Skąd można wiedzieć, czy istnieje Bóg?

WSZYSCY mamy coś, co przekonująco dowodzi istnienia Stwórcy. W większym lub mniejszym stopniu korzystamy z tego codziennie i mimo wszystko skłonni jesteśmy przyjmować to za rzecz naturalną. Waży około 1400 gramów, jest mniej więcej wielkości grejpfruta, z wyglądu trochę przypomina obrany orzech włoski, a chroni go czaszka. Tak, chodzi o mózg ludzki.

Taki prosty opis jednak pod żadnym względem nie ukazuje prawdziwej wartości tego arcydzieła. Francuski neurobiolog dr Jean-Pierre Changeux opisał je w książce Neuronal Man (Neuronalny człowiek) następująco: „Mózg ludzki jawi się nam jako gigantyczne kłębowisko dziesiątków miliardów wzajemnie przeplatających się neuronalnych pajęczyn, w których pojawia się i krąży niezliczone mnóstwo impulsów elektrycznych, od czasu do czasu przekazywanych dalej przez najróżnorodniejsze sygnały chemiczne. Anatomiczne i chemiczne zorganizowanie tej maszyny jest zdumiewająco złożone”.

Zdaniem neurologa dra Richarda Restaka każdy z co najmniej dziesięciu miliardów neuronów (komórek nerwowych) mózgu „może mieć ponad tysiąc synaps — miejsc, w których się styka ze swymi sąsiadami. W wypadku niektórych komórek kory mózgowej liczba takich połączeń nieraz sięga dwustu tysięcy”.

Według obliczeń dra Changeux w „milimetrze sześciennym jest jakieś 600 milionów” synaps. Milimetr sześcienny to tyle, co główka od szpilki! Wobec tego ile synaps, czyli miejsc kontaktowych, jest w naszym mózgu? Dr Restak odpowiada: „W mózgu może być od dziesięciu do stu bilionów synaps, z których każda działa niby maleńki kalkulator rejestrujący wszystkie sygnały napływające w postaci impulsów elektrycznych”. Co to znaczy? Dr Restak wyjaśnia: „Ogólna liczba połączeń w obrębie szeroko rozgałęzionej sieci systemu neuronów w mózgu jest doprawdy astronomiczna”.

Jak są przekazywane informacje?

Jednakże nie koniec na tym. Komórki nerwowe mózgu tworzą połączenia za pomocą rozgałęziających się wypustek zwanych dendrytami. Dr Restak pisze: „Ocenia się, że długość wszystkich dendrytów w ludzkim mózgu wynosi setki tysięcy kilometrów”. I wszystko to mieści się w zwartej masie mózgu wewnątrz czaszki!

A jak się rozchodzą informacje po tym fascynującym świecie mózgu? Jak są przekazywane z komórki do komórki poprzez szczelinę synaptyczną szerokości zaledwie 0,000025 mm? „Po prostu” dzięki przekształcaniu impulsu elektrycznego w sygnał chemiczny, który jako mediator (przekaźnik) stanowi jakby pomost umożliwiający przebycie tej szczeliny. Mediatorami synaptycznymi są dziesiątki różnych substancji chemicznych, przy czym niejedna z nich „spełnia jeszcze całkiem inne zadania w organizmie” (Neuronal Man).

Zastanów się przez chwilę nad tym, co przeczytałeś. Czy taki niesłychanie złożony organ wciśnięty w tak małą przestrzeń naszej czaszki naprawdę może być tworem ślepej natury lub niekontrolowanego procesu prób i błędów? Czyż nie jest raczej zdumiewającym dziełem jakiegoś Stwórcy?

„Zjawisko najniezwyklejsze”

Ludzki mózg sprawia, że nawet najinteligentniejsze zwierzę dzieli od przeciętnego człowieka bezdenna przepaść. Profesorowie biologii R. Ornstein i R. Thompson napisali w książce The Amazing Brain (Zdumiewający mózg): „Zdolność ludzkiego umysłu do uczenia się — magazynowania i odczytu informacji — jest w świecie biologii zjawiskiem najniezwyklejszym. Wszystko, co czyni nas ludźmi — język, myślenie, wiedza i kultura — wynika z tej nadzwyczajnej zdolności”.

Jeżeli ten wgląd w budowę mózgu naprawdę zrobił na tobie wrażenie, czy nie powinieneś przynajmniej wziąć pod uwagę możliwości, że ten złożony organ utworzył inteligentny Projektant i Twórca? Pisarz biblijny i znawca prawa apostoł Paweł rozumował następująco: „To, co o Bogu wiedzieć można, jest dla nich jawne (...). Bo niewidzialna jego istota, to jest wiekuista jego moc i bóstwo, mogą być od stworzenia świata oglądane w dziełach i poznane umysłem” (Rzym. 1:19, 20, Biblia warszawska).

Cud w łonie matki

Rozpatrzmy teraz kwestię może jeszcze bardziej intrygującą: Jak taki skomplikowany mózg rozwija się w łonie matki z pojedynczej zapłodnionej komórki? Ewolucjonista dr Restak mówi: „Niektórzy odpowiadają nonszalancko, że wszystko zostało z góry genetycznie zaprogramowane, w tym momencie jednak zapominają, iż określenie ‚program’ nie ma sensu, jeśli nie ma programisty”. A ponieważ ewolucjoniści na ogół nie wierzą w istnienie nadrzędnego „programisty”, więc starają się znaleźć inne wytłumaczenie. Co się zatem okazuje, gdy prześledzimy rozwój mózgu poczynając od maleńkiej zapłodnionej komórki jajowej, zagnieżdżonej w łonie matki?

Zdaniem dra Restaka „w zarodku ludzkim przez jakieś trzy tygodnie nie ma nic takiego, co by przypominało mózg. [W tym okresie zarodek mierzy niecałe 6 mm]. Potem mózg wraz z resztą ośrodkowego układu nerwowego zaczyna się wykształcać z zewnętrznej warstwy komórkowej otaczającej zarodek”. Łatwo to powiedzieć, lecz pamiętajmy, że wszystko bierze początek z pojedynczej zapłodnionej komórki. Począwszy od tej komórki trwa niewiarygodny proces rozmnażania się, w którym przez dziewięć miesięcy powstaje w ciągu każdej minuty 250 000 nowych neuronów. W końcu w pełni ukształtowany mózg ludzki składa się z około 100 miliardów komórek!

Nic więc dziwnego, że niektórzy naukowcy prowadzący badania nad mózgiem pokornieją! Neurolog dr Miles Herkenham oświadczył: „Zawsze będzie coś, co nas wprawi w osłupienie, zadziwi, zmusi do szacunku (...) Mózg ludzki jest po prostu najcudowniejszym narządem w całym znanym nam wszechświecie”.

Taka pokora powinna nas skłonić do uznania nadrzędnej inteligencji kryjącej się za mózgiem człowieka, niezrównanego umysłu kryjącego się za rozumem człowieczym. Sam Stwórca powiedział: „Bo wasze myśli nie są moimi myślami ani moje drogi waszymi drogami (...) Bo jak niebiosa są wyższe niż ziemia, tak moje drogi są wyższe niż wasze drogi, a moje myśli niż myśli wasze” (Izaj. 55:8, 9).a

Tysiące oznak

Niezliczone mnóstwo innych oznak przemawia za tym, że przyczyn olbrzymiej różnorodności i złożoności form życia na ziemi należy upatrywać w czymś daleko ważniejszym niż ślepy przypadek. Na przykład wrodzony instynkt migracyjny ptaków i ryb wprawia naukowców w zakłopotanie. Skąd się wziął ten instynkt?

W The New York Times napisano niedawno: „Każdej wiosny i jesieni miliony bocianów, pelikanów, myszołowów, orłów i innych dużych ptaków przelatują nad Izraelem podczas swej wędrówki pomiędzy Europą, zachodnią Azją i Afryką. Obierają przy tym najkrótszą drogę wokół Morza Śródziemnego”. Dlaczego nie przelatują po prostu nad morzem? W artykule tym czytamy dalej: „W przeciwieństwie do mniejszych ptaków, które mogą przebyć drogę nad wodą w ciągu jednego dnia, ptaki większe i cięższe muszą się wzbijać i szybować w prądach ogrzanego powietrza wznoszącego się nad lądem. (...) Ptaki te opadają lotem ślizgowym ze szczytu jednego komina powietrznego do podstawy następnego i wciąż powtarzają ten proces przez całą drogę do Afryki i z powrotem”. Udaje im się to bez mapy czy też kompasu i w niejednym wypadku również wtedy, gdy wędrują po raz pierwszy!

Nie mniej zdumiewa pora odbywania takiej wędrówki. W wyżej przytoczonej gazecie czytamy: „Wszystkie gatunki przelatywały rokrocznie niemal w tym samym czasie i tym samym korytarzem powietrznym. Na przykład 4 września 1984 roku i 4 września 1985 roku zaczęły przeciągać nad Izraelem pszczołojady — mniej więcej 220 000 ptaków w ciągu dwóch dni”. Kto wprowadził program tego instynktu do ptasich genów? Nikt? A może jednak jakiś mądry Stwórca?b

Co bardzo utrudnia uwierzenie w Boga

Dlaczego pomimo różnych dowodów pośrednich na istnienie mądrego Stwórcy tylu szczerych i wykształconych ludzi nie wierzy w Boga? Na ich tok rozumowania mogą wpływać różne czynniki.

Na przykład już od stuleci religia przedstawia Boga jako tajemnicze trójosobowe bóstwo, które skazuje dusze na wieczne męki w ogniu piekielnym. Wypacza ona również obraz osobowości Boga, przedstawiając Go jako kogoś egoistycznego, kto pozwala umierać naszym bliskim, żeby zaludnić swoje niebo. Inni znowu widzą, że działalność kościołów często rozmija się z tym, co one głoszą. Nic więc dziwnego, że wielu odwróciło się od Boga.

Jeszcze innym powodem, dla którego niejeden powątpiewa w istnienie Boga, jest ludzka niedola. Jak sprawiedliwy Bóg może dopuszczać do tylu cierpień w całych dziejach ludzkości? Dlaczego nie położy kresu wojnom i cierpieniom, jeśli rzeczywiście jest Wszechmocny?

[Przypisy]

[Ilustracje na stronie 4]

[Patrz publikacja]

W mózgu jest od 10 do 100 miliardów takich neuronów oraz tysiące kilometrów dendrytów i biliony synaps

Dendryt

Synapsa

Akson

„Zdolność ludzkiego umysłu do uczenia się (...) jest w świecie biologii zjawiskiem najniezwyklejszym” (The Amazing Brain)

[Ilustracja na stronie 5]

W ciągu dziewięciu miesięcy z jednej zapłodnionej komórki wykształca się niemowlę, którego mózg składa się z miliardów komórek

[Ilustracja na stronie 6]

Instynkt migracyjny jest kolejnym dowodem istnienia wyższej inteligencji kryjącej się za dziełem stwórczym

Europejski bocian biały