, Eli tabata muchu complaciente cu su yunan. Hofni i Fínehas a sirbi como sacerdote cu tabata ofrecé sacrificio, pero nan tabata “hombernan cu no a sirbi pa nada,” interesá solamente den satisfacé nan apetit i deseonan inmoral. Sin embargo, ora nan a cometé actonan bergonsoso riba suela sagrado, Eli no tabatin e curashi pa remové nan como sacerdote cu tabata ofrecé sacrificio. E meramente a duna nan un reprendementu swak. Dor di su permisividad, Eli a onra su yunan mas cu Dios. Como resultado, su yunan e rebeldiá contra Jehova su adoracion limpi i henter Eli su cas a sufri calamidad.—1 Samuel 2:12-17, 22-25, 29; 3:13, 14; 4:11-22.

11. Kico mayornan por siña for di Eli su ehempel robes?

11 Eli su yunan tabata adulto caba ora e sucesonan aki a tuma lugá, pero e registro aki ta enfatisá e peliger di keda sin duna disiplina. (Compará cu Proverbionan 29:21.) Algun mayor por confundí amor cu permisividad, fayando pa pone reglanan cla, consistente i razonabel i pa soru pa nan ser cumplí. Nan ta neglishá di aplicá disiplina amoroso, asta ora principionan divino ta ser violá. Pa motibu di tal permisividad, nan yunan lo terminá haciendo ménos caso di autoridad di mayor of cualkier otro tipo di autoridad.—Compará cu Eclesiástes 8:11.

12. Ki eror Rehoboam a cometé den ehercé autoridad?

12 Rehoboam ta un ehempel di e otro extremo den manehá autoridad. E tabata e último rey dje reino uní di Israel, pero e no tabata un bon rey. Rehoboam a heredá un pais caminda e hendenan tabata malcontentu pa motibu dje carganan poní riba nan dor di su tata, Sálomon. Rehoboam a mustra comprension? No. Ora un delegacion a pidié pa kita algun dje medidanan opresivo, el a keda sin presta atencion na conseho maduro for di su conseheronan di mas edad i a manda pa haci e yugo dje pueblo mas pisá. Su arogancia a provocá un rebelion dor dje dies tribunan di nort, i e reino a ser dividí na dos.—1 Reynan 12:1-21; 2 Crónicanan 10:19.

13. Con mayornan por evitá Rehoboam su eror?

13 Mayornan por siña algun les importante for dje relato bíblico di Rehoboam. Nan mester “busca Jehova” den oracion i examiná nan métodonan di criamentu di yu den e lus di principionan bíblico. (Salmo 105:4) “Mero opresion por haci un homber sabí actua manera loco,” Eclesiástes 7:7 ta bisa. Límitenan bon pensá ta duna adolesentenan espacio pa crece miéntras ta protehá nan for di daño. Pero yunan no mester biba den un ambiente cu ta asina rígido i restrictivo cu nan ta ser strobá pa desaroyá un midí razonabel di confiansa propio i independencia. Ora mayornan ta haci esfuerso pa logra un balansa entre libertad razonabel i límitenan firme cu ta claramente definí, mayoria tiener lo sinti nan ménos incliná pa rebeldiá.

SATISFACIENDO NECESIDADNAN BASICO POR PREVENI REBELION

Picture on page 83

Probablemente, yunan lo crece pa bira mas stabil si nan mayornan yuda nan enfrentá nan problemanan di tiener cu éxito

14, 15. Con mayornan mester mira e desaroyo di nan yu?

14 Aunke mayornan ta alegrá pa mira nan yunan crece físicamente for di baby pa adulto, nan por sinti un inkietud ora nan yu adolesente cuminsá move for di dependencia na independencia apropiado. Durante e periodo di transicion aki, no keda sorprendí si bo yu tiener de bes en cuando ta bastante terco i indispuesto pa cooperá. Tene na mente cu e meta di mayornan cristian mester ta pa cria un cristian maduro, stabil i responsabel.—Compará cu 1 Corintionan 13:11; Efesionan 4:13, 14.

15 Con difícil cu esei por ta, mayornan mester stop di respondé negativamente na cualkier peticion for di nan yu adolesente pa mas independencia. Den un manera saludabel, un mucha mester crece como un individuo. En berdad, na un edad relativamente yong, algun tiener ta cuminsá desaroyá un punto di bista basta adulto. Por ehempel, Bijbel ta bisa dje hóben Rey Hosías: “Miéntras e tabata un mucha ainda [di mas of ménos 15 aña], el a cuminsá busca e Dios di David.” E tiener sobresaliente aki claramente tabata un individuo responsabel.—2 Crónicanan 34:1-3.

16. Segun cu yunan ta ser duná mas responsabilidad, kico nan mester realisá?

16 Sin embargo, libertad ta trece responsabilidad cuné. P’esei, permití bo adulto den desaroyo pa experenciá e consecuencianan di algun di su decisionnan i accionnan. E principio, “kico cu un hende sembra, esaki lo e cosechá tambe,” ta aplicá na tiener como tambe na hende grandi. (Galationan 6:7) Yunan no por ser protehá pa semper. Sin embargo, kico si bo yu kier haci algu cu ta completamente inaceptabel? Como un mayor responsabel, bo tin cu bisa, “No.” I, aunke kisas bo ta splica e motibunan, nada mester cambia bo no den un sí. (Compará cu Mateo 5:37.) Sin embargo, trata na bisa “No” den un manera calmu i razonabel, siendo cu “un contesta, ora e ta suave, ta apartá furia.”—Proverbionan 15:1.

17. Cua ta algun necesidad di un tiener cu un mayor mester satisfacé?

17 Hóbennan mester di e siguridad di disiplina consistente asta si nan no semper ta di acuerdo unbes cu e restriccionnan i reglanan. Ta frustrante si reglanan frecuentemente ta ser cambiá, dependiendo dje manera cu un mayor ta sinti n’e momento ei. Ademas, si tienernan ricibí animacion i yudansa, segun ta necesario, den trata cu timides, of falta di confiansa propio, nan probablemente lo crece pa bira mas stabil. Tienernan ta apreciá tambe ora nan ricibí for di nan mayornan e confiansa cu nan a merecé.—Compará cu Isaías 35:3, 4; Lucas 16:10; 19:17.

18. Cua ta algun berdad animante tocante tienernan?

18 Mayornan por ser consolá pa sa cu ora tin pas, stabilidad i amor den e famia, e yunan generalmente ta florecé. (Efesionan 4:31, 32; Santiago 3:17, 18) Wel, hopi hóben a superá asta un mal ambiente di cas, biniendo for di famianan caracterisá pa alcoholismo, violencia of algun otro influencia perhudicial, i a crece bira excelente adultonan. P’esei, si bo ta soru pa un hogar caminda bo yunan tiener ta sinti nan sigur i sa cu nan lo ricibí amor, cariño i atencion—asta si e apoyo ei ta compañá cu restriccionnan i disiplina razonabel na armonia cu principionan bíblico—muy probablemente nan lo crece bira adultonan cu lo bo ta orguyoso di dje.—Compará cu Proverbionan 27:11.

ORA YUNAN HAÑA NAN DEN DIFICULTAD

19. Aunke mayornan mester entrená un mucha homber den e caminda cu e mester bai, ki responsabilidad ta sinta cerca e yu?

19 Un bon criansa siguramente ta haci un diferencia. Proverbionan 22:6 ta bisa: “Entrená un mucha homber conforme cu e caminda p’e; asta ora e bira bieu lo e no desviá for di dje.” Pero tog, kico di muchanan cu tin problemanan serio apesar di tin bon mayornan? Esaki ta posibel? Sí. Mester comprendé e palabranan dje proverbio den lus di otro versículonan cu ta enfatisá e yu su responsabilidad pa “scucha” i obedecé e mayornan. (Proverbionan 1:8) Tantu mayor como yu mester cooperá den aplicá principionan bíblico pa por tin armonia den famia. Si mayornan i yunan no traha huntu, lo bai tin dificultadnan.

20. Ora yunan cometé un eror debí na descuido di nan parti, cua lo ta un manera sabí pa mayornan trata e asuntu?

20 Con mayornan mester reaccioná ora un tiener cometé un eror i hañ’é den problema? E ora ei, specialmente, e hóben tin mester di yudansa. Si e mayornan corda cu nan ta tratando cu un hóben sin experencia, lo ta mas fácil pa nan resistí e tendencia di reaccioná na moda exagerá. Pablo a consehá personanan maduro den e congregacion: “Aunke un homber ta dal un paso falsu promé cu e ripará esei, boso cu tin e cualidadnan spiritual purba di reahustá un homber asina cu un spiritu di suavedad.” (Galationan 6:1) Mayornan por sigui e mésun procedura aki ora di trata cu un hóben cu cometé un eror debí na descuido di su parti. Splicando claramente pakico su conducta tabata robes i con e por evitá ripitimentu dje fayo, n’e mésun tempu e mayornan mester haci cla cu ta e conducta robes, no e hóben, ta malu.—Compará cu Hudas 22, 23.

21. Siguiendo e ehempel dje congregacion cristian, con mayornan mester reaccioná si nan yunan cometé un picá serio?

21 Kico si e delitu dje hóben ta hopi serio? Den e caso ei e yu tin mester di yudansa special i direccion ábil. Ora un miembro dje congregacion cometé un picá serio, e ta ser animá pa repentí i acercá e ancianonan pa yudansa. (Santiago 5:14-16) Una bes e repentí, e ancianonan ta traha cuné pa restor’é spiritualmente. Den famia e responsabilidad pa yuda e tiener cu a faya ta sinta cerca e mayornan, aunke kisas nan mester considerá e asuntu cu e ancianonan. Siguramente nan no mester purba sconde p’e cuerpo di anciano cualkier picá grave cometé dor di un di nan yunan.

22. Den imitacion di Jehova, ki actitud mayornan lo trata na mantené si nan yu cometé un eror serio?

22 Un problema serio enbolbiendo un persona su mes yu ta hopi penoso. Siendo afligí emocionalmente, mayornan por sinti gana di menasá na moda rabiá e yu ingobernabel; pero esaki solamente por amarg’é. Tene na mente cu e futuro dje hóben aki por dependé riba con e ta ser tratá durante e tempu crítico aki. Corda, tambe, cu Jehova tabata cla pa pordoná ora su pueblo a desviá for di loke tabata corecto—si nan solamente kier a repentí. Scucha na su palabranan amoroso: “‘Boso bini, awor, i laga nos drecha asuntu entre nos,’ Jehova ta bisa. ‘Aunke e picánan di boso resultá di ser manera scarlata, nan lo ser hací blancu mescos cu sneu; aunke nan ta corá manera tela di carmesí, nan lo bira asta manera lana.’” (Isaías 1:18) Ki un bunita ehempel pa mayornan!

23. Ora nan confrontá cu un picá serio cometé dor di un di nan yunan, con mayornan mester actua, i kico nan mester evitá?

23 P’esei, trata na animá e yu ingobernabel pa cambia su curso. Busca conseho sano cerca mayornan experenciá i ancianonan di congregacion. (Proverbionan 11:14) Trata pa no actua impulsivamente i bisa of haci cosnan cu lo hacié difícil pa bo yu bolbe cerca bo. Evitá rabia descontrolá i amargura. (Colosensenan 3:8) No sea lihé pa entregá. (1 Corintionan 13:4, 7) Aunke odiando maldad, evitá di cera bo curason i bira amargá pa cu bo yu. Mas importante, mayornan mester haci esfuerso pa pone un ehempel excelente i pa mantené nan fe den Dios fuerte.

ATENDIENDO CU UN REBELDE OBSTINA

24. Ki situacion tristu tin biaha ta presentá den un famia cristian, i con un mayor mester respondé?

24 Den algun caso ta bira bisto cu un hóben a tuma un decision definitivo pa rebeldiá i rechasá completamente balornan moral cristian. E ora ei mester cambia e atencion pa enfocá riba mantené i reedificá e bida di famia di e otro yunan. Tene cuidou pa bo no dirigí tur bo energia n’e rebelde, anto neglishá e otro yunan. En bes di trata na sconde e problema for dje resto di famia, considerá e asuntu cu nan te na un grado apropiado i den un manera trankilisante.—Compará cu Proverbionan 20:18.

25. (a) Siguiendo e patronchi dje congregacion cristian, con mayornan tal bes tin cu procedé si un yu bira un rebelde obstiná? (b) Kico mayornan mester tene na mente si un di nan yunan rebeldiá?

25 Apostel Juan a bisa di un persona cu bira un rebelde incoregibel den e congregacion: “Nunca ricibié den boso cas ni cumind’é.” (2 Juan 10) Mayornan por haña ta necesario pa tuma un posicion similar pa cu nan mes yu si e ta di mayor edad i a bira totalmente rebelde. Con difícil i doloroso cu e posicion ei por ta, avéces e ta esencial pa por protehá e sobrá dje famia. Bo cas tin mester di bo proteccion i supervision continuo. P’esei, sigui mantené límitenan di conducta claramente definí, pero tog razonabel. Comunicá cu e otro yunan. Sea interesá den con ta bayendo cu nan na scol i den e congregacion. Tambe, laga nan sa cu maske bo no ta aprobá di e accionnan dje yu rebelde, bo no ta odi’é. Condená e accion malu mas bien cu e yu. Ora Jacob su dos yu hombernan a trece exclusion riba e famia pa motibu di nan echo cruel, Jacob a maldicioná nan rabia violento, no e yunan mes.—Génesis 34:1-31; 49:5-7.

26. For di kico mayornan conciencial por saca consuelo si un di nan yunan ta rebeldiá?

26 Tal bes bo ta sintí bo responsabel pa loke a pasa den bo famia. Pero si cu oracion bo a haci tur loke bo tabata por como mayor, siguiendo Jehova su conseho tantu cu bo tabata por, no tin ningun necesidad pa criticá bo mes irazonablemente. Haña consuelo den e echo cu ningun hende por ta un mayor perfecto, pero abo conciencialmente a trata di ta un bon mayor. (Compará cu Echonan 20:26.) Pa tin un rebelde total den e famia ta kibra e curason, pero si esei mester sosodé cu bo, sea sigur cu Dios ta comprendé i nunca lo e bandoná su sirbidornan deboto. (Salmo 27:10) Pues sea determiná pa mantené bo cas como un refugio sigur i spiritual pa e sobrá yunan.

27. Cordando e comparacion dje yu perdí, mayornan di un yu rebelde semper por spera kico?

27 Ademas, nunca bo mester perde speransa. Bo esfuersonan anterior den entrenamentu apropiado por eventualmente afectá e curason dje yu di dual i trec’é bek na su huicio. (Eclesiástes 11:6) Un cantidad di famia cristian tabatin e mésun experencia cu bo, i algun a mira nan yu rebelde bolbe bek, casi manera e tata den e comparacion di Jesus dje yu perdí. (Lucas 15:11-32) E mésun cos por sosodé cu bo.

CON E PRINCIPIONAN BIBLICO AKI POR YUDA . . . UN MAYOR PREVENI REBELION SERIO DEN CAS?

Sin yudansa, un yu por ser corumpí dor dje spiritu di mundu.—Proverbionan 13:20; Efesionan 2:2.

Mayornan tin cu haña un balansa entre ser restrictivo i permisivo.—Eclesiástes 7:7; 8:11.

Mester trata cu conducta robes, pero cu un spiritu di suavedad.—Galationan 6:1.

Esnan cu cometé picánan serio por ser “curá” si nan repentí i aceptá yudansa. —Santiago 5:14-16.

CONTA BO MAYORNAN

Adolesentenan lo experenciá duda i ansiedadnan conectá cu mayor independencia. Nan por sinti nan mes un tiki insigur tocante nan abilidad pa manehá nan mes den e mundu. Ta como si fuera nan ta tratando di cana riba un caminda cu ta slep. Boso, hóbennan, confia boso mayornan boso miedu i e temornan cu boso ta experenciando. (Proverbionan 23:22) Of si bo ta sinti cu bo mayornan ta muchu restrictivo cu bo, papia cu nan tocante bo necesidad pa haña mas libertad. Planea pa papia cu nan na un momento ora bo ta relahá i ora nan no ta ocupá. (Proverbionan 15:23) Tuma tempu pa realmente scucha otro.

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí