Reference el kirel a Subeled er a Miting er a Klengar me a Omesiunged
November 1-7
MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | JOSUA 18-19
“Mellomes el Rolel e a Jehovah Ulemii a Chutem”
it-1 359 par. 1
Oliochel
Me a eru el tekoi a ulemekrael er a rolel a lomii a chutem: omelmors me a klungel a kebliil. A omelmors a ulelterekokl el kmo ngera el basio a mora ngera el kebliil, el uai a te mora diluches, dimes, ongos, me a lechub e ngebard el ngar er a bita er a daob me a lechub e ngar bita er a rois. A Jehovah ngike el olterekokl el kmo te mora ngera el basio me ngdimlak a uchul a klachechei me a klautok er a delongelel a kebliil. (Osi 16:33) Ngoeak tiakid el rolel e a Dios a mo omekrael a tekoi el kirir a derta el kebliil loltirakl er a ulaoch el ledillii a Jakob er a bocha locherur a kodall, el ngar er a Genesis 49:1-33.
it-1 1200 par. 1
Diukes
Diukes el beluu. A Jehovah uleak a Moses e ngmilii a belurir a rechad er a Israel e mesterir a dikesir. (Ule 34:1-12; Jos 1:4) A rengelekel a Gad, rengelekel a Ruben, me a tedobech er a kleblillel a Manase a ngila blingelel a chetemir er a Moses. (Ule 32:33; Jos 14:3) Aike el kuk bebil er a kebliil a ngila dikesir er a Josua me a Eleasar. (Jos 14:1, 2) A Simeon me a Levi a dimlak a blingelir el chutem el oltirakl er a ulochel a Jakob el ngar er a Genesis 49:5, 7. A kloklel a rengelekel a Simeon a mlara chelsel a belual a Juda (Jos 19:1-9), e a rengelekel a Levi a ngilai a 48 el mats el mle bereberriid er a beluu er a Israel el rokir. Me a rengelekel a Levi el ngiluu a ileakl el ngerachel er omesiou er a chedaol el tento a uchul me ngsebeched el melekoi el kmo a Jehovah mle blingelir. A Jehovah a milsterir a ongeltacher er a tengetengir a rechad er a Israel el mo er ngii. (Ule 18:20, 21; 35:6, 7) A bek el telungalek a mla er ngii a ngerechelir er a kleblillir. Sel lorael el mo betok a telungalek e a derta el kebliil a mo meluk a chutem el mo mekekerei e omii er a rengalek el sechal el mo dikesel a telungalek er tir.
it-1 359 par. 2
Oliochel
Uriul er a lekengmors el lolterekokl er a basio el lebo er ngii a derta el kebliil, e te mo meluk er a chutem loltirakl er sel ongeru el tekoi: klungel a kebliil. “Kom mo kengmors el mingii a beluu er a delongelel a kakerous el klebliil ma kebliil, el mo meklou a kloklel a meklou el kebliil, ma mekekerei el kebliil a mekekerei a kloklel.” (Ule 33:54) Me a basio el lebo er ngii a ulterekokl engdi ngsebechir el meluk er a klungel a chutem el mo dikesel a kebliil. Sei a uchul me a lesal kmal klunga chetemel a kebliil er a Juda, e te mlo tukur a telkib er ngii el msa kleblillel a Simeon.—Jos 19:9.
Morriter er a Tekingel a Dios
it-1 359 par. 5
Oliochel
A sodel a bingel a chutem el mla er ngebard er a Jordan ochotii el kmo a bingel a chutem a mle kot el mora kebliil er a Juda (Jos 15:1-63), Josef (Efraim) (Jos 16:1-10), me a tedobech er a kebliil er a Manase (Jos 17:1-13) e mle ulterekokl a oliochel er tir me a ildisel a mats er tir. Me nguaisei engdi uriul er tiang e ngmilterob a bingel a chutem le kiamp er a Israel el mlara Gilgal a millukl el mora Silo. (Jos 14:6; 18:1) Alta Biblia diak louchais er a klemengetel a taem engdi ngouchais el kmo a Josua a chileklterir aike el mlo medechel el euid el kebliil le tir el dimlak lorreched el mo kiei aike el mlo medechel el beluu. (Jos 18:2, 3) Ngkakerous a sodel a locha uchul me ngmle meoud aike el euid el kebliil. A rebebil el mesaod a tekoi a kmo ngii el kmal mle betok a lengai er aike el beluu lullai me a rechad er a Kanaan el dimlak lokerang er tir, kele luchul me ngmle beot a rengrir e dimlak lorreched el mo melai aika el beluu. Te dirrek el locha dimlak el sorir el mo chobangel a ringel er tirke el chad el bo loltobed er tir e melai aika el beluu. (Jos 13:1-7) E locha dimlak lungil medengei aika el beluu el ua lodengei aike el beluu el mla obii.
November 8-14
MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | JOSUA 20-22
“Klubeled Sel Lecheleuid a Klemedengei er Kid”
w06 4/15 5 par. 3
Rolel e Ke Mo Ungil Chadecheduch Kau me a Bechim
Ngungil a di debleketakl el chadecheduch me lak lebo lechacheuid a uldasu. Sera taem er a rechad er a Israel e a klebliil er a Ruben, Gad, me a tedobech er a klebliil er a Manase el kiliei er ongos er a Omoachel Jordan a milekedecherur a “kmal kloul olengetongel.” Aike el kuk bebil er a kebliil a mlo omdasu el kmo tirka el bebil er tir a mla mora klsuul el omengull me ngmlo sorir el mo oumekemad er tirka el “omtok.” Me nguaisei el uchei er a bo loumekemad er tir e te uldercheterir a rechad el mo mengedecheduch er tir. Tia mle olechotel a llomeserreng! Te mlo medengei el kmo tia el olengetongel a dimlak loruul er ngii el kirel a delaol tenget me a lechub e ngkirel a omelenget. Te bai mle bekikl el kmo a ngar mederir el taem e aike el kuk bebil er a kebliil a mo el mo dmu el kmo: “Ngdiak a roliu el mor a RUBAK.” Tia el olengetongel a mo ocholt el kmo, tir me te dirrek el mesiou er a Jehovah. (Josua 22:10-29) Te milengeklii tia el olengetongel el Ocholt, el locha uaisei e le ngii el mo sioning el kirir el kmo te omes er a Jehovah el di ta el mera el Dios.—Josua 22:34.
w08 11/15 18 par. 5
‘Moruul a Ikel Mo Uchul a Budech’
A rebebil chad er a Israel a locha ulemdasu el kmo aike el tekoi el lules a mle olechotel a cheleuid el omeruul me a di leberrotel el mo oumekemad e nglocha diak el bo el klou a ildisir a rechad el mad. Me nguaisei engdi te dimlak loruul el uaisei e bai ulderecheterir a rechad el mo mengedecheduch er tir. Tirka el oderuchel a uleker el kmo: “Ngera uchul me kom meruul er tial mekngit el tekoi el omtok er a RUBAK el Dios er a Israel?” Me nguaisei engdi tirka dimlak lomekedechor er a olengetongel el kirel a klsuul el omengull. Me te mo mekerang el kirel tia el ultelecheklir? Te mo outoketok er tir me a lechub e ngdiak longedecheduch er tir? Ngdiak, te bai mle medemedemek el onger er tir el kmo tia el olengetongel a mle olechotel a reng er tir el sorir el mesiou er a Jehovah. A omerellir a uchul me ngmillemolem lungil a deleuill er tir me a Dios e dirrek el ulelsobel a klengar. A ungil cheldecheduch a silmecheklii tia tekoi e tileketekii a budech.—Jos. 22:13-34.
Morriter er a Tekingel a Dios
it-1 402 par. 3
Kanaan
Me alta te betok el chad er a Kanaan a silobel e dimlak el modik er sel taem el rechad er a Israel a ngilai a belurir, me nguaisei engdi ngdirk sebeched el melekoi el kmo a “RUBAK a milsterir a re chad er a Israel a bek el beluu el le kilengei el mo omesterir a re demerir” e milsterir a “ulengellir” e “dimlak a tar a ikel ungil el telbiil el le tilib a RUBAK er a re chad er a Israel el dimlak letaut. Ng rokui el di tilaut.” (Jos 21:43-45) Rokui el cherrouir a mle medakt er tir e dimlak el lolemall er a budech er tir. A Dios a dilu er a uchei el kmo ngmo ‘mekokil’ loltobed er a rechad er a Kanaan me lak bo lecheloit a beluu e bo lobdois er a tebelik el charm. (Exo 23:29, 30; Dut 7:22) Me alta rechad er a Kanaan a mle lmuut el ungil a klekedellir er a mekemad el uldimukl er a kareta el deel, me nguaisei engdi a rechad er a Israel a lebo lak el sebechir el ngmai a bebil beluu a diak el belkul a kmo a Jehovah a diak loltaut a telbilel. (Jos 17:16-18; Men 4:13) E ngbai Bades ochotii el kmo aike el mekesai el taem el rechad er a Israel a mlo mechitechut a tir el mlo diak lolengesenges.—Ule 14:44, 45; Jos 7:1-12.
November 15-21
MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | JOSUA 23-24
“Ulebongel el Tekingel a Josua el Mora Renged er a Israel”
it-1 75
Omak a Deleuill
A ngodech el blekeradel a dilubech er a lesiseb er a Kanaan, el ngii a Beluu er a Nglat. A Jehovah milsterir tia el beluu el kloklir el oltaut er a telbilel el mora ruchelir. Me tirka dimlak el chad er a ngodech el beluu me a Jehovah milerrob er tir me lak el omak a deleuill lobengkel aika el renged el milengull a klsuul el chelid. (Exo 23:31-33; 34:11-16) Ngmle kirir el oltirakl a llechul a Jehovah e diak loltirakl a llecherir aika el renged el mo modik. (Lev 18:3, 4; 20:22-24) Tokubets el dimlak el kirir el omak a chebechiil lobengterir a rechad er aika el renged. Tia el blekeradel a diak di bo luchul e te mo bechil a chad el diak losiou er a Jehovah, e ngdirrek el mo uchul e te mo chedal a telungalek el klsuul a klaumerang me a siukang er tir. Tia mo uchul e ngsoiseb a klsuul el omengull er a beluu, el uchul a telemall el mo er tir.—Dut 7:2-4; Exo 34:16; Jos 23:12, 13.
A Tekingel a Jehovah a Diak el Iit el Mo Tmaut
19 Maike el tekoi el domes a oterekeklii el kmo: “Ng diak a tar a ikel rokui el le tilib a RUBAK el Dios er kemiu el kiriu el dimlak bo le tekoi. Ng rokui el le tilib a di mlo ungilbesul el dimlak a tal mlor ngii a ngelsengesel.” (Josua 23:14) A Jehovah a olsobel e mesebechakl e omekerreu er a remesiungel. Ngsebechem el ouchais er a telbiil el lerirellii e dimlak bo el otutii? Ngkmal diak. Ngbai rolel a llomeserreng a bo doumerang el ultuil er a Tekingel a Dios.
20 E kuk mekerang el kirel a ngar er a medad el klebesei? A Jehovah a mla ouchais el kmo oumesingd er kid a ngar er ngii a omeltked el mo kiei el ngar er a chelsel a kmal ungil el paradis el chutem. A redi mekesai el ngar er a delongeled a ngar er ngii a omeltkir el mo mengedereder el obengkel a Kristus el ngar er a eanged. Ma ngii di el omelatk el dobang, me kid a ngar er ngii a ungil el uchul e ngkired el melemolem el blak a rengud el ua Josua. E sel sils a merekung el omeltked a ulterekokl el mo tmaut. Me seikid el taem kede mo melatk aike el rokui el telbilel a Jehovah e mo sebeched el melekoi el kmo: “Ng rokui el le tilib a di mlo ungilbesul.”
Morriter er a Tekingel a Dios
Omesodel er a Babier er a Josua
24:2—A demal a Abraham, el Terah, ngmilengull a bleob? Sera uchelel, e a Terah a dimlak el longull er a Jehovah. Nglocha milengull er a chelid er a buil el ngklel a Sin—el merael a chisel el chelid er a Ur. A doltirakl er a siukang er a rechad er a Chijudea, e a Terah a locha mle chad er a omeruul el bleob. Engdi, sera letobed er a Ur a Abraham el oltirakl a tekingel a Dios, e a Terah a ulebengkel el mo er a Haran.—Genesis 11:31.
November 22-28
MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | MENGETEKLEL 1-3
“Cheldecheduch el Kirel a Blekeu me a Berrotel el Telbiil”
w04 3/15 31 par. 3
Ehud a Ngubetii a Klisichel a Mesisiich el Omekcharm
Ngdi mlo ungil a berrotel el telbilel a Ehud. Ngdimlak el llemesel a rengul me a lechub e ngkngtil a cherrouel a uchul e ngmlo ungil. A moktek er a Jehovah diak lemeketmokl loltirakl er a ngii di el chad. A uchul me a Ehud a mlo ungil er a tekoi el lurruul er ngii e le Jehovah a ulebengkel. Ngika mirruul er tiang loltirakl er a soal a Jehovah el mo olsobel er a rechedal. A Jehovah a ulderchii a Ehud e a “RUBAK sel tal le besterir a [rechedal a] mengeteklir, e ng ngosuir.”—Men. 2:18; 3:15.
w04 3/15 30 par. 1-3
Ehud a Ngubetii a Klisichel a Mesisiich el Omekcharm
A kot el tekoi el mle kirel el meruul er ngii a Ehud a rullii a kekerei el “saider er ngii” el erebita medal el sebechel mertii er a chelsel a bilel. Ngika mle medengei el kmo te locha mo search er ngii. A saider a mle blechoel klebikl er a klitechetul a chad me bo el sebechel a chad el di mereched el otebedii a saider er ngii. A Ehud a mle klasekl me ngmilertii a saider er ngii er a “kadekmel a chelechedal er eungel a bilel” el ngii a basio el locha diak lebo el search a remengkar er a king. Me a Ehud a mle sebechel el ‘ngmai a sengk el mo omsang a Eglon el king er a Moab.’—Men. 3:16, 17.
A Biblia diak lolekoi el kmo ngngera dilubech er a lengai ika el sengk el msang. Ngbai di melekoi el kmo: “A Ehud er ser a lenga sengk el msa king, e ng dilu er a re chad el milengol ngiil sengk me te merael.” (Men. 3:18) Me a Ehud ullecholt aika el sengk er a king el mo merek e ngii me a rechad el milengol a mirrael el mo er cheroid er a blil a Eglon, e ngsumesmecheterir e ngii a lmuut el mora blil a king. E ngera uchul? Tirka el chad el ulebengkel te ulemekerreu er ngii me a lechub te di ulebengkel le te milengol aika el klalo? Ngika ngmle soal a lebo ledibus e bo lerellii a telbilel me lak lemekesakl tirka el chad? Alta ngdiak dodengelii a uchul me nguaisei engdi Ehud a kmal ullecholt er a blekeu e liluut el merael el mora blil a king el di ngii el tang.
“[Ehud] a di mlor a ikel delsachel el bad er a Gilgal e lmuuturiul e dmu er a king el kmo, ‘E a King, ng ngar ngii a berrotel el klumech el mer kau.’” A Biblia diak louchais el kmo ngmilekera e lmuut el mora medal a Eglon. Tirka el milengkar er a king, ngdimlak el kora mo rrau a rengrir? Te ulemdasu el kmo a di chimo el chad er a Israel a diak el bo lolemall er a king? A Ehud el di mle ngii el tang el mei, ngrirelleterir el mo omdasu el kmo ngmla obult el mo omtok er a rechedal? Ngdiak dodengei dilubech engdi kede medengei el kmo a Ehud a ullengit el di ngii el tang a mo omes er a king e ngii a kilengei.—Men. 3:19.
Morriter er a Tekingel a Dios
Omesodel a Babier er a Mengeteklel
2:10-12. Ngkirel el ngar er ngii a ulterekokl el program er kid er a omesubel a Biblia me ‘lak dobes a urerel a Jehovah.’ (Psalm 103:2) A rechedam ma rechedil a kirir el omelekl er tia el klemerang er a tekingel a Dios me lebo er a rengrir a rengelekir.—Duteronomi 6:6-9.
November 29–December 5
MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | MENGETEKLEL 4-5
“Jehovah Ousbech er a Reteru el Redil el Olsobel er a Rechedal”
w15 8/1 13 par. 1
“Mlei el Ua Chedil el Kirel a Israel”
Sisera! Di oderengesir a rechad er a Israel er tiakid el ngakl a rirelleterir el mo ouedikel a rengrir e medakt. Ngmera el mle meringel a klechelid er a rechad er a Kanaan me a siukang er tir el ngii a mle uldimukl er a melul er a rengalek el tenget me a omeruul el deleboes el kirel a omengull. Ngmle uangera beluu el chederedall er a chad er a Kanaan me a rechedal? A cheliteklel a Debora ochotii el kmo a rechad a dimlak el sebechir el mimokl el merael er a chelsel a beluu me a beluu a di mle bechachau. (Men. 5:6, 7) Kede locha melatk er a rechad el kiei oreomel me a ked el medakt el me tuobed e medakt el melalem a sers me a lechub e te medakt el kiei er a ikrel a mats e medakt el ngar er a omerael le te mo el odelecheklterir a rechad, ngoititerir a rengelekir, e olterebek er a redil er tir.
w15 8/1 13 par. 2
“Mlei el Ua Chedil el Kirel a Israel”
A beluu a mle uaisei el di ngar er a dakt el lluich el rak el mo er sel taem el Jehovah milsa el kmo, a re medecherecher a rengrir el chedal a mla mo kltmokl el melodech a blekerdelir. Me a lechub e ngua lolekoi a mlukreng el cheliteklel a Debora me a Barak el kmo, “El mo lmuut er cho mei [e Debora] me ke mlei el ua chedil el kirel a Israel.” Me ngdiak dodengei el kmo a Debora el mle bechil a chad el ngklel a Lapidoth ngmera el mle chedil el ngar ngii a rengelekel engdi kede medengei el kmo tia el bades a di okesiu. A Jehovah a uluusbech er a Debora el mo omekerreu er a renged er a Israel el ua chedil a lomekerreu er a rengelekel. Ngdilu er ngii me bo lolekoi er a Barak el mengeteklel a beluu el kmal mesisiich a klaumerang er ngii me bo loumekemad er a Sisera.—Men. 4:3, 6, 7; 5:7.
w15 8/1 15 par. 2
“Mlei el Ua Chedil el Kirel a Israel”
Jael a mle kirel di mereched el omdasu. Ngika milsa Sisera a basio el sebechel el mo olengull er ngii. A Sisera dilu er ngii me lak louchais er a ngii di el chad el me osiik er ngii el kmo ngngar ker. Ngdilekedekii er a bar er a bo lebechiuaiu. E sera lolengit a ralm e ngmilsang a milk. Ngdi mle telkib e a Sisera iliit a medal. Me a Jael a ngiluu a martiliong me a otil e milekekokil el mora bita er a bdelul. A Jael a mocha chelebangel er a meringel el ngerachel el mo omekoad el kirel a Jehovah. A lsekum ngmeoud el rullii tiang e ngsebechel mo uchul a telemellel. Me a Jael ngmillatk el kirel a rechedal a Dios me a rolel e ngika el chad a kekedel er a lomecheracheb er tir el betok el rak? Me a lechub e lolatk er a ileakl el techall el bla lenguu el mo ochotii el kmo ngdechor el kirel a Jehovah? A Biblia diak louchais. Kede di medengei el kmo ngmilekodir a Sisera!—Men. 4:18-21, NW; 5:24-27.
Morriter er a Tekingel a Dios
Omesodel a Babier er a Mengeteklel
5:20—Ngmilekera e a btuch er a eanged el oumekemad el olengeseu er a Barak? A Biblia a diak louchais el kmo tia ngmle ngeso el mla er a rechanghel, ngchull el bad el mla er a eanged el remellomes el chedal a Sisera a millekoi el kmo ngdimlak lungil el kirel, me a lechub e ngulochir er a ungil el kirel a Sisera el mle klsuul a belkul. Me nguaisei, engdi ngbleketakl el kmo a Jehovah a ullengeseu er a Barak.
December 6-12
MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | MENGETEKLEL 6-7
“Morael el Oba Klisichem el Rokir”
w02 2/15 6-7
A Omellach er a Biblia a Sebechel Ngosukau
A Gideon a ta er a mengeteklel a Israel er a irechar e mle chad el tabesul a osengel el kirel. Ngika dimlak el lolasem el mo omekrael er a rechad er a Israel. Me sera lemetutk el mo nguu tia el ngerachel e ngbai mlo melekoi el kmo ngkmal diak leredemelel. Ngdilu el kmo: “A kleblillek a kot el mechitechut er a chelsel a klebliil er a Manase, e ngak a kmal diak a belkuk el chad er a blik.”—Men. 6:12-16.
w05 7/15 16 par. 3
“Saider el Kirel a RUBAK me a Gideon!”
Me a rechad er a Midian a kmal medektang! Ngkmal di mle chelellakl a rokui el tekoi e tir a mocha orrenges a ngerel a 300 el bekai el kabebeu, ngerel a 300 el trombetang, me a re 300 el chad el kaiuediu. Te locha kmal mle kibetiekl er tir er a loldiu el kmo “Saider el kirel a RUBAK me a Gideon!” A rechad er a Midian me te dirrek el mlo kaiuediu. Me te mlo ketokl e mlo diak el sebechir el mtebengii el kmo ngtecha cheraro me a diak. Tirka el 300 a di mle dechor e a Jehovah rulleterir a rechad er a Midian me te di tir lomekoad er tir. Te mocha chemiis me a rebebil er a rechad er a Israel a mlo oltoir er tir me te mlo mesisiich er a Midian. Me a rechad er a Midian a mlo diak longedereder er a rechad er a Israel e lomekoad er a rechederir.—Men. 7:19-25; 8:10-12, 28.
Morriter er a Tekingel a Dios
Omesodel a Babier er a Mengeteklel
6:25-27. A Gideon a uluusbech er a ulserechakl el reng me ngdiak bo lolengasech a rengrir a ruumtok er ngii el di diak a ungil el uchul. Sel domerk er tia el ungil el chais, ngkired el mo kerekikl me ngdiak bo dolibesongel er a rebebil el di diak a ungil el uchul el oeak a omelekinged.
December 13-19
MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | MENGETEKLEL 8-9
“Ngbai Ungil a Lengariou a Rengud er a Lengarbab a Rengud”
w00 8/15 25 par. 3
Ngmekera Omosmechokl a Mlo Mekngit er a Delongelem Kau me a Chad?
Gideon a kmal mle meringel oumekemad er a rechad er a Midian e ullengit a ngeso er a rechad er a kebliil er a Efraim. Me nguaisei engdi uriul er a mekemad e a rechad er a Efraim a mlo oumondai er a Gideon el dimlak di luchelel e lolengit er tir el moumekemad el lobengkel. A Biblia melekoi el kmo te “kmal mle meringel loumondai er ngii.” Me a Gideon a dilu er tir el kmo: “A domekesiu er ngak er kemiu, e ngngerang ak mla remuul? Aike el longudel er a Efraim ngdiak le kuk lmuut el ungil er a sim er a kreip er a Abieser? A Dios a milskemiu a remerreder er a Midian el Oreb me a Seeb. Me a domekesiu er ngak er kemiu e ngngerang ak mla remuul?” (Men. 8:1-3, NW) A Gideon el mle ungil lmatk a tekingel a uchul me ngdimlak lebo er ngii a klaumekemad er a delongelir. A rechad er a kebliil er a Efraim a di millatk a chetengir e sorir el ngarbab. Me nguaisei engdi Gideon a di millemolem el meruul er a mo uchul a budech. Ngsebeched el meruul er a osisiu el tekoi?
A Uchul me a Klengariourreng a Dirk Klou a Ultutelel
15 A Gideon a kmal ungil kerebai el kirel a klengariourreng. Sel taem el Jehovah a tiltkii el mo olsobel er a rechad er a Israel er a resoldau er a Midian, e ngdilu el kmo: “A kleblillek a kot el mechitechut er a chelsel a klebliil er a Manase, e ngak a kmal diak a belkuk el chad er a blik.” (Mengeteklel 6:15) Engdi a Gideon a uluumerang er a Jehovah, e kilengei er a ngerachel el moterekekla er ngii. Me ngmlo ungil lomtab a omerellel a Jehovah me bo lsebechel el mo ungil medengei a soal, e milluluuch el mo er Ngii el kirel a ulekrael. (Mengeteklel 6:36-40) Ngikang a kmal mle bekeu e mesisiich el chad, engdi ngdirrek el kmal mle mellomes a rengul e kerekikl sel loruul a tekoi. (Mengeteklel 6:11, 27) E a uriul, e a rechad a mlo sorir el meruul er ngii el mo merredelir, engdi ngdimlak lekengei er tir. Me sera bo lemerek el remuul aike el tekoi el mle soal a Jehovah a loruul, e ngliluut el mo remei er a blil.—Mengeteklel 8:22, 23, 29.
Morael er a Rolel a Jehovah
9 A lsoad el mo sechelil a Dios, e ngkired el mo ‘ngariou a rengud.’ (1 Petrus 3:8; Psalm 138:6) A klungel a ultutelel a klengareourreng a mocholt er a Mengeteklel er a 9 el bliongel. A ngelekel a Gideon el Jotham a dilu el kmo: “A tar a klebesei e a kerrekar a mlo melilt er a mo king er tir.” A kerrekar el olib ma fig ma dellomel el bilong a ulebasech. Aikang a olecholt er tirke el ngar er ngii a ultutelir el chad el dimlak el osiik a techellir el mo mengedereder er a rekldemir el chad er a Israel. Engdi aike el tochedulik—el uluusbech el ongemlel a ngau—a ulemtechei er a kleking er a kedidai a rengul el Abimelek el ulemekoad er a rechad e mle soal el mengedereder er a rebebil. Me ngii a “milengedereder er a Israel el edei el rak,” engdi ngkmal di mle mereched a kodellel. (Mengeteklel 9:8-15, 22, 50-54) Ngmera el klou a ultutelel a bo el ‘ngariou a rengud’!
Morriter er a Tekingel a Dios
“Morael el Sorechii Tial Beluu”
10 A Gideon uleltoir er tirke el mlo medechel el engelakl er a Bethsita e melemolem el bedul a dimes el mo er a Abelmehola, el kmeed er a Jordan. (Mengeteklel 7:22-25) A cheldecheduch a kmo: “A Gideon ma re 300 el chedal a mlor Omoachel Jordan e mo imuul. Ng kmal mle mechitechut a bedengir, e ngdi te dirk uleltoir er a re cherrouir.” Me a rechad er a Israel er a leiuul e te millemolem loltoir er a recherrouir el bedul a dimes el mo er a Sukoth ma Penuel, el ngar er a bita er a Jabok, e sola e olengasech el mo er a bukl er a Jokbeha (el kmeed er a Ammam, Jordan er a chelecha el taem). Ngmle bekord el 50 el mael el loltoir e loldechelakl er tir. A Gideon a mildechemeterir e mekodeterir a reteru el king er a Midian; e sola e liluut el mo remei er a belual, el Ofra, el kmeed er a basio el lulemuchel a klaumekemad er ngii. (Mengeteklel 8:4-12, 21-27) Me a klaumekemad er a Gideon a dimlak el di le sesei el bung el lolebusech a trombetang, e lomiroi a tuich, e loldiu. Ka di molatk er a sodel a rechad el mle mesisiich a klaumerang er tir: “Ngmocha ngesonges a taem a lsekum ak mengedecheduch el kirel a Gideon [ma rekuk bebil el] mlo mesisiich ra chelitechut, e mlo klisichel a mekemad.” (Hebru 11:32-34) Me a Rekristiano dirrek el mo mesaul a bedengir, me nguaisei engdi ngdiak lesal kmal klou a ultutelel a di dolemolem el meruul a soal a Dios?—2 Korinth 4:1, 16; Galatia 6:9.
December 20-26
MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | MENGETEKLEL 10-12
“A Jeftha Mle Ultaut Osengel er a Jehovah”
A Dolemolem el Blak a Rengud e Kede Nguu a Kengei er a Dios
9 A kerebil a Josef a dirrek el ngilsuir a Jeftha. Nglocha ngiluu a klubelel er sel blekerdelel a Josef el ullecholt er a klechubechub er ngii el mo er a rudam er ngii alta te uluuketui er ngii. (Gen. 37:4; 45:4, 5) Me tiang a locha ngilsuir a Jeftha el mo meruul a tekoi el oldeu er a rengul a Jehovah. A omerellir a rudam er ngii a kmal tilemellii a rengul a Jeftha, engdi a bltikerreng er ngii el mo er a ngklel a Jehovah me a rechedal a kmal mle klou a ultutelel er ngii el kuk ngaruchei er a di uldesuel. (Men. 11:9) Ngtilbir el mo melemolem el blak a rengul el mo er a Jehovah, me ngmlo uchul a betok el klengeltengat el mo er ngii me a dirrek el rechad er a Israel.—Heb. 11:32, 33.
it-2 27 par. 2
Jeftha
A Jeftha a mle chad er omeruul e dimlak el kedeb chimal el omekrael er a rechad. Ngika dilu er a ruderuchel me bo ledu er a king er a Amon el kmo ngomtok e melasem el melai a beluu er a Israel. Me a king a dilu el kmo ngmelai a beluu el lengilai a Israel er a rechad er a Amon. (Men 11:12, 13) Me a Jeftha dimlak el mekngit omerellel el chad er a mekemad e ngbai milsuub a tekoi er a reksi tokubets el kirel a omerellel a Dios el mora rechedal. Ngmiltekengii a tekingel a king el kmo a (1) e a rechad er a Israel a dimlak lorutech er a rechad er a Amon, Moab, me a Edom (Men 11:14-18; Dut 2:9, 19, 37; 2Kr 20:10, 11); (2) a Amon a dimlak lolab aika el beluu e ngbai te ullab a rechad er a Kanaan er a Amorait e a Dios a milsa king Sihon me aike el rokui el belual er a rechad er a Israel; (3) Amon a kora dimlak lomtok er a Israel er aika el mla mo merek el 300 el rak; me a leuaisei e ngera uchul me ke omtok er chelechang?—Men 11:19-27.
it-2 27 par. 3
Jeftha
A Jeftha ulechotii sel luchul tia el tekoi, el ngii a rolel a omengull. Ngdilu el kmo a Jehovah a milsterir a rechad er a Israel aika el beluu me ngkmal diak bo lebechititerir a rechad el mengull a klsuul el chelid me lengai. Ngika ulemekedong er a Kemos el chelid er a Amon. A rebebil a omdasu el kmo ngika milecheuid. Alta chelid er a Amon a Milkom e a Kemos a chelid er a Moab engdi aika el renged el kauchad a milengull a betok el chelid. A Salomon a ulsisebii a omengull er a Kemos er a Israel le ngii el mlo becherir a redil er a ngodech el beluu. (Men 11:24; 1Ki 11:1, 7, 8, 33; 2Ki 23:13) Me a lmuut kung, a doltirakl a tekingir a bebil el chellimosk e a belkul a Kemos a locha “melai a beluu.” (Momes er a Gesenius’s Hebrew and Chaldee Lexicon, translated by S. Tregelles, 1901, er a 401 el llel.) A Jeftha ulemekedong er ngika el chelid le ngii el lekong milsterir a rechad er a Amon a klisichir el ‘melai a beluu’ e dirrek el omesterir a chutem.
Morriter er a Tekingel a Dios
it-2 26
Jeftha
A Jeftha Diak Lengalek er a Rael. A delal a Jeftha a mle “oteruul redil.” Me nguaisei engdi tia diak el belkul a kmo a Jeftha mlo er ngii el oterullel a delal a uchul me ngii a ngalek er a rael. A delal a mle oteruul redil er a uchei er a bo el ongeru el bechil a Gilead el di ua Rahab el mle oteruul redil er a uchei er a bo lebechil a Salmon. (Men 11:1; Jos 2:1; Mt 1:5) A meketeklii el kmo a Jeftha a diak el ngalek er a rael a sel taem el rebebil er ngii el sechal el mle ngelekel a kot el bechil a Gilead a uldikii e le ngdimlak el sorir a lebo er ngii a dikesel. (Men 11:2) Me a lmuut kung, a uriul e a Jeftha a mlo merreder er a remengeteklir a rechad er a Gilead (el tir a uldimukl er a rebebil er ngii el sechal). (Men 11:11) A Jeftha dirrek el millenget el mora Jehovah er a chedaol tento. (Men 11:30, 31) Aika el tekoi a dimlak el sebechel meketmokl a lsekum a Jeftha mle ngalek er a rael e le Llach a mle bleketakl el melekoi el kmo: “A re ngalek er a klsobiall ma lechub e ng ngii di luldidellel a rsechir a re ua isei el chad el mo lmuut er a ongetruich el cheroll a diak bo le teloi er a re chedal a RUBAK.”—Dut 23:2.
December 27–January 2
MEKREOS EL TEKOI EL NGAR ER A BIBLIA | MENGETEKLEL 13-14
“Aike el Sebechir a Ruungalek el Suub er a Manoa me a Bechil”
w13 8/15 16 par. 1
Ruungalek, Di Lemekekerei a Rengelekiu em Train er Tir
Molatk er a Manoa el chad er a kebliil er a Dan el kiliei er a beluu er a Sora er a Israel er a ngar er a mong. A anghel er a Jehovah a silbedii a kebai el bechil el kmo ngmo mechellii a ngalek el sechal. (Men. 13:2, 3) Me a Manoa me a bechil a locha kmal mle dmeu a rengrir. Me nguaisei engdi ngngar ngii a tekoi el ble lebekikl el kirel. A Manoa milluluuch el mora Jehovah el kmo: “Ak ulengit e RUBAK, me ngikel chad er a Dios el mulderchii lluut el mei, me le sbedemam el kmo aki mo mekera er ngii el buik sel le mechell.” (Men. 13:8) A Manoa me a bechil a mle sorir el mo medengelii a rolel a bo lomekeroul er ngika el ngalek. Me te locha ulsisecheklii a Samson a llechul a Dios. Te kmal mle ungil el omekeroul er ngii e le Biblia a melekoi el kmo, “Reng er a RUBAK a mlo ouedikel er [a Samson].” A Samson a mlo ta er a mengeteklel a Israel e riruul a kmal meklou el tekoi.—Men. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.
w05 3/15 25-26
Samson a Mo Mesisiich Loeak a Klisichel a Jehovah!
Me a “RUBAK a ulemekngeltengat er ngii” el Samson er a lorael el me klou. (Men. 13:24) A ta er a klebesei e a Samson a mlora rechad er a blil e dmu el kmo: “Ng tilab a medak er a tal ekebil er a Filistia el ngar a Timna. Bo mnguu e ng soak el mo bechil.” (Men. 14:2) Te locha kmal mlo mechas a rengrir. A ngelekir a dimlak lolasem el melubet er a Israel er a recherrouir e bai mle soal lomak a chebechiil el obengterir. Ngmle mekull er a Llechul a Dios a lomak a chebechiil lobengkel a chad el mengull a klsuul el chelid. (Exo. 34:11-16) Sei a uchul me a rechad er a blil a dimlak el sorir e dilu er ngii el kmo: “Ngdiak a redil er a delongelir a rubekum me a delongelir a rechedak me ke mocha melai er a bechim er a delongelir a rediak leblotk el chad er a Filistia?” Me nguaisei engdi Samson a di mle muri e dmu el kmo: “Bo mnguu ngii el redil le ngika kmal chatter er ngak.”—Men. 14:3, NW.
Morriter er a Tekingel a Dios
w05 3/15 26 par. 1
Samson a Mo Mesisiich Loeak a Klisichel a Jehovah!
Ngoeak a ngera el rolel e ngika el redil er a Filistia a “kmal chatter” er a Samson? A Cyclopedia er a McClintock me a Strong a melekoi el kmo, “Tia diak losaod er a klebekelel me a klungiolel e ngbai mesaod er a kmo ngchatter er a moktek me a lechub e ngrsel a tekoi el lolatk er ngii.” Me tia ngngera belkul? A Mengeteklel 14:4 a mesaod el kmo a Samson “ulsiik er a mo techall el mo okoad er a re chad er a Filistia.” Me a Samson a mle soal ngika el redil el kirel tia el tekoi. A Samson er a lorael el me klou e a “Reng er a RUBAK a mlo ouedikel er ngii” me a lechub e ngoldubech er ngii el mo meruul a tekoi. (Men. 13:25) Me a reng er a Jehovah a ulemekrael er a Samson el mo melilt er ngika el redil el mo bechil me a dirrek a bek el lurruul er a lemengeteklel a Israel. Me a Samson ngngiluu tia el techall el lulsiik er ngii? Ka me desa el kmo ngmilekera Jehovah e oterekeklii a rengul el kmo ngobengkel.