Obserwujemy świat

Nowa ustawa o krwi

Od 1 stycznia bieżącego roku Kalifornia jest pierwszym stanem amerykańskim, w którym obowiązuje ustawa nakazująca lekarzom informowanie pacjentów o niebezpieczeństwach związanych z przetoczeniem krwi, „ilekroć zachodzi prawdopodobieństwo, że przyjęte postępowanie chirurgiczne może wymagać transfuzji”. Według nowych przepisów pacjentowi należy też przedstawić na piśmie wady i zalety innych metod leczenia, stosowanych zamiast przetaczania obcej krwi. Lekarze muszą zaznaczać w karcie chorobowej, że dopełnili tych formalności. Nie dotyczy to jednak tak zwanych „nagłych przypadków zagrożenia życia”. Ustawa została nazwana „The Paul Gann Blood Safety Act” dla uczczenia znanego bojownika o reformę przepisów podatkowych, Paula Ganna, który zmarł na AIDS po zarażeniu się wskutek transfuzji. We wspomnieniu pośmiertnym, zamieszczonym w tygodniku Time, napisano: „Gann uważał, że ludzie świadomie rozsiewający [AIDS] ‛powinni stanąć przed sądem pod zarzutem morderstwa’”.

Czy pielęgniarki mają prawo wyboru?

Podczas gdy zwolennicy przerywania ciąży twierdzą, że każda kobieta powinna mieć do tego prawo, pielęgniarki z Kanady uważają, iż pozbawia się je prawa wyboru — prawa do nieasystowania lekarzowi przy takich zabiegach. Według czasopisma The Globe and Mail, wydawanego w Toronto, wiele pielęgniarek w tym kraju musi podpisać oświadczenie, że religijne i osobiste przekonania nie będą ich powstrzymywać od wykonywania zleconych obowiązków. Jak zapowiedział rzecznik Stowarzyszenia Szpitali Prowincji Ontario, jeśli nie zgodzą się asystować przy sztucznych poronieniach, to „lepiej niech się rozejrzą za nową pracą”. W innych krajach uwzględnia się sumienie pielęgniarek. Królewska Szkoła Pielęgniarska w Wielkiej Brytanii proponuje nawet zorganizowanie dla nich poradnictwa, gdyż niektóre mogą zechcieć zmienić pracę po zobaczeniu na własne oczy spędzenia płodu.

Skomplikowany Wszechświat

Odkrycie ogromnych tworów we Wszechświecie może zmusić naukowców do zrewidowania pewnych teorii. Jedną z tych struktur, tak zwaną „wielką ścianę”, opisano jako kolosalny, spłaszczony układ galaktyk, rozsianych na przestrzeni ponad miliarda lat świetlnych. Inny twór jest znany jako „wielki magnes”, ponieważ przyciąga do siebie bardzo dużo galaktyk, w tym naszą. Według dziennika The New York Times układy takie — nie będące bynajmniej „zwykłymi galaktykami ani ich skupiskami, lecz olbrzymimi ‛kontynentami galaktyk’” — potwierdzają teorię, że „zasadnicze struktury we Wszechświecie są daleko większe i bardziej skomplikowane niż to sobie wyobrażali astronomowie”. Jak powiedział pewien astrofizyk, liczni teoretycy mieli nadzieję, że „wielki magnes” zniknie bez śladu. Dlaczego? „Po prostu nie rozumiemy, jak może powstać coś tak ogromnego”.

„Zamieranie życia religijnego”

Czy religia zajmuje w życiu Włochów ważne miejsce? Wyniki niedawnego sondażu, którym objęto 2008 osób w wieku od 14 do 70 lat, zdają się temu zaprzeczać. 61,5 procent respondentów przyznało, że nigdy lub prawie nigdy się nie modli. Zaledwie 0,5 procent poszłoby po radę do księdza. Skromne 8 procent uważa, iż wiara przyczynia się do poprawy stosunków międzyludzkich. Według włoskiej gazety Il Corriere della Sera „45 procent [Włochów] twierdzi, że wierzy, ale nie bardzo wie, w co”. A Il Giornale podaje, iż faktyczne wierzenia mieszkańców tego kraju wynikają nie tyle „ze świadomego wyboru, ile z leniwego akceptowania przeszłości”. La Stampa nazwała tę sytuację „zamieraniem życia religijnego” we Włoszech. Co zajęło miejsce rozpadających się religii? Il Corriere della Sera odpowiada: „Jak dotąd nic nie zapełnia powstałej po nich pustki”.

AIDS w Indii

Według danych z początku bieżącego roku w Indii rozpoznano dotąd zaledwie 41 przypadków pełnoobjawowego AIDS. Może to jednak być pierwszy kraj azjatycki, w którym wybuchnie epidemia tej choroby, ostrzega The Toronto Star. Rząd indyjski ocenia, że nosicielkami śmiercionośnego wirusa jest już jakieś 10 000 ze 100-tysięcznej rzeszy prostytutek w Bombaju. Sama ta grupa może zarazić rocznie 20 000 mężczyzn. Prostytutki często nie chcą zerwać ze swym procederem, nawet gdy wiedzą, że są zakażone, uważają go bowiem za jedyne źródło utrzymania. Nosicielami AIDS są też setki indyjskich zawodowych dawców krwi; mimo to wielu dalej ją sprzedaje, aby zarobić na życie. W całym kraju mnożą się przypadki zakażenia wirusem AIDS, a o sytuacji w Bombaju przedstawiciel tamtejszej służby zdrowia powiedział: „To tykająca bomba zegarowa”.

Gorsze niż otyłość

Powszechnie wiadomo, że kto rzuca palenie, może utyć, i że otyłość zagraża zdrowiu. Jednakże ani jedno, ani drugie nie uzasadnia rozumowania niektórych palaczy: Lepiej palić i być szczupłym niż rzucić palenie i się roztyć. Według brytyjskiego czasopisma The Economist dwóch naukowców, statystyk i epidemiolog, przeanalizowało wyniki rozległych badań, którymi objęto ponad 7000 mieszkańców Wielkiej Brytanii. Uczeni doszli do wniosku, że chociaż otyłość rzeczywiście jest groźna, to jednak wypalanie 20 papierosów dziennie jest jeszcze szkodliwsze. The Economist stwierdza: „Nawet duża otyłość okazała się lepsza od palenia — nie dlatego, żeby wcale nie była zła, lecz ponieważ palenie jest czymś naprawdę okropnym”.

Alkohol a kobiety

Od dawna wiadomo, że alkohol mocniej działa na kobiety niż na mężczyzn. Według pewnej obiegowej opinii mogą oni wchłonąć go więcej, bo są ciężsi. Ostatnio jednak naukowcy włoscy i amerykańscy odkryli, że organizm kobiety wytwarza o 30 procent mniej enzymu zwanego dehydrogenazą alkoholową. Rozkłada on w żołądku część alkoholu, zanim ten zdąży dostać się do krwiobiegu, a następnie do mózgu, wątroby oraz innych narządów. Organizm alkoholika-mężczyzny wydziela o połowę mniej tego enzymu niż normalnie, natomiast organizm pijącej nałogowo kobiety nie wytwarza go prawie wcale.