BIBLIOTEKA ONLINE Watchtower
Watchtower
BIBLIOTEKA ONLINE
Papiamentu (Kòrsou)
  • BEIBEL
  • PUBLIKASHON
  • REUNION
  • w13 15/2 pág. 13-16
  • E Guardia Pretoriano A Haña Testimonio

No tin vidio disponibel pa esaki.

Despensa, tin un problema pa habri e vidio.

  • E Guardia Pretoriano A Haña Testimonio
  • E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2013
  • Suptema
  • Informashon Similar
  • PABLO A SIGUI PREDIKÁ “SIN NINGUN STROBANSA”
  • PABLO A DUNA TESTIMONIO “NA GRANDI I CHIKITU”
  • “PAPIA E PALABRA DI DIOS SIN MIEDU”
  • “El A Duna Nan Testimonio Kabal”
    ‘Duna Testimonio Kabal Tokante e Reino di Dios’
  • Defendé e Bon Notisia Dilanti di Outoridat
    E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova (Edishon di Estudio) 2016
E Toren di Vigilansia Anunsiando e Reino di Yehova Dios—2013
w13 15/2 pág. 13-16

E Guardia Pretoriano A Haña Testimonio

Tabata aña 59 di nos era. Un kantidat di prizonero, bou di vigilansia di sòldánan agotá di un biahe largu, a kana drenta Roma via Porta Kapena. Riba Seru Palatino, nan por a mira e palasio di Emperador Nero, ku tabata ser vigilá pa sòldánan pretoriano kendenan tabatin nan spada skondí bou di nan toga ofisial.a E senturion Hulio i su prizoneronan a kana pasa dilanti di e Foro romano i subi Seru Viminal. Nan a pasa un hardin ku tabatin hopi altar dediká na diosnan romano i tambe banda di un tereno grandi ku e romanonan tabata usa pa entrenamentu i desfile militar.

Un eskultura di sòldá pretoriano ku aparentemente tabata parti di e Arko di Klaudio, konstruí na aña 51 E.K. na su onor

Apòstel Pablo tambe tabata entre e prizoneronan. Algun luna promé, ora e tabata riba un barku ku a ser asotá pa un tormenta fuerte, un angel di Dios a bis’é: “Bo tin ku presentá dilanti di Sésar.” (Echo. 27:24) Akaso esaki tabata e momento pa esei tuma lugá? Segun ku Pablo tabata kana i opservá e kapital di e Imperio Romano, sin duda el a kòrda loke Señor Hesus a bis’é algun aña promé na e Toren di Antonia na Herúsalèm. Hesus a bis’é: “Tene kurashi! Pasobra meskos ku bo a duna un testimonio kabal tokante mi na Herúsalèm, asina tambe lo bo tin ku duna testimonio na Roma.”—Echo. 23:10, 11.

Podisé Pablo a asta para un ratu pa kontemplá e Castra Praetoria (e kampamentu pretoriano), un fòrti grandi ku toren i muraya haltu trahá di klenku kòrá. E fòrti por a akomodá 12.000 sòldá di e Guardia Pretoriano (kendenan tabata sirbi komo wardaespalda di e emperador) i tambe vários mil sòldá ku a sirbi komo polis, inkluso e sòldánan di ehérsito riba kabai. E fòrti akí a pone e pueblo kòrda kuantu poder e emperador tabatin. Komo ku ta e Guardia Pretoriano tabata responsabel pa e prizoneronan ku a bini di otro parti di e Imperio Romano, Hulio a hiba e prizoneronan akí e kampamentu pretoriano. Despues di un biahe peligroso ku a dura vários luna, e prizoneronan por fin a yega nan destino.—Echo. 27:1-3, 43, 44.

PABLO A SIGUI PREDIKÁ “SIN NINGUN STROBANSA”

Vários akontesimentu asombroso a tuma lugá durante nan biahe pa Roma. Ora nan tabata riba laman, nan a haña nan ku un tormenta fuerte. Pablo a profetisá ku e barku lo a ser destruí, pero ku tur hende lo a sobrebibí. Riba e isla di Malta, un kolebra venenoso a pika Pablo, pero el a keda bon bon. Despues ku el a kura hende malu einan, algun hende a kuminsá bisa ku e tabata un dios. Podisé otro miembronan di e Guardia Pretoriano a tende di e kosnan akí i tabata papia di nan.

Promé ku Pablo a yega Roma, ya el a topa ku vários ruman di Roma ku a bai ‘kontr’é na Tres Taberna i na e Plasa di Apio.’ (Echo. 28:15) Pero awor, siendo un prizonero na Roma, kon e por a kumpli ku su deseo di sigui prediká e bon notisia? (Rom. 1:14, 15) Tin hende ta kere ku e prizoneronan tabata ser entregá promé na e kapitan, òf hefe, di e Guardia. Si esei tabata e kaso, probablemente nan lo a hiba Pablo serka e Hefe di e Guardia Pretoriano, Afranio Buro, kende kisas tabata e di dos na mando despues di e emperador.b Awor, en bes di a laga un senturion sigui vigilá Pablo, nan a pone un simpel sòldá pretoriano vigil’é. Ademas, nan a permití Pablo hür su propio lugá di biba i e tabatin mag di risibí bishita i prediká na nan “sin ningun strobansa.”—Echo. 28:16, 30, 31.

E Guardia Pretoriano den Tempu di Nero

Un moneda di promé siglo ku un dibuho di e kampamentu pretoriano

E sòldánan ku tabata forma parti di e Guardia Pretoriano mester a hura ku nan lo a protehá e emperador i su famia. Ora nan tabata bai guera, nan tabatin nan propio bandera ku símbolonan di e emperador i nan eskudonan ku hopi biaha tabatin pintura di skòrpion, e signo di Tiberio Sésar. E Guardia Pretoriano a ser dividí den vários grupo i na kabes di kada grupo tabatin komandante ku nan tabata yama tribuno i senturion. E sòldánan pretoriano tabatin ku mantené òrdu na e weganan, den e teaternan i tambe yuda kombatí kandela. Un sòldá di e ehérsito romano mester a sirbi 25 aña promé ku e baha ku penshon, miéntras ku un sòldá pretoriano por a baha despues di 16 aña di servisio. Ademas, un sòldá pretoriano su salario tabata tres biaha mas tantu, e tabata disfrutá di hopi mas benefisio sekundario i ora e baha ku penshon, e tabata risibí un bon lumpsum. Nan tabata usa sòldánan pretoriano pa torturá i ehekutá prizonero. Kisas ta sòldá pretoriano a ehekutá Pablo e di dos biaha ku e tabata prezu na Roma.—2 Tim. 4:16, 17.

Kortesia di Classical Numismatic Group, Inc./cngcoins.com

PABLO A DUNA TESTIMONIO “NA GRANDI I CHIKITU”

Murayanan di e Castra Praetoria awe

Kisas Buro a interogá apòstel Pablo—sea na e palasio òf na e kampamentu pretoriano—promé ku el a entreg’é den man di Nero. Sin duda, Pablo a probechá di e oportunidat úniko akí pa ‘duna testimonio na grandi i chikitu.’ (Echo. 26:19-23) Nos no sa si Buro a haña Pablo kulpabel òf nò, pero loke sí nos sa ta ku e no a laga sera Pablo den e prizòn di e kampamentu pretoriano.c

E kas ku Pablo a hür tabata sufisiente grandi ku e por a risibí “e hòmbernan prinsipal di e komunidat hudiu” i asta ‘un grupo mas grandi ainda ku a bini serka dje.’ I el a duna nan tur testimonio. E sòldánan pretoriano tambe a haña testimonio. Nan tabata skucha segun ku Pablo tabata duna e hudiunan “testimonio kabal” tokante e Reino i Hesus, “for di mainta te atardi.”—Echo. 28:17, 23.

Ora Pablo tabata prezu, sòldánan a tend’é dikta karta

Tur dia, un otro trupa di sòldá pretoriano tabata vigilá e palasio, i nan tabata kambia warda alrededor di 2 or di mèrdia. Kisas tur dia tambe un otro sòldá tabata bin vigilá Pablo. Esei a habri kaminda pa hopi di e guardianan haña testimonio. Durante e dos añanan ku Pablo tabata bou di aresto den su mes kas, hopi sòldá a tend’é dikta e kartanan dirigí na e kristiannan di Efeso, Filipo, Kolósas i tambe na e hebreonan. Nan a mira tambe ora e mes tabata skirbi un karta pa un kristian ku yama Filemon. Aunke Pablo tabata prizonero, el a dediká tempu tambe na Onésimo, un esklabo ku a hui; Pablo “a bira manera un tata p’e,” pero despues el a manda Onésimo bèk serka su doño. (Flm. 10) Sin duda, Pablo a mustra interes tambe den e sòldánan ku tabata vigil’é. (1 Kor. 9:22) Nos por imaginá nos kon e tabata hasi un sòldá pregunta tokante kada piesa di su armadura pa e por a sa kiko ta nan uso. Despues, el a usa e informashon akí pa duna un bunita ilustrashon.—Efe. 6:13-17.

“PAPIA E PALABRA DI DIOS SIN MIEDU”

E enkarselashon di Pablo a kontribuí na “adelanto di e bon notisia.” Tur e miembronan di e Guardia Pretoriano i tambe otro hende a tende e bon notisia. (Flp. 1:12, 13) E habitantenan di e Castra Praetoria tabatin kontakto ku hende den henter e Imperio Romano, inkluso ku e emperador, su famia, su sirbidónan i su esklabonan. Algun di e hendenan di e kas di e emperador a bira kristian. (Flp. 4:22) Pablo su ehèmpel a duna e rumannan na Roma kurashi “pa papia e palabra di Dios sin miedu.”—Flp. 1:14.

Den ki situashon ku nos por ta, nos por papia ku e personanan ku ta duna nos kualke servisio

Su ehèmpel ta animá nos tambe pa ‘prediká e palabra den tempu faborabel i den tempu difísil.’ (2 Tim. 4:2) Algun di nos kisas no por sali for di kas, ta biba den kas di kuido, ta será pa motibu di nos fe òf ta den hospital. Den ki situashon ku nos por ta, nos por prediká na e personanan ku nos ta haña kontakto kuné. Kisas nos por papia ku e personanan ku ta kuida nos òf ku ta bin duna nos kualke servisio. Ora nos ta probechá di tur oportunidat pa prediká e bon notisia sin miedu, nos mes lo komprobá ku ‘e palabra di Dios no ta na kadena.’—2 Tim. 2:8, 9.

Seksto Afranio Buro

Un tabla di piedra ku tin e nòmber di Seksto Afranio Buro riba dje

Buro probablemente a nase na Vaison-la-Romaine, un stat ku awe ta keda den parti sur di Fransia, kaminda nan a haña na aña 1884 un tabla di piedra ku su nòmber riba dje. Na aña 51 E.K., Agripina e Menor (esposa i a la bes subrina di Klaudio Sésar) a hasi Buro Hefe di e Guardia Pretoriano. Agripina a usa dos tutor pa prepará su yu hòmber Nero for di un edat yòn pa bira emperador. Un di e tutornan ei tabata Buro, un sòldá prominente ku a duna Nero entrenamentu militar. E otro tutor tabata e filósofo Seneka, kende a yuda Nero desaroyá su kapasidat intelektual. Poko tempu despues, Agripina a venená su esposo. Promé ku e notisia a plama ku Klaudio a muri, Buro a hiba Nero na e Castra Praetoria. Ei, el a laga e Guardia Pretoriano hasi Nero emperador, i e Senado a hañ’é obligá e ora ei ta aseptá nan desishon. Ora Nero a laga mata su mama, Agripina, na aña 59, Buro a yud’é tapa e asuntu. Segun e historiadónan romano Suetonio i Kasio Dio, Nero a venená Buro na aña 62.

Museo Calvet Avignon

a Wak e kuadro “E Guardia Pretoriano den Tempu di Nero.”

b Wak e kuadro “Seksto Afranio Buro.”

c Na aña 36 òf 37 di nos era, Tiberio Sésar a laga enkarselá Heródes Agripa den e kampamentu akí pasobra Heródes a bisa ku e tabata spera ku pronto Caligula lo a bira emperador. Despues ku Caligula a bira emperador, el a rekompensá Heródes hasiend’e rei di Hudea.—Echo. 12:1.

    Publikashonnan na Papiamentu (Curaçao) (1986-2025)
    Log Out
    Log In
    • Papiamentu (Kòrsou)
    • Kompartí
    • Preferensia
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kondishonnan di Uso
    • Maneho di Privasidat
    • Konfigurashon di Privasidat
    • JW.ORG
    • Log In
    Kompartí