BIBLIOTEKE YA MU INTERNET
Biblioteke
YA MU INTERNET
Kipende
  • BIBLIA
  • MIKANDA
  • GUDIBUNGISA
  • w24 Décembre mayiji 14-19
  • Mvuaji​—Kuatesenu An’enu ha Gukolesa Gutshigina Guawo

Gushigo nga video mukunda nu paragrafe nga verse watombi.

Gudi nu erreur yakalegewa mu tangua dia gutanga video eyi.

  • Mvuaji​—Kuatesenu An’enu ha Gukolesa Gutshigina Guawo
  • Inzo Yaleha ya Mutaledi Yana Gulongesa Ufumu wa yehowa (Ya Gulonguga)—2024
  • Tumito tua ndaga
  • Ndaga jia Luholo Lumoshi
  • KUATESENU AN’ENU HA GUKOLESA GUTSHIGINA GUAWO GUDI YEHOWA
  • KUATESA AN’AYE HA GUSUANGULUGA NU MIKHUALA YA YEHOWA
  • LONGESA AN’AYE HA GUZUELELA GUTSHIGINA GUAWO
  • LANDULA GUKUATESA AN’AYE HA GUKOLESA GUTSHIGINA GUAWO
  • Khala Mutshigina nu Gudibulumuisa Guagasue egi Gudi nu Ndaga Ushigo Mujiya
    Inzo Yaleha ya Mutaledi Yana Gulongesa Ufumu wa yehowa (Ya Gulonguga)—2025
  • Ba Desizio Tuana Zula ana Monesa egi Tuana Shila Yehowa Mutshima ba?
    Lujingu nu Mudimo wa Uklisto—Mukanda wa Gukalegela mu Gudibungisa—2023
  • Kalegela Malongo a Biblia ha Gukuatesa An’aye
    Lujingu nu Mudimo wa Uklisto—Mukanda wa Gukalegela mu Gudibungisa—2023
  • Luholo Lutshi Wajiya Guheta Gusuanguluga Guavula mu Mudimo wa Gulongesa?
    Inzo Yaleha ya Mutaledi Yana Gulongesa Ufumu wa yehowa (Ya Gulonguga)—2024
Tala Ndaga Jiko
Inzo Yaleha ya Mutaledi Yana Gulongesa Ufumu wa yehowa (Ya Gulonguga)—2024
w24 Décembre mayiji 14-19

LONGO DIA 50

LUNGIMBO 135 ‘Mun’ami Wenda mu Gutema’

Mvuaji​—Kuatesenu An’enu ha Gukolesa Gutshigina Guawo

“Gutshigina guenji gudi guabonga, guatagana nu guana gumusuanguluisa.”​—ROMA 12:2.

MU GUHIHIA

Mu longo edi tuza mumona ndaga mvuaji jiajiya gukalagala ha guta maga muabonga nu an’awo nu luholo ajiya guakuatesa ha gukolesa gutshigina guawo gudi Nzambi nu gutshigina malongo a Biblia.

1-2. Luholo lutshi mvuaji jidi naye gutadila mihu an’awo adi guahula mukunda nu gutshigina guawo?

ATHU avula ana tshigina egi gukhala mvuaji yana toga mudimo wavula. Gula udi mvuaji nu udi nu ana a mavuala wana tshita ngolo ha guakuatesa ha gukolesa gutshigina guawo gudi Yehowa, jiya egi ndaga yene yana suanguluisa Yehowa muavula. (Mikh. 6:6, 7) Tangua an’aye adi mukula ajiya gusendesa guguhula mihu yatadila ndaga tuana tshigina gifua, mukunda natshi Yehowa wana gutuwambela egi ndaga jiko jiana khala jiabola.

2 Thomo wajiya guvua gikenene mukunda nu mihu yene adi guguhula nu gutanginza egi ashigo nu gutshigina guakola gudi Nzambi. Uvi idi yadiago egi tangua ana adi mukula ana khala nu funu ya guhula mihu ha gukolesa gutshigina guawo. (1 Kol. 13:11) Hene, ulabigo guvua woma mukunda nu ndaga yene. Gula an’aye adi guguhula mihu, izule gifua luendu wajiya gukalegela ha guakuatesa ha gukolesa ufuta wawo nu Yehowa.

3. Itshi tuza mutadila mu longo edi?

3 Mu longo edi, tuza mutadila luholo mvuaji jiajiya gukuatesa an’awo 1) ha gukolesa gutshigina guawo gudi Yehowa, 2) ha gusuanguluga nu mikhuala ya Yehowa nu 3) ha guzuelela gutshigina guawo. Tuza nji mutadila mukunda natshi idi nu ndando egi ana ahule mihu nu ndaga jiko mvuaji jiajiya gukalagala mu fami ha guhana an’awo luendu lua guzuelela gutshigina guawo.

KUATESENU AN’ENU HA GUKOLESA GUTSHIGINA GUAWO GUDI YEHOWA

4. Mihu itshi ana ajiya guhula? Mukunda natshi?

4 Mvuaji jia Aklisto jiana jiya egi ana ana vualewago nu gutshigina gudi Nzambi. Ene nji avualewego nu gutshigina gudi Yehowa. An’enu ajiya gusendesa gudihula mihu gifua: ‘Luholo lutshi ngudi mujiya egi Nzambi wana khala guene? Ngajiya gusha gutshigina mu ndaga jiana zuela Biblia ba?’ Biblia idi muzuela egi idi nu ndando ha gukhala nu “matangi amoshi” nu gukamba “gujiya ndaga jiagasue.” (Roma 12:1; 1 Tes. 5:21) Luholo lutshi wajiya gukuatesa an’aye ha gukolesa gutshigina guawo gudi Yehowa?

5. Itshi mvuaji jiajiya gutshita ha gukuatesa an’awo ha gushila Biblia mutshima? (Roma 12:2)

5 Kuatesa an’aye ha gujiya ndaga jiana gututuma ha gutshigina egi Biblia yana zuela giamatshidia. (Tanga Roma 12:2.) Tangua ana adi guguhula mihu, kalegela luendu luene ha guawambela luholo ajiya gukagela ikadigilo gifua Index des publications des Témoins de Jéhovah nu Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah ha guheta mvutu gu mihu yawo. Nga ndo, kuatesa an’aye ha gungina mu site Internet yetu ha gutanga malongo nu gutala video jiajiya guatuma ha gutshina egi Biblia idi “Mbimbi ya Nzambi.” (1 Tes. 2:13) Ha gufezegesa, ajiya gutshita ba recherche ha gujiya ndaga jiavula jiatadila dimbo dia Ninive mu gifutshi gia Asiliya. Thomo enya ndunge ako akhalele muzuela egi dimbo dia Ninive diakhalelego guene. Uvi mu 1850 enya ndunge amonele ibayi ya dimbo dia Ninive goshi’a mavu, ndaga yene yamonesele diago egi Biblia yana zuela giamatshidia. (Sef. 2:13-15) Hagujiya ndaga jiatadila luholo gushiyiwa gua dimbo dia Babilona guatagenesele profesi jia Biblia, ajiya gutanga longo: “Wana Guyijiya Ba?” diazogele mu Inzo Yaleha ya Mutaledi ya Novembre 2021. Kuatesa an’aye ha gufuanesa ndaga jiana zuela mikanda yetu nu jinyi jiana zuela mikanda iko inyi athu ana shila mutshima, gutshita ngenyi mbaguakuatesa ha gutshigina egi Biblia yana zuela giamatshidia.

6. Luholo lutshi mvuaji jiajiya gukuatesa an’awo ha gumona ndaga jiana monesa egi Biblia yana zuela giamatshidia? Hana gifezegeselo. (Tala nji gifuanesa.)

6 Kuatesa an’aye ha gumona ndaga jiana monesa egi Biblia yana zuela giamatshidia. Mvuaji, kambenu ba okazio ha guwambela an’enu ndaga jiatadila Biblia nga ndaga jiatadila gutshigina gudi Nzambi. Muajiya guheta ba okazio ene gula mudi mubata ana ene gu musée nga gula mudi muya nawo ha gutala jardin botanique nga Betele. Ha gufezegesa, gula waya nu an’aye ha gutala musée nga mudi guyitala mu televizio nga mu Internet, wajiya guawambela luholo gima gimoshi gidi mu musée yene nga ndaga imoshi idi muzuelewa muene yakalegewe mu tangua dikula idi gudivua nu longo dimoshi dia Biblia. Ngenyi wajiya gukuatesa an’aye ha gusha mutshima egi Biblia yana zuela giamatshidia. Wajiya gulongesa an’aye ndaga jiatadila seso dia gu Moabe, seso diene diataganesa gale ivo 3 000 diana khala dia gusonega jina dia Yehowa. Mangino tuajiya gumona seso diene gu musée du Louvre gu Paris mu gifutshi gia France. Mu musée ya gu Biro diakoma dia Matemue a Yehowa mudi nu gitshinyi giana zuelela nji seso dia gu Moabe ha fundo dia sonegewa egi: “La Bible et le nom divin.” Seso dia gu Moabe diana khala dia gusonega egi Fumu Mesha wa gu Moabe walumbugidile enya Isalele. Ndaga yene idi gudivua nu inyi Biblia yana zuela. (2 Maf. 3:4, 5) Gula an’aye adimonela egi ndaga jiana zuela Biblia jidi jia giamatshidia, gutshigina guawo mbagukola.​—Fuanesa nu 2 Gudilanduluila 9:6.

Tata mumoshi nu mun’enji wa mukhetu adi mutala museée mu Internet mu ordinatere.

Wajiya gukuatesa an’aye ha gukudisa gutshigina guawo gudi Nzambi gula udi guamonesa ijiyishilo idi mumonesa egi Biblia yana zuela giamatshidia (Tala paragrafe 6)


7-8. a) Malongo atshi tuajiya guzula mu ima yabonga yafugiwe inyi tuana mona? Hana gifezegeselo. (Tala nji gifuanesa.) b) Mihu itshi wajiya guhula mun’aye ha gumukuatesa ha gukolesa gutshigina guenji gudi Mufugi?

7 Kuatesa an’aye ha gutangiza ima yafugile Yehowa. Tangua udi muya gu parke nga udi mutshita mudimo mu jardin, kuatesa an’aye ha gusha matangi mu ima yafugile Nzambi inyi yana monega muavula. Mukunda natshi? Handaga ima yene yana monesa diago egi gudi nu muthu mumoshi wana khala nu ndunge wayifugile. Ha gufezegesa, ima yavula yafugile Nzambi yana khala gifua ya gudiwonga (forme spirale), enya sianse alongugile gale ndaga eyi ivo yavula. Muenya sianse mumoshi mu jina dia Nicola Fameli wamonesele egi, gula wazula gima gimoshi gia gudiwonga giafugile Nzambi, mbawumona egi tumifundunda tudi mukatshi dia gima giene tuana khala guvula gumoshi. Uvudilo wa tumifundunda tuene wanatamegewa egi Fibonacci. Ima ya gudiwonga yana khala yavula diago, ha gufezegesa, ba galaxie ako nu mayiji ako nu iyaji iko nu izula ya khole yana khala nji ya gudiwonga.a

8 Gula mun’aye walonguga ndaga jiavula jia sianse gu khalasa, mbawukotelesa egi ima ya gudiwonga yakhala yavula diago. Ha gufezegesa, mitshi yavula yana khala nu thango jia gudiwonga. Tuajiya nji gumona ima yavula yana khala nu phandji mukatshi dia ima yafugiwe. Uvi nanyi wafugile ima eyi yabonga? Gula mun’aye udi mutangiza ima eyi, mbawukolesa gutshigina guenji gudi Nzambi wafugile ima yagasue. (Heb. 3:4) Mu ndaga ya luholo elu, wajiya guhula mona egi: “Gula Nzambi watufugile diago, udi mutangiza egi wana jiya muabonga ndaga tuajiya gukalagala ha gukhala nu gusuanguluga ba?” Gungima wajiya gumukotelesela egi, Nzambi watuhanele Biblia hagula itukuatese ha gukhala nu gusuanguluga.

Foto, mukatshi dia ima yafugiwe, guana khala nu ima iko ya gudiwonga. 1. Ba galaxie. 2. Gizula gia khole. 3. Mayiji a mitshi. 4. Iyaji iko.

NASA, ESA, and the Hubble Heritage (STScl/AURA)-ESA/Hubble Collaboration

Nanyi wafugile ima yagasue yabonga tuana mona? (Tala paragrafe 7-8)


KUATESA AN’AYE HA GUSUANGULUGA NU MIKHUALA YA YEHOWA

9. Ndaga jitshi jiajiya gutuma mona ha guhula mihu yatadila mikhuala ya Yehowa?

9 Gula mun’aye wa guhula mihu yatadila mikhuala ya Yehowa yatadila ndaga jiabonga nu jiabola, kamba gujiya ndaga yamutumi ha guhula mihu yene. Udi guguhula mihu yene handaga gashigo mutshigina egi ndaga Biblia yana zuela jidi jia giamatshidia ba? Nga ndo, gashigo mujiya gukotelesela athu ako gutshigina guenji ba? Gula idi ngenyi, wajiya gulonguga n’enji mukandab Heta Monyo wa Ivo nu Ivo! ha gumukuatesa ha gusuanguluga nu mikhuala ya Yehowa.

10. Luholo lutshi wajiya gukuatesa mun’aye ha gukolesa ufuta wenji nu Yehowa?

10 Kuatesa an’aye ha guzula ufuta wawo nu Yehowa nu ndando. Gula udi mulonguga Biblia nu mun’aye, kalegela mihu nu ifuanesa idi mu mukanda Heta Monyo wa Ivo nu Ivo! ha gujiya matangi enji mu ndaga jia gudisha. (Ish. 20:5) Ha gufezegesa, longo dia 8 diana monesa egi Yehowa wana khala gifua futa diabonga wana gutuhana malongo abonga ajiya gutubamba nu gutubatela gubonga. Gula muazuelela ndaga jidi mu mukanda wa 1 Yone 5:3, wajiya gumuhula egi: “Luholo tuajiya egi Yehowa udi Futa diabonga, luholo lutshi tuajiya gutadila ndaga jiana gutuwambela muene ha gutshita?” Muhu wene wajiya gukuatesa mun’aye ha gukotelesa egi Yehowa wana gutuhana malongo handaga wana gutuzumba.​—Yesh. 48:17, 18.

11. Luholo lutshi wajiya gukuatesa an’aye ha guzula malongo a Biblia nu ndando? (Ishima 2:10, 11)

11 Zuelelenu gubonga tuana heta gula tudi mutumagela mikhuala ya Yehowa. Tangua mudi mutanga Biblia nga mudi mutshita mukhapho wa lusugu, zuelelenu luholo malongo a Biblia akuatesele gale fami yenu. Ha gufezegesa, an’aye ana mona egi idi nu ndando ha guzuela giamatshidia tangua diagasue ba? (Heb. 13:18) Wajiya guakuatesa ha gumona egi gutumagela malongo a Biblia guana gutukuatesa ha gukhala nu sante yabonga nu gusuanguluga. (Ish. 14:29, 30) Gula udi muzuelela ndaga eji nu an’aye, yajiya guakuatesa ha gusuanguluga muavula nu ndaga Biblia yana zuela.​—Tanga Ishima 2:10, 11.

12. Luholo lutshi tata mumoshi wakuatesele mun’enji ha guzula nu ndando malongo a Biblia?

12 Phangi Steve wana khala gu France, udi mumonesa luholo muene nu mukaji’enji ana kuatesa mun’awo wa yala Ethan ha gumona egi Yehowa wana gutushila mikhuala handaga wana gutuzumba. Udi muzuela egi: “Tuana gumuhula mihu gifua mukunda natshi Yehowa wana gututoga ha gunemesa mikhuala eyi? Luholo lutshi ndaga eyi idi mumonesa egi wana gutuzumba? Itshi yajiya gubua gula ushigo mutumagela mikhuala yene?’” Guta maga a luholo elu guakuatesele Ethan ha gusha mikhuala ya Yehowa ha fundo dia thomo mu monyo wenji. Phangi Steve udi muzuela luko egi: “Felela dietu diakhala dia gukuatesa Ethan ha gujiya egi Biblia yana khala nu ndunge jiavula gubalega ndunge jia athu.”

13. Luholo lutshi mvuaji jiajiya gulongesa an’awo ha gukalegela malongo a Biblia? Hana gifezegeselo.

13 Kuatesa an’aye ha gukalegela malongo a Biblia. Ha gufezegesa, yajiya gukhala egi mun’aye wa togewa ha gutanga mukanda umoshi gu khalasa. Mukanda wene wajiya gukhala nu mbimbi jidi monesa egi uthambi nga ndaga jia khuta jinyi Biblia yana tuna jishigo jiabola, ndaga jiene jiajiya gutuma athu adi mutanga mukanda wene ha gutangiza nji ngenyi. Gungima, wajiya guhula mun’aye gula Yehowa wana gudivua luholo lutshi tangua athu ana tshita ndaga jia luholo elu. (Ish. 22:24, 25; 1 Kol. 15:33; Fili. 4:8) Gula watshita ngenyi, mun’aye mbawujiya egi gutumagela Yehowa gudi nu ndando nu mbayimukuatesa nji ha guzuelela gutshigina guenji.

LONGESA AN’AYE HA GUZUELELA GUTSHIGINA GUAWO

14. Mu ndaga jitshi yana khala lamba gudi mavuala ha guzuelela gutshigina guawo? Mukunda natshi?

14 Matangua ako yajiya gukhala lamba gudi mavuala a Aklisto ha guzuelela gutshigina guawo. Ha gufezegesa, ajiya guvua woma ha gukotelesa gishina ana tuna malongo a évolution gu khalasa. Mukunda natshi? Handaga alongeshi ana monesa egi évolution idi ndaga ya giamatshidia. Gula udi mvuaji, luholo lutshi wajiya gukuatesa an’aye ha gutshigina egi ndaga ana sha gutshigina jidi diago jia giamatshidia?

15. Itshi yajiya gukuatesa mavuala a Aklisto ha gusha gutshigina egi ndaga ana tshigina jidi diago jia giamatshidia?

15 Kuatesa an’aye ha gukolesa gutshigina guawo mu ndaga ana jiya yatadila Nzambi. Mun’aye gashigo naye guvua musonyi handaga wana sha gutshigina egi gudi nu muthu wafugile ima. (2 Tim. 1:8) Mukunda natshi tuazuela ngenyi? Handaga enya ndunge avula ana tshigina egi ima yadizogelego hakhawo. Ana mona ijiyishilo yana monesa egi gudi nu muthu watema wafugile ima yagasue. Gishina giene anago gusha gutshigina mu longo dia évolution diana longesewa gu makhalasa avula. An’aye ajiya gukolesa gutshigina guawo nu guheta gikhesa gula adi mukamba gujiya ndaga jiana guatshiginyisa egi ima yagasue yafugiwe.c

16. Luholo lutshi mvuaji jiajiya gukuatesa an’awo ha gukotelesela athu ako ndaga yana guatuma ha gutshigina egi Mufugi wakhala guene? (1 Phetelo 3:15) (Tala nji gifuanesa.)

16 Kuatesa an’aye ha gukotelesela athu ako ndaga yana guatuma ha gusha gutshigina gudi Mufugi. (Tanga 1 Phetelo 3:15.) Wajiya guzuelela nu an’aye malongo gifua: “Les jeunes s’interrogent​—Création ou évolution ?” adi mu jw.org. Gungima an’aye ajiya gutomba ndaga jinyi adi mumona egi ajiya gujikalegela ha gukotelesela athu ako egi Mufugi wakhala guene. Awambele nji egi ishigo nu ndando ha gumana nu ana a khalasa ako. Awambele nji egi gula muthu watshigina guta nawo maga, amukotelesele ndaga mu luholo luabonga nu lualeba. Ha gufezegesa, gula mona khalasa mumoshi wazuela egi: “Ngana gusha gutshigina phamba mu ndaga ngana mona, khenji ngamonelego Nzambi.” Muvuala wa Muklisto wajiya gumuhana mvutu egi: “Tangiza gale egi udi muwenda mu gishitu gualeha nu fundo athu ana khala nu wamona inzo yabonga ya gutunga nu maseso. Mbawutangiza egi inzo yene yadizogelele ba? Idi yadiago egi muthu watungile inzo yene, luholo lumoshi nji, ba planète nu ima iko yana khala guene yadizogelelego uvi yafugiwe!”

Khala mukotelesela ana a khalasa ndaga mu luholo lualeba (Tala paragrafe 16-17)d


17. Luholo lutshi mvuaji jiajiya gukuatesa an’awo ha gukamba ba okazio a gulongesa giamatshidia? Hana gifezegeselo.

17 Kuatesa an’aye ha gukamba ba okazio a gulongesa athu ako giamatshidia gia Biblia. (Roma 10:10) Wajiya gufuanesa gulongesa athu ako Biblia nu gulonguga ima ya gushigila miziki. Muthu udi mulonguga ima ya gushigila miziki wana sendesa thomo nu ngimbo jia leba. Gungima, yana khala yaleba gudi muene ha gushiga miziki. Luholo lumoshi nji, muvuala wajiya thomo gusendesa gulongesa mu luholo lualeba. Ha gufezegesa, wajiya guhula mona wa khalasa diawo egi: “Wana jiya egi gutuama egi ba ingénieur atshite gima gimoshi ana tala ima Nzambi wafugile ba? Ngajiya gugutalesa video imoshi yabonga ba?” Gungima dia gumutalesa video idi mu gitshinyi Évolution ou conception ? Wajiya gumuhula nji egi: “Gutuama egi enya sianse atshite gima gimoshi, ana tala ima yafugiwe uvi athu ana guashimana muavula, uvi nanyi tudi naye gutumbuisa muavula gubalega enya sianse?” Gula watshita ngenyi, matangua ako, mona wa khalasa muene wajiya gutshigina gulonguga ndaga jiavula jia tadila Yehowa.

LANDULA GUKUATESA AN’AYE HA GUKOLESA GUTSHIGINA GUAWO

18. Luholo lutshi mvuaji jiajiya gulandula gukuatesa an’awo ha gukolesa gutshigina guawo gudi Nzambi?

18 Tudi mujinga ha mavu azala pha nu athu anago gusha gutshigina gudi Yehowa. (2 Phet. 3:3) Mvuaji, tangua mudi mulonguga Biblia nu an’enu, awambelenu ndaga ajiya gulonguga ha guakuatesa ha gunemesa mikhuala ya Biblia. Akuatesenu ha gutangiza muavula nu gukolesa gutshigina guawo gudi Yehowa tangua mudi muta nawo maga atadila ima yafugile muene. Akuatesenu nji ha gukotelesa profesi jia Biblia jinyi jia tagenesewe gale. Ndaga yabalega ndando idi gukombelela mukunda nu ene. Gula udi mutshita ngenyi, Yehowa mbawugushimbiga mukunda nu ikhesa udi mukalagala ha gukuatesa an’aye ha gukolesa gutshigina guawo gudi muene.​—2 Gudi. 15:7.

LUHOLO LUTSHI MVUAJI JIAJIYA GUKUATESA AN’AWO HA . . .

  • gukolesa gutshigina guawo gudi Nzambi nu mu ndaga jidi mu Biblia?

  • gusuanguluga nu mikhuala ya Yehowa?

  • guzuelela gutshigina guawo gudi Mufugi?

LUNGIMBO 133 Adorons Jéhovah dès la jeunesse

a Ha gujiya ndaga jiavula tala video: Les merveilles de la création révèlent la gloire de Dieu—Les formes. mu jw.org.

b Gula muamanesela gulonguga nu mun’aye malongo adi mu mukanda Heta Monyo wa Ivo nu Ivo!, muajiya gutadila luko malongo ako adi muzuelela mikhuala ya Biblia adi mu gitshinyi gia 3 nu gia 4.

c Tala longo: “Pourquoi nous croyons en un créateur” mu Réveillez-vous ! ya Septembre 2006 nu gamukanda Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie. Hagujiya ndaga jiko jiatadila luholo monyo wasendesele, tala video jidi mu gitshiginyi: Points de vue sur l’origine de la vie mu jw.org.

d UKOTELESHI WA GIFUANESA: Muvuala mumoshi wa Temue wa Yehowa udi mutalesa mona khalasa diawo wana suanguluga nu ba drone, video imoshi idi mu gitshinyi: “Évolution ou conception ?”

    Mikanda ya Kipende (2000-2025)
    Zoga
    Ngina
    • Kipende
    • tumina muthu muko
    • Tomba ndaga jia luholo nu luholo
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Luholo lua Gukalegela Site Yetu
    • Gunemesa Ndaga jia Athu Ako
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Ngina
    tumina muthu muko