WRÓBEL

(gr. strouthíon).

Greckie określenie strouthíon jest zdrobnieniem oznaczającym dowolnego małego ptaka, ale było używane głównie w odniesieniu do wróbli. W Izraelu powszechnie występuje pewna odmiana wróbla domowego (Passer domesticus biblicus). Poza tym, zwłaszcza w północnych i środkowych rejonach kraju, często można spotkać wróbla południowego (śródziemnomorskiego) (Passer hispaniolensis). Małe brązowo-szare wróble są niezwykle hałaśliwe i towarzyskie — przelatując z dachu domu, drzewa lub krzewu na ziemię i z powrotem, ćwierkają i świergocą. Żywią się przede wszystkim nasionami, owadami i robakami.

W Biblii jedyną bezpośrednią wzmiankę o wróblach znajdujemy w spostrzeżeniu, które Jezus poczynił podczas trzeciej podróży po Galilei i najwyraźniej powtórzył jakiś rok później w Judei. Nadmienił, że choć ‛dwa wróble sprzedaje się za monetę małej wartości [dosł. za assariona, który nie był wart nawet pięciu centów]’ lub pięć „za dwie monety małej wartości”, czyli wycenia bardzo nisko, to „ani jeden z nich nie spadnie na ziemię bez wiedzy waszego Ojca”, „ani jeden z nich nie jest zapomniany przed Bogiem”. Następnie upewnił uczniów: „Nie bójcie się: Jesteście warci więcej niż wiele wróbli” (Mt 10:29-31; Łk 12:6, 7).

Na Bliskim Wschodzie zarówno w starożytności, jak i w bliższych nam czasach wróble można było kupić na targu. W celach kulinarnych skubano je, nadziewano na drewniane szpikulce i pieczono (jak szaszłyki). Ze starożytnej inskrypcji zawierającej cennik ustalony przez cesarza Dioklecjana (w 301 r. n.e.) wynika, że spośród wszystkich spożywanych ptaków wróble były najtańsze (A. Deissmann, Licht vom Osten, Tybinga 1923, ss. 234, 235).

Chociaż nazwa „wróbel” pojawia się też w niektórych przekładach Pism Hebrajskich (Ps 84:4, Bg, BT, Bw, BWP; 102:8, Bg [84:3; 102:7, NŚ]), jest to tłumaczenie hebrajskiego określenia cippòr, najwyraźniej odnoszącego się ogólnie do małych ptaków, a nie konkretnie do wróbla.