JANA
Komentarze — rozdział 8
światłem świata: Ta metafora, której Jezus użył w odniesieniu do siebie, mogła jego słuchaczom przywodzić na myśl cztery potężne świeczniki znajdujące się na Dziedzińcu Kobiet i zapalane podczas Święta Szałasów (Namiotów) (Jn 7:2; zob. Dodatek B11). Ich światło rozświetlało bardzo duży obszar. Poza tym określenie „światło świata” nawiązuje do wypowiedzi Izajasza, który zapowiadał, że „mieszkający w krainie głębokiego cienia” zobaczą „wielkie światło” i że osoba nazywana „sługą” Jehowy będzie „światłem dla narodów” (Iz 9:1, 2; 42:1, 6; 49:6). W Kazaniu na Górze Jezus posłużył się tą samą metaforą, zwracając się do swoich naśladowców: „Wy jesteście światłem świata” (Mt 5:14). Określenie „światło świata” (gdzie gr. słowo kòsmos odnosi się do całej ludzkości) dobrze pasuje do słów Izajasza o Mesjaszu, który miał być „światłem dla narodów”. W Dz 13:46, 47 Paweł i Barnabas wyjaśnili, że te prorocze słowa z Iz 49:6 są poleceniem skierowanym do wszystkich naśladowców Chrystusa, którzy w dalszym ciągu mają być „światłem dla narodów”. Służba Jezusa oraz jego naśladowców przyniosła ludziom duchowe oświecenie i uwolnienie z niewoli fałszywych nauk religijnych.
Ojciec: Niektóre manuskrypty zawierają słowo „Ten”, ale wiele wiarygodnych manuskryptów potwierdza wersję użytą w tekście głównym tego przekładu.
w skarbcu: Lub „w pobliżu skarbon”. Użyte tu greckie słowo pojawia się też w Mk 12:41, 43 i Łk 21:1, gdzie zostało oddane jako „skarbony”. Przypuszczalnie odnosi się ono do części świątyni położonej na Dziedzińcu Kobiet, gdzie stało 13 skarbon (zob. Dodatek B11). W świątyni najprawdopodobniej istniał też centralny skarbiec, do którego przynoszono pieniądze ze skarbon. Ale jest mało prawdopodobne, żeby w tym wersecie chodziło właśnie o to miejsce (zob. komentarz do Mk 12:41).
Nie jesteśmy nieślubnymi dziećmi: Dosł. „nie urodziliśmy się z rozpusty”. Żydzi twierdzili, że są prawowitymi dziećmi Boga i Abrahama i że na tej podstawie są dziedzicami obietnic złożonych Abrahamowi. (Więcej informacji na temat użytego tu gr. wyrazu porneía [dosł. „rozpusta”]: zob. komentarz do Mt 5:32 oraz Słowniczek pojęć, „Niemoralne kontakty seksualne”).
od początku: Lub „gdy rozpoczął”. Chodzi o moment, kiedy Diabeł stał się mordercą, kłamcą i zaczął oczerniać Boga (1Jn 3:8, przyp.).
Samarytaninem: Żydzi użyli tutaj określenia „Samarytanin”, żeby wyrazić pogardę i obrazić Jezusa (zob. komentarz do Łk 10:33 oraz Słowniczek pojęć, „Samarytanie”).
zobaczył go: Zobaczył go oczami wiary (Heb 11:13; 1Pt 1:11).
Abrahama widziałeś?: Niektóre manuskrypty zawierają tu słowa „Abraham widział ciebie?”, ale wiele wczesnych wiarygodnych manuskryptów potwierdza wersję użytą w tekście głównym tego przekładu.
ja już byłem: Żydowscy przeciwnicy Jezusa chcieli go ukamienować za sugerowanie, że ‛widział Abrahama’ — chociaż jak mówili, ‛nie miał jeszcze 50 lat’ (Jn 8:57). Odpowiedź Jezusa wskazywała, że w bycie przedludzkim — jeszcze zanim urodził się Abraham — żył jako potężna istota duchowa. Niektórzy uznają ten werset za dowód, że Jezus jest Bogiem. Utrzymują, że użyty w tym miejscu grecki zwrot egò eimí (w niektórych przekładach Biblii tłumaczony na „ja jestem”) nawiązuje do tego, jak w Septuagincie oddano słowa Boga z Wj 3:14, i że w obu wersetach ten zwrot powinien być tłumaczony w taki sam sposób — w czasie teraźniejszym (zob. komentarz do Jn 4:26). Jednak w omawianym kontekście grecki czasownik eimí wyraża stan, który rozpoczął się w przeszłości — „zanim Abraham zaczął istnieć” — i nadal trwał. Dlatego słusznie nie użyto tu czasu teraźniejszego, ale formy gramatycznej określającej czynność rozpoczętą w przeszłości i nadal trwającą. Podobna forma występuje w tym wersecie w wielu starożytnych i współczesnych przekładach na różne języki. (Inne przykłady użycia w jęz. gr. podobnej konstrukcji gramatycznej można znaleźć w: Łk 2:48; 13:7; 15:29; Jn 15:27; Dz 15:21; 2Ko 12:19; 1Jn 3:8). Poza tym jak wynika z Jn 8:54, 55, Jezus nie sugerował, że on i Ojciec to jedna i ta sama osoba.
Chwycili więc kamienie, żeby go nimi obrzucić: Jakieś dwa miesiące później Żydzi znowu próbowali zabić Jezusa w świątyni (Jn 10:31). W związku z tym, że wciąż trwała jej przebudowa, niektórzy sugerują, że wzięli kamienie leżące wśród materiałów budowlanych.