CZY O TYM WIEDZIAŁEŚ?

Jak za czasów Jezusa składano datki w świątyni?

Skarbiec świątynny znajdował się na Dziedzińcu Kobiet. W pewnej książce powiedziano: „Dookoła biegła prosta kolumnada, a w jej obrębie, przy murze, stało trzynaście skarbon, ‚trąb’, do których wrzucano (...) datki” (A. Edersheim, The Temple—Its Ministry and Services).

Skarbony nazywano trąbami, ponieważ u góry były węższe, a u podstawy szerokie. Każdą opatrzono napisem, który informował, jakim celom będą służyć zebrane w niej fundusze. Właśnie na Dziedzińcu Kobiet Jezus obserwował ludzi wrzucających datki, w tym ubogą wdowę (Łukasza 21:1, 2).

Pierwsze dwie skarbony były przeznaczone na podatek świątynny — jedna za bieżący, a druga za ubiegły rok. Do skarbon od trzy do siedem wrzucano ustaloną równowartość odpowiednio za: turkawki, gołębie, drewno, kadzidło oraz złote naczynia. Jeśli ktoś kupił ofiarę za niższą kwotę, niż miał odłożoną, nadwyżkę wrzucał do jednej z pozostałych skarbon. Ósmą skarbonę przewidziano na nadwyżki z ofiar za grzech. Skarbony od dziewięć do dwanaście zarezerwowano na nadwyżki z darów ofiarnych za przewinienie, z zakupu ptaków na ofiary, z ofiar składanych przez nazirejczyków oraz przez trędowatych, za których dokonywano oczyszczenia. W trzynastej skarbonie zbierano dobrowolne datki.

Czy pisarz biblijny Łukasz był dokładnym historykiem?

Łukasz napisał Ewangelię nazwaną od jego imienia oraz Dzieje Apostolskie. Przyznał, że ‛od samego początku wszystko dokładnie prześledził’, ale niektórzy uczeni kwestionują jego relację (Łukasza 1:3). Jak dalece więc był dokładny?

Pisarz ten podaje fakty historyczne, które można zweryfikować. Używa na przykład wielu mało znanych tytułów urzędników rzymskich, takich jak pretorzy w Filippi, czyli urzędnicy sprawujący władzę sądowniczą, politarchowie w Tesalonice, czyli władcy miasta, oraz azjarchowie w Efezie, czyli urzędnicy do spraw świąt i igrzysk (Dzieje 16:20, Biblia warszawska; 17:6, Biblia Tysiąclecia; 19:31, Biblia poznańska). Z kolei Heroda Antypasa nazywa tetrarchą, czyli władcą okręgu, a Sergiusza Pawła prokonsulem Cypru (Dzieje 13:1, 7).

Ta poprawność Łukasza w posługiwaniu się tytułami jest godna uwagi, ponieważ wraz ze zmianą statusu rzymskiego terytorium zmieniał się tytuł jego administratora. „Wzmianki takie, raz po raz występujące w Dziejach Apostolskich, dowodzą dokładności pisarza w odniesieniu do kwestionowanych miejsc i dat” — zauważa biblista Bruce Metzger. A uczony William Ramsay nazywa Łukasza „historykiem największego formatu”.