Tingim “Wanem Bae Happen Bihaen”
LONG laef bilong iumi, iumi mas disaedem staka samting. Hem gud for iumi mas tingim firstaem samting wea bae kamaot from wanem iumi disaedem bifor iumi duim datwan. Samfala barava sorre nao bihaen olketa disaedem samfala samting. Maet iu tu iu talem olsem, ‘Ei, sapos mi savve diswan bae kasem mi, hard for mi duim datwan ia.’
Man wea go long olketa difren ples bae laek for savve firstaem wea nao wanfala road bae kasem. Maet hem lukluk long wanfala map and askem pipol wea savve gud long datfala ples. Taem hem followim wanfala road, bae hem lukim olketa samting wea mekem hem luksavve hem go stret for ples wea hem laek kasem. Bat waswe long laef bilong iumi, hao nao bae iumi savve sapos iumi followim stretfala wei or nomoa? God hem talem Moses for sei olsem abaotem olketa Israelite bifor: “Mi laekem olketa for garem gudfala tingting! Sapos olsem, bae olketa ting raonem diswan. Bae olketa ting raonem wanem bae kasem olketa bihaen.”—Deuteronomy 32:29.
Barava Gudfala Advaes
Iumi no need for tu-ting nao long best wei for followim long laef. God nao hem fit for givim advaes long iumi abaotem best wei for iumi followim. Hem lukim finis evri difren samting wea man duim and samting wea kamaot from datwan. Bible hem sei: “Jehovah hem lukim evri wei bilong man, and hem tingim evri samting wea hem duim.”—Proverbs 5:21.
Jehovah barava tingim olketa wea lovem hem. Bible nao hem showim best wei for olketa followim. Hem sei: “Mi bae teachim iu stretfala wei for iu followim and mekem iu garem gudfala tingting. Mi bae givim advaes long iu and gohed for lukaftarem iu.” So bifor iu duim eni samting, hem barava gud sapos iu lukaotem advaes bilong Jehovah firstaem, olsem King David hem duim. Hem prea olsem: “Plis showim long mi wei wea mi mas followim.”—Psalm 32:8; 143:8.
Taem iu gogo long wanfala ples wea iu nating kasem yet enitaem, bae iu no fraet for go nao sapos iu followim advaes bilong man wea savve long best wei for kasem ples hia. Iu no warim nomoa wea nao datfala road hem lead go for hem. David askem Jehovah wanem hem shud duim, and hem followim nao samting wea hem talem. From datwan, hem barava hapi and stap gud. Long Psalm 23, David hem sei: “Jehovah hem Shepherd bilong mi. Mi bae no short long eni samting. Hem mekem mi leidaon long olketa ples wea garem staka grass. Hem leadim mi go for rest saed long olketa ples wea garem staka wata. Hem strongim mi. Hem gohed for leadim mi long olketa stretfala wei and hem duim datwan for nem bilong hem. Nomata mi wakabaot long wanfala valley wea dark tumas, mi no fraetem eni nogud samting, bikos iu stap witim mi.”—Psalm 23:1-4.
Wanem Nao Bae Kasem Olketa Bihaen?
Wanfala man wea raetem olketa psalm, wea maet hem Asaph or wanfala long laen bilong hem, hem talem hao hem ‘klosap lusim’ God. Hao nao olsem? Hem lukim olketa wea raf and wea ravem pipol olketa garem staka samting, and hem jealous nao long hao olketa “stap gud nomoa.” Long tingting bilong hem, “no eni nogud samting kasem olketa nao and olketa hapi nomoa.” Disfala man start for tingse hem iusles nomoa for hem followim stretfala wei.—Psalm 73:2, 3, 6, 12, 13.
So man hia hem go long temple and prea long Jehovah abaotem wanem nao bae kasem olketa nogud pipol hia. Hem sei: “Mi laek for savve long wanem nao bae kasem olketa bihaen.” Hem ting raonem wanem nao bae kasem olketa pipol hia. Hem luksavve hem olsem pipol hia “standap long graon wea slippery,” and hao olketa “bae kasem nogud samting bihaen!” Hao nao tingting bilong hem abaotem samting wea hemseleva duim? Hem sei: “Bihaen, iu [Jehovah] bae blessim mi.”—Psalm 73:17-19, 24.
Taem hem ting raonem nogud samting wea bae kasem pipol hia, datwan helpem hem for luksavve samting wea hem chus for duim hem stret nomoa. Hem sei: “Samting wea barava helpem mi nao hem for fren gud witim God.” Iumi bae kasem gud samting for olowe sapos iumi fren gud witim Jehovah God.—Psalm 73:28.
“Savve Long wea Nao Iu Gogo for Hem”
Maet iumi mas disaedem olketa semkaen samting tu. Maet iu garem chance for kasem wanfala big waka, or maet iu savve startim bisnis bilong iuseleva wea bae mekem iu kasem staka selen. Hem tru, hard for man barava savve sapos samting hem disaedem bae hem win or nomoa. Nomata olsem, hem barava gud sapos iu tingting raonem firstaem ‘samting wea bae kamap bihaen.’ Maet wanem nao savve happen? Hao, maet diswan mekem iu mas go evritaem long nara province wea datwan savve putim hevi long iu or marit partner bilong iu? Waswe, maet iu mas stap long there witim olketa nara wakman bilong company wea wei bilong olketa hem nogud? Sapos iu tingting gud firstaem abaotem wanem savve happen bihaen, datwan savve helpem iu for disaedem stret samting. Followim wanem Solomon hem talem: “Savve long wea nao iu gogo for hem.”—Proverbs 4:26, Contemporary English Version.
Hem barava fitim for iumi evriwan tingting gud raonem datfala advaes, main wan nao olketa young wan. Tingim samting wea kasem wanfala young man. Hem tekem video wea hem savve finis hem garem olketa rabis piksa insaed. Bihaen hem lukim datwan, hem barava no savve kontrolem tingting bilong hem nao so hem go long wanfala jury woman wea stap klosap long hem. Bat bihaen nomoa, hem feel sorre tumas, hem feel guilty, and hem wari tu nogud hem kasem enikaen sik from datfala woman. Samting wea kasem hem nao Bible hem talem finis. Hem sei: “Semtaem nomoa, hem go followim woman hia nao, olsem wanfala buluka wea kam for olketa busarem hem.” Tingim hao hem savve missim datfala trabol sapos hem tingting firstaem abaotem “wanem bae happen bihaen”!—Proverbs 7:22, 23.
Trustim Information wea Iumi Kasem
Iumi luksavve hao hem krangge nomoa for no followim information wea samwan talem for helpem iumi kasem ples wea iumi gogo for hem. Bat kanse nao, hem nao wanem samfala pipol duim taem olketa kasem advaes wea olketa no laekem. Tingim samting wea samfala Israelite duim long taem bilong Jeremiah. Datfala nation mas disaedem wanfala samting. Jehovah God talem olketa: “Askem wea nao olketa road bilong bifor, and wea nao datfala gud road hem stap distaem, then wakabaot followim datwan.” Bat olketa Israelite bighed and sei olketa bae “no followim” datfala road. (Jeremiah 6:16) From olketa bighed tumas, wanem nao ‘kasem olketa bihaen’? Long 607 B.C.E., army bilong Babylon kam and barava spoelem nao Jerusalem. Olketa tekem olketa Israelite wea stap long there go long Babylon for kamap prisoner.
Hard for iumi kasem eni gudfala samting sapos iumi ting nating long advaes and help wea God givim. Bible talem olsem: “Barava trustim Jehovah and no depend long savve bilong iumiseleva. Tingim hem long evri samting wea iumi duim, and hem nao bae showim iumi stretfala wei for followim.”—Proverbs 3:5, 6.
Samfala taem God talem olketa important warning for iumi. Wanfala nao, Bible hem sei: “No followim road wea olketa nogud pipol followim, and no followim wei bilong olketa.” (Proverbs 4:14) Tingim samting wea Proverbs 5:3, 4, hem talem: “Mouth bilong wanfala woman wea olobaot hem olsem wanfala honey wax wea fulap long honey, and toktok bilong hem smooth winim oil. Bat samting wea kamaot bihaen hem barava saoa olsem poison tree, and hem sharp olsem wanfala bush naef.” Long tingting bilong samfala, maet olketa tingse sapos olketa durong witim wanfala jury or narawan, bae hem mekem olketa hapi. Bat sapos iumi ting nating long samting wea Jehovah talem for helpem iumi kontrolem iumiseleva, barava nogud samting nao bae kasem iumi bihaen.
Bifor iu start for duim samting wea iu savve maet hem rong, tingting olsem firstaem, ‘Wanem nao bae mi kasem bihaen?’ Sapos iu tingting raonem firstaem “wanem bae happen bihaen,” datwan bae helpem iu for no duim eni samting wea savve spoelem iu. Olketa wea no laek for lisin long samting wea God talem savve kasem AIDS and olketa narakaen sik. Samfala babule nating, killim dae baby long bele, spoelem wei wea olketa stap gud witim narawan, and spoelem tu gudfala tingting bilong olketa. Aposol Paul hem storyim nao nogud samting wea bae happen long olketa pipol hia bihaen. Olketa “bae no kasem nao kingdom bilong God.”—1 Corinthians 6:9, 10.
‘Diswan Nao Hem Wei for Followim’
Maet samfala taem hem hard for savve wanem nao bae kamaot from wanem iumi disaedem. Dastawe iumi tinghae long wei wea God tingim iumi and talem iumi stretfala wei for followim! Jehovah hem sei: “Diswan nao wei for iufala wakabaot followim.” (Isaiah 30:21) Wanem samting nao iumi bae kasem sapos iumi followim wanem Jehovah hem talem? Nomata hem no isi for followim samting Jehovah talem, Jesus hem sei wei for duim olsem bae mekem man kasem laef olowe.—Matthew 7:14.
So tingting gud firstaem long wanem nao iu duim long laef bilong iu. Waswe, iu followim stretfala wei? Hao, samting wea iu duim bae mekem iu kasem gud samting bihaen? Prea long Jehovah for showim iu stretfala wei for followim. Tingim samting wea Bible talem. Maet iu need for askem help from samwan wea duim wanem God hem talem for staka year finis. Sapos iu lukim hao iu need for changem samfala wei bilong iu, duim datwan kwiktaem.
Man wea wakabaot followim wanfala road bae hapi taem hem lukim samting wea mekem hem luksavve hem go stret for ples wea hem laek kasem. Sapos iu lukim hao samting wea iu duim hem stret, datwan bae strongim iu for gohed duim olsem. Klosap nao bae iu kasem barava bigfala blessing.—2 Peter 3:13.
Man wea wakabaot followim road savve hem bae kasem wanfala ples. Samting wea iu chus for duim long laef bilong iu bae mekem iu kasem wanem samting? Hard for iumi kasem eni gud samting sapos bihaen iumi sei, ‘Ei, samting wea mi chusim barava spoelem mi nao ia!’ So bifor iu disaedem eni samting long laef bilong iu, tingting olsem firstaem, ‘Wanem samting nao bae “happen bihaen”?’
[Box/Piksa long page 10]
Wanem Nao Bae “Happen Bihaen”?
Staka samting savve switim young pipol for duim samting wea olketa narawan duim. Samfala nao hem olsem.
◼ Samwan traem iu for mekem iu smoke.
◼ Teacher talem for iu mas go skul long university.
◼ Olketa askem iu for go long party wea pipol bae drink and tekem drug.
◼ Samwan talem iu: “Putim foto bilong iu long Internet and information abaotem iuseleva, mekem nara pipol savve story kam long iu.”
◼ Wanfala fren askem for iutufala go lukim movie wea showim pipol killkill olobaot or wea pipol durong.
Wanem nao bae iu duim sapos wanfala samting olsem traem iu? Waswe, bae iu duim nomoa, or bae iu tingim firstaem wanem bae “happen bihaen”? Hem gud for tingim diswan: “Sapos man putim hot sakol long chest bilong hem, kaleko bilong hem bae bone nao, iaman? Or sapos man wakabaot antap long hot sakol, leg bilong hem bae bone nao,iaman?”—Proverbs 6:27, 28.