Czy można sobie uprzyjemnić pracę?

„NIEKIEDY jest się pod tak silnym działaniem stresu, że staje się to prawie nie do zniesienia. Gdybym od czasu do czasu nie pociągnął z butelki, nigdy bym temu nie podołał” — powiedział pewien robotnik. „Człowiek ciągle się denerwuje z powodu złych warunków pracy i przestarzałych maszyn” — oświadczył drugi. Jeszcze inni mawiają:

„Trudno pracować z ludźmi, którzy stale narzekają, a w dodatku ich myśli i wypowiedzi są do cna sprośne”.

„Jestem tylko gospodynią domową. Moje życie jest całkiem monotonne. Po prostu nie odczuwam żadnej satysfakcji”.

„Głównym problemem jest dyskryminacja rasowa. Okazje do awansu zdarzają się rzadko, a w okresach zastoju gospodarczego nas najpierw zwalnia się z pracy”.

Czy niektóre z tych skarg niezadowolonych pracowników wydają ci się znajome? Często ogarnia człowieka zniechęcenie, gdy sobie uświadomi, jak niewiele jednostka może zdziałać, żeby usunąć przyczyny niezadowolenia ze swej pracy. Ale wprowadzenie jednej zmiany zawsze jest możliwe — chodzi o zmianę swojej postawy.

ZNACZENIE POSTAWY

Dzielenie pracy na lepszą i gorszą, szlachetną i hańbiącą, bardziej i mniej wartościową jest niemądre. Każda praca — jeśli nie budzi wątpliwości pod względem moralnym — jest równie zaszczytna i dobra. W gruncie rzeczy jednak większość ludzi nie tak zapatruje się na pracę. Dlaczego?

Wartość pracy często ocenia się według tego, ile pieniędzy się za nią dostaje. Ale czy praca artysty estradowego, zapewniająca mu być może niezwykle wysokie zarobki, naprawdę jest znacznie ważniejsza niż praca robotnika z zakładu oczyszczania miasta, która służy zdrowiu publicznemu? Czy serdeczna opieka sprawowana przez matkę, która pracuje za darmo, ma mniejszą wartość niż opieka sprawowana nad jej dzieckiem w szkole przez opłacanego nauczyciela? W pewnej amerykańskiej rozprawie zatytułowanej Work in America (Praca w Ameryce) wyrażono pogląd, że „nikt nie jest wart sto razy więcej niż ktoś inny tylko dlatego, że się mu sto razy więcej płaci”.

Nie jest też rzeczą rozsądną oceniać zadowolenie z pracy na podstawie prestiżu, który ona zdaje się zapewniać. Liczą się osiągnięcia. Na przykład architekt, któremu wyczerpały się pomysły do opracowywania projektów, ma mniej powodów do satysfakcji — chociaż cieszy się jeszcze dużym prestiżem — niż dozorca utrzymujący dom w nienagannej czystości. Praca powinna być oceniana według jej użyteczności dla drugich, a nie tylko na podstawie dochodu lub prestiżu. Gdy wyrobimy sobie taki pogląd na pracę, wówczas da nam ona więcej zadowolenia zgodnie z następującą zasadą biblijną: „Więcej szczęścia wynika z dawania niż z otrzymywania” (Dzieje 20:35).

JAK ZNAJDOWAĆ WIĘCEJ ZADOWOLENIA W PRACY

Dbaj o jakość. Do dobrych nawyków w pracy należy wytyczanie sobie celów działania, a potem dokładanie starań, by je osiągnąć. Ale słowo przestrogi: Cele powinny być praktyczne i osiągalne. Nieosiąganie celów zniechęca i prowadzi do jeszcze większego niezadowolenia. Postanów sobie dawać z siebie wszystko, lecz nie spodziewaj się doskonałości.

Młodzi ludzie mogą przez zdobywanie solidnego wykształcenia przygotować się do wykonywania pracy wysokiej jakości. Nie oznacza to wcale, że muszą skończyć wyższą uczelnię. Gdy opanują sztukę czytania, gruntownego badania i uczenia się, będą mogli w późniejszym życiu rozwijać nowe umiejętności i doskonalić te, które już posiedli. Pamiętaj: im lepsza praca, tym więcej z niej pożytku dla nas i dla drugich. Zapoznawaj się więc na bieżąco z nowymi osiągnięciami w swoim zawodzie i — jeśli to możliwe i wskazane — korzystaj z nich.

Bądź sumienny. Wykonując pracę dobrze i w terminie, doznajemy przyjemnego uczucia, że czegoś dokonaliśmy, i mamy powód do szlachetnej dumy. Taka praca jest również dobrodziejstwem dla innych. Natomiast praca wykonywana niedbale może nas kosztować utratę szacunku dla samego siebie, a drugich — wiele nerwów albo nawet coś więcej. Pomyśl tylko, ile szkody mogą wyrządzić mechanicy, lekarze lub pielęgniarki, jeśli zlekceważą swe obowiązki!

Unikaj wpadania w rutynę. Z czasem każdy z nas obmyśla sobie określoną metodę pracy. Niektórzy przekonali się, że aby nie wpaść w bezmyślną rutynę, dobrze jest co jakiś czas zmieniać tę metodę. Może uda się przestawić kolejność wykonywanych czynności. Ostatecznie nie ma takiej reguły, że w poniedziałek zawsze musi być pranie! A czy w zakładzie pracy trzeba wszystko wykonywać stale w tej samej kolejności?

Oczywiście nie każdy może wprowadzić większe zmiany do swej metody pracy. Niejeden urzędnik stwierdził jednak, że po prostu samo przesunięcie biurka na inne miejsce okazało się jakby nowym startem i dodało bodźca do pracy. Czy znane z ciągłego przestawiania mebli gospodynie domowe nie odkryły czasem tej samej prawdy?

Dbaj o sprawność fizyczną. Jest to konieczne, jeżeli twoja praca ma ci sprawiać radość. Wysypiaj się w nocy. Spędzaj wolne soboty i niedziele tak, żeby poniedziałek nie był dla ciebie koszmarnym dniem, w którym pracujesz z wydajnością poniżej przeciętnej. Gdy podczas pracy ciągle jesteś zmęczony, to będziesz co chwila patrzył na zegarek i wyglądał końca dniówki lub tęsknie wyczekiwał końca tygodnia. Możesz się wtedy czuć jak więzień, który musi odsiedzieć wyrok w zakładzie karnym!

Dbaj o zachowanie miłej atmosfery. Staraj się, żeby twoje miejsce pracy, a także ubikacje i umywalnie były tak czyste, jak to tylko jest możliwe. Może będzie ci wolno przynieść jakieś kwiaty doniczkowe lub gustowny obraz. Twoje próby upiększenia miejsca pracy mogą podziałać zaraźliwie na drugich i dodać kierownictwu potrzebnej zachęty do wprowadzania dalszych pożądanych zmian.

Bądź przystępny i przyjacielski. Zapewne nie zechcesz uczestniczyć w stosowaniu się do podejrzanych zwyczajów swoich współpracowników, ale mimo to możesz się stosować do rady biblijnej: „W miarę możności, o ile to zależy od was, żyjcie ze wszystkimi ludźmi w pokoju” (Rzym. 12:18). Nie pozwalaj, aby różnice zdań lub charakterów hamowały tok pracy. Unikaj konfliktów. Przede wszystkim nie dopuszczaj do tego, by niezadowolenie drugich udzielało się tobie. Przejawiaj pozytywne nastawienie. Dlaczego miałbyś być przygnębiony tylko dlatego, że inni są w takim nastroju?

Zachowuj czujność. Tak zwane monotonne zajęcia na ogół wymagają niewielkiego albo nawet nie wymagają żadnego wysiłku umysłowego. Jeżeli twoja praca należy do tej kategorii, może to być prawdziwym wyzwaniem do zachowania czujności i utrzymywania aktywności umysłowej. Próbuj rozmyślać o sprawach poznanych już wcześniej. Oczywiście nie ma to być zachętą do oddawania się przy pracy marzeniom lub do zwiększania ryzyka przez rozmyślanie nad czymś innym podczas wykonywania zadań wymagających koncentracji. Ale przy pracy, która nie absorbuje w pełni twego umysłu, bądź czujny i zajmij go czymś.

Bądź wytrwały. Nie pozwól, żeby problemy związane z twoją pracą ograbiły cię z zadowolenia. Rozwiązuj je lub postaraj się do nich przyzwyczaić. Kieruj się biblijną zasadą: „Nie daj się zwyciężyć złu, ale zwyciężaj zło dobrem” (Rzym. 12:21).

Bądź zrównoważony. Na pewno dobrze jest być solidnym i pilnym pracownikiem. Jednakże zbyt wiele dobrego nie sprawia automatycznie, że coś staje się lepsze. Tych, dla których praca jest wszystkim (ważniejsza od przyjaciół albo rodziny), nazywa się niekiedy pracoholikami. Brak im zrównoważenia. Choć maksymalnie wypełniony plan zajęć może ich uszczęśliwiać, to jednak rzadko przysparza szczęścia tym, którzy muszą z nimi pracować lub mieszkać.

Człowiek zapamiętały w pracy nie powinien oszukiwać siebie myślą, że po prostu kieruje się miłością do pracy. Podstawową przyczyną może być w gruncie rzeczy poczucie niepewności lub ambicja, a nawet chciwość. Taka praca może być daremną „pogonią za wiatrem”, która prowadzi nieraz do skomplikowanych problemów osobistych, a nawet do przedwczesnej śmierci. Pismo Święte radzi pracować „trudem swoich rąk”, ale nadgorliwcy lekceważą mądrość Słowa Bożego: „Lepsza pełna garść wytchnienia niż dwie pełne garście ciężkiej pracy i pogoń za wiatrem”. Praca może sprawiać prawdziwe zadowolenie tylko wtedy, gdy pozostaje we właściwej równowadze z innymi zajęciami (Kazn. 4:6; Efez. 4:28).a

Stosując się do niektórych podanych tu rad, możesz sobie uprzyjemnić pracę. Ale czy wiedziałeś, że ona może przedłużyć ci życie?

[Przypis]

[Ilustracja na stronie 4]

Praca daje zadowolenie tylko wtedy, gdy się w niej coś osiąga

[Ilustracja na stronie 5]

Sumienna praca uszczęśliwia

[Ilustracja na stronie 6]

Miła atmosfera może uprzyjemnić pracę