DERBE

Jedno z „miast Likaonii” w Azji Mniejszej; apostoł Paweł odwiedził je dwa lub trzy razy.

Paweł przybył do Derbe w czasie swej pierwszej podróży misjonarskiej, ledwie uniknąwszy śmierci przez ukamienowanie w pobliskiej Listrze; było to prawdopodobnie przed nastaniem zimy 47/48 r. n.e. Razem z Barnabasem „oznajmili temu miastu [Derbe] dobrą nowinę i wielu uczynili uczniami” — być może także „Gajusa z Derbe”, który potem towarzyszył Pawłowi w podróży. Z historii świeckiej wynika, że po 41 r. n.e. Derbe było najbardziej wysuniętym na wsch. miastem należącym do rzymskiej prowincji Galacja. Łukasz zalicza je w swym sprawozdaniu do „miast Likaonii”, najwyraźniej w sensie geograficznym lub etnograficznym (Dz 14:6, 19-21; 20:4). Jakiś czas później, po decyzji ciała kierowniczego w Jerozolimie dotyczącej obrzezania (ok. 49 n.e.), Paweł powrócił do Derbe podczas swej drugiej podróży misjonarskiej (Dz 15:36; 16:1). Być może zatrzymał się tam również w czasie swej trzeciej podróży, gdy umacniał uczniów w „krainie galackiej”, chociaż nie wymieniono wtedy nazwy tego miasta (Dz 18:23). Nie ma żadnych wzmianek o tym, by Paweł napotkał w Derbe jakiś sprzeciw; nie wymienił tego miasta, gdy po wielu latach wspominał o cierpieniach zaznanych w okolicznych miejscowościach (2Tm 3:11).

Derbe utożsamia się z Kerti Hüyük, 21 km na pn. pn. wsch. od Karamanu (starożytna Laranda) i ok. 100 km na pd. wsch. od miasta Konya (starożytne Ikonium). Jeśli chodzi o to, czy Derbe zaliczało się do „zborów w Galacji”, do których Paweł skierował swój list, zobacz hasło GALATÓW, LIST DO (Gal 1:2).