Kumran (Qumran)
Nazwa koryta potoku (wadi) leżącego na pn.-zach. wybrzeżu Morza Martwego. Jest ona kojarzona z pobliskimi ruinami starożytnej żydowskiej osady, które stały się znane z powodu odkrytych tam Zwojów znad Morza Martwego.
Obecnie miejsce to nosi nazwę Chirbat Kumran i jest położone 13 km na pd. od Jerycha. W okolicznych jaskiniach w 1947 r. odnaleziono pierwsze Zwoje znad Morza Martwego. Najwyraźniej zostały tam umieszczone w I w. n.e. przez mieszkańców Kumran, których wielu uczonych utożsamia z esseńczykami — członkami jednej z żydowskich sekt. Ukryli oni w jaskiniach ważne dokumenty, zanim uciekli przed rzymską inwazją w 68 r. Rzymianie zniszczyli osadę i najprawdopodobniej umieścili tam garnizon wojska, który stacjonował do ok. 73 r.