FILADELFIA

(„uczucie braterskie”).

Miasto w zach. części Azji Mniejszej; do tamtejszego zboru skierowano jeden z siedmiu listów zawartych w Księdze Objawienia (Obj 1:11; 3:7-13). Filadelfia leżała w Lidii, na płaskowyżu na pd. od rzeki Kogamis, ok. 45 km na pd. wsch. od Sardes i 80 km na pn. zach. od Laodycei. Miasto wybudował w II w. p.n.e. król Pergamonu Eumenes II lub jego brat Attalos II Filadelfos, od którego imienia je nazwano. Znajdowało się na początku szerokiej doliny, prowadzącej do Sardes i Smyrny (dzisiejszy Izmir) na wybrzeżu. Drogi łączyły Filadelfię z wybrzeżem, z Pergamonem na pn. i Laodyceą na pd. wsch. Miasto stanowiło niejako wrota do Frygii.

Filadelfia była zamożną stolicą regionu słynącego z produkcji wina, a głównym bóstwem w mieście był Dionizos, bóg wina. W okolicy często występowały trzęsienia ziemi; jedno z nich zniszczyło Filadelfię w 17 r. n.e. Dzięki pomocy finansowej Rzymu miasto zostało odbudowane i przyjęło nazwę Neocezarea (Nowa Cezarea), a później Flawia. W miejscu tego starożytnego miasta dziś leży Alasehir. Dawna Filadelfia była ośrodkiem, z którego hellenizm rozprzestrzenił się po całej Azji Mniejszej.

Najwyraźniej mieszkali tam również Żydzi, gdyż w Objawieniu 3:9 wspomniano o „tych z synagogi Szatana, którzy się podają za Żydów”. Być może próbowali oni nakłonić wiernych chrześcijan — zarówno pochodzenia żydowskiego, jak i pogańskiego — do przestrzegania pewnych aspektów Prawa Mojżeszowego. Próby te okazały się nieskuteczne. Jezus pochwalił tamtejszych chrześcijan za wytrwałość. Zachęcił ich, by ‛trzymali mocno to, co mają’ (Obj 3:9-11).

Jeśli chodzi o Filadelfię należącą do Dekapolu, zob. RABBA 1.