UZZJASZ
(„moją siłą jest Jehowa”).
1. Lewita z rodu Kehatytów, „syn” Uriela (1Kn 6:22-24).
2. Ojciec Jonatana, jednego z urzędników króla Dawida (1Kn 27:25).
3. Król Judy, nazywany także Azariaszem. Syn Amacjasza i jego żony Jecholii. Powiedziano o nim, że panował 52 lata (829-778 p.n.e.). W tym czasie na tronie w królestwie północnym zasiadali kolejno: Jeroboam II, Zachariasz, Szallum, Menachem, Pekachiasz i Pekach (2Kl 15:1, 2, 8, 10, 13, 14, 17, 23, 25, 27; 2Kn 26:3). Współcześnie z Uzzjaszem żyli też prorocy: Izajasz (Iz 1:1; 6:1), Ozeasz (Oz 1:1), Amos (Am 1:1) i być może Joel. Za panowania tego króla wystąpiło wyjątkowo silne trzęsienie ziemi (Za 14:5).
Uzzjasz miał 16 lat, gdy zgodnie z życzeniem ludu judzkiego po śmierci ojca wstąpił na tron (2Kl 14:21; 2Kn 26:1). Jednakże według 2 Królów 15:1 został królem w 27 roku panowania izraelskiego władcy Jeroboama II. Ponieważ wskazywałoby to, że rządy Uzzjasza rozpoczęły się jakieś 12 lat po śmierci jego ojca, musiał wówczas zostać królem w jakimś szczególnym sensie. Niewykluczone, że dwuplemienne królestwo Judy wyzwoliło się wtedy spod dominacji królestwa północnego — dominacji trwającej być może od czasu, gdy izraelski król Jehoasz pokonał ojca Uzzjasza, Amacjasza (2Kn 25:22-24). A zatem Uzzjasz mógł zostać królem niejako po raz drugi — w tym znaczeniu, że uniezależnił się od izraelskiego króla Jeroboama II.
Król Uzzjasz czynił „to, co prostolinijne w oczach Jehowy”. Zawdzięczał to w dużym stopniu dobrym radom Zachariasza (nie chodzi o żyjącego później proroka o tym imieniu). Ale jego poddani dalej postępowali niewłaściwie, składając ofiary na wyżynach (2Kl 15:3, 4; 2Kn 26:4, 5).
Uzzjasz stał się sławny dzięki swym sukcesom militarnym, odniesionym z pomocą Jehowy. Odzyskał dla królestwa Judy i odbudował Elat (Elot), miasto położone nad zatoką Akaba. Toczył zwycięskie walki z Filistynami — zrobił wyłomy w murach Gat, Jabne i Aszdodu, po czym w okolicach Aszdodu zbudował miasta. Pokonał także Arabów i Meunitów oraz zmusił Ammonitów do płacenia Judzie daniny. Dysponował silnym i dobrze uzbrojonym wojskiem, które w końcu składało się z 307 500 mężczyzn pod wodzą 2600 naczelników domów patriarchalnych. Uzzjasz lepiej też obwarował Jerozolimę, w której ponadto sporządził machiny wojenne (2Kl 14:22; 2Kn 26:2, 6-9, 11-15).
Poza tym król ten żywo interesował się rolnictwem, w tym hodowlą zwierząt. Kazał wykuć wiele cystern, by stadom nie brakowało wody, oraz wznieść wieże na pustkowiu, przypuszczalnie po to, by pasące się zwierzęta chronić przed rabusiami. Dbał również o rolnictwo i uprawę winorośli w górach i w Karmelu (2Kn 26:10).
Imponujące osiągnięcia najwyraźniej wbiły Uzzjasza w pychę — tak dalece, że wtargnął do Miejsca Świętego w świątyni, chcąc spalić kadzidło. Arcykapłan Azariasz i 80 podległych mu kapłanów bezzwłocznie weszli za królem, potępili go za to bezprawie i polecili mu opuścić sanktuarium. Uzzjasz trzymał jeszcze w ręku kadzielnicę do palenia kadzidła i złościł się na kapłanów, gdy w wyniku cudu został dotknięty na czole trądem. Wtedy kapłani szybko wypędzili go ze świątyni. Jako nieczysty trędowaty, Uzzjasz nie mógł oddawać Bogu czci w tym miejscu ani też pełnić obowiązków króla. Dlatego do dnia śmierci mieszkał w specjalnym domu, a sprawami państwa zajmował się Jotam, jego syn (2Kn 26:16-21).
O śmierci i pochówku Uzzjasza 2 Kronik 26:23 mówi: „W końcu Uzzjasz spoczął ze swymi praojcami; został więc pogrzebany ze swymi praojcami, lecz na polu pogrzebowym, które należało do królów, gdyż mówiono: ‚Jest trędowaty’”. Być może z powodu trądu nie umieszczono Uzzjasza w grobowcu wykutym w skale, ale pochowano w ziemi na jakimś polu przylegającym do cmentarza królewskiego.
W Jerozolimie znaleziono wapienną tablicę, datowaną na I w. n.e., na której widnieje napis: „Tutaj złożono kości Uzzjasza, króla Judy. Nie otwierać” (ILUSTRACJA, t. 1, s. 960).
4. Kapłan spośród „synów Charima” (Ezd 2:36, 39; 1Kn 24:8), wymieniony między tymi, którzy w odpowiedzi na wezwanie Ezdrasza odprawili cudzoziemskie żony (Ezd 10:10, 11, 21, 44).
5. Potomek Judy poprzez Pereca; jego „syn” Atajasz został wymieniony wśród mieszkańców Jerozolimy za czasów Nehemiasza (Neh 11:4).