MATEUSZA
Komentarze — rozdział 9
swojego miasta: Chodzi o Kafarnaum — bazę wypadową Jezusa w Galilei (Mt 4:13; Mk 2:1). To miasto leżało niedaleko Nazaretu, w którym Jezus dorastał, Kany, gdzie zamienił wodę w wino, Nain, w którym wskrzesił syna wdowy, a także Betsaidy, w okolicach której cudownie nakarmił jakieś 5000 mężczyzn i przywrócił wzrok niewidomemu.
Widząc ich wiarę: Użycie zaimka w liczbie mnogiej („ich”) wskazuje, że Jezus zauważył, jak silną wiarę przejawiała cała ta grupa, a nie tylko sparaliżowany człowiek.
synu: Dosł. „dziecko”. Użyte przez Jezusa słowo wyraża czułość (2Tm 1:2; Tyt 1:4; Flm 10).
Co jest łatwiej: Łatwiej byłoby po prostu powiedzieć, że się przebacza grzechy, bo nie wymagałoby to dostarczenia widocznego dowodu na potwierdzenie takich słów. Ale powiedzenie: Wstań i chodź wymagało dokonania cudu, który pokazałby wszystkim, że Jezus ma władzę przebaczać grzechy. Według tej relacji oraz Iz 33:24 choroby są związane z naszym grzesznym stanem.
Syn Człowieczy: Zob. komentarz do Mt 8:20.
przebaczać grzechy: W języku greckim to zdanie jest niedokończone. Jezus nagle je przerywa, a potem dobitnie potwierdza swoje słowa, publicznie uzdrawiając chorego.
Mateusz: Zob. komentarze do słowa „Mateusza” na początku tej Ewangelii i Mt 10:3.
kantorze podatkowym: Lub „punkcie pobierania podatków”. Mógł to być mały budynek lub zwykła budka, gdzie siedział poborca podatkowy i pobierał podatki od towarów eksportowanych, importowanych lub przewożonych przez dany kraj przez kupców. Kantor podatkowy Mateusza znajdował się w Kafarnaum lub gdzieś w pobliżu.
Bądź moim naśladowcą: Zob. komentarz do Mk 2:14.
jadł (...) posiłek: Zob. komentarz do Mk 2:15.
domu: Chodzi o dom Mateusza (Mk 2:14, 15; Łk 5:29).
poborców podatkowych: Zob. komentarz do Mt 5:46.
grzeszników: Z Biblii wynika, że wszyscy ludzie są grzesznikami (Rz 3:23; 5:12). Jednak tutaj określenie to ma węższe znaczenie i odnosi się do osób znanych z grzesznego postępowania — z niemoralności lub popełniania przestępstw (Łk 7:37-39; 19:7, 8). Słowem „grzesznik” określano też nie-Żydów, a faryzeusze używali go w stosunku do Żydów, którzy nie trzymali się tradycji rabinicznych (Jn 9:16, 24, 25).
Miłosierdzia (...), a nie ofiary: Jezus dwa razy odwołał się do tych słów z Oz 6:6 (tu i w Mt 12:7). Mateusz, pogardzany poborca podatkowy, który został bliskim współpracownikiem Jezusa, jako jedyny ewangelista zapisał te słowa Jezusa oraz przykład o bezlitosnym niewolniku (Mt 18:21-35). Ewangelia według Mateusza pokazuje, jak często Jezus zwracał uwagę na to, że oprócz ofiar Bóg wymaga od nas miłosierdzia.
pościmy: Zob. komentarz do Mt 6:16.
goście pana młodego: Dosł. „synowie komnaty weselnej”, idiom odnoszący się do gości weselnych, a w szczególności do przyjaciół pana młodego.
bukłaków (...) wina: W czasach biblijnych wino zazwyczaj przechowywano w skórzanych bukłakach (1Sm 16:20). Wykonywano je z całej skóry jakiegoś zwierzęcia domowego, np. owcy lub kozy. Skóra starych bukłaków stawała się twarda i traciła elastyczność. Natomiast nowe bukłaki mogły się rozciągać i powiększać, dzięki czemu wytrzymywały ciśnienie wywołane fermentacją młodego wina (zob. Słowniczek pojęć, „Bukłak”).
pewien dostojnik: Imię tego „dostojnika” (gr. árchon), Jair, podano w równoległych sprawozdaniach Marka i Łukasza, w których został on nazwany przełożonym synagogi (Mk 5:22; Łk 8:41).
złożył mu hołd: Lub „pokłonił mu się; okazał mu szacunek” (zob. komentarz do Mt 8:2).
krwotoków: Najprawdopodobniej chodzi o przewlekłe krwawienie z dróg rodnych. Według Prawa Mojżeszowego kobieta w takim stanie była ceremonialnie nieczysta i nie wolno jej było nikogo dotykać (Kpł 15:19-27).
córko: Jest to jedyny odnotowany wypadek, kiedy Jezus bezpośrednio zwrócił się do kobiety, używając słowa „córko” — być może dlatego, że sytuacja była delikatna, a kobieta drżała (Łk 8:47). To czułe określenie — forma grzecznościowa niemająca związku z wiekiem tej kobiety — świadczy o życzliwej trosce Jezusa.
nie umarła, tylko śpi: Zob. komentarz do Mk 5:39.
Synu Dawida: Nazywając Jezusa „Synem Dawida”, mężczyźni ci wyrażają przekonanie, że Jezus jest dziedzicem tronu Dawida, a więc Mesjaszem (zob. komentarze do Mt 1:1, 6).
nauczał (...) oraz głosił: Zob. komentarz do Mt 4:23.
dobrą nowinę: Zob. komentarz do Mt 4:23.
litował się: Użyty w tym miejscu grecki czasownik splagchnízomai jest spokrewniony ze słowem splágchna, oznaczającym „jelita”, i wskazuje na uczucia, które przenikają człowieka do głębi, na intensywne emocje. W języku greckim jest to jedno z najmocniejszych słów wyrażających współczucie.
złupione: Występujące tu greckie słowo początkowo oznaczało „obdarty ze skóry”, co przywoływało na myśl owce, których skóra była poszarpana, bo zostały zaatakowane przez dzikie zwierzęta lub poraniły się między cierniami i ostrymi skałami. Z czasem określenia tego zaczęto używać w sensie przenośnym w znaczeniu „zgnębiony; udręczony; zraniony”.
porzucone: Przywołuje to na myśl owce, które zostały porzucone, są bezradne i wyczerpane. W sensie przenośnym chodzi tu o ludzi przygnębionych, zaniedbywanych i bezradnych.