Obserwujemy świat
Najnowsze informacje o wszechświecie
Dziennik The New York Times podaje, że ostatnie odkrycia skłaniają kosmologów do zrewidowania niejednej teorii. Na przykład astronomowie penetrujący odległe przestrzenie za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a doszli do wniosku, iż we wszechświecie istnieje jakieś 40 do 50 miliardów galaktyk. Poprzednio oceniono ich liczbę na 100 miliardów. Nazajutrz po ogłoszeniu tego odkrycia naukowcy z Amerykańskiego Towarzystwa Astronomicznego poinformowali o zidentyfikowaniu co najmniej połowy „brakującej materii” wszechświata — nie znanej dotąd masy wytwarzającej siłę grawitacyjną, która utrzymuje galaktyki w skupieniach. Zdaniem uczonych na znaczną część tej niewidzialnej materii może się składać ogromna liczba umierających gwiazd, zwanych białymi karłami. Co więcej, dane uzyskane przez sondę kosmiczną Galileo nasuwają wątpliwości co do teorii związanych z Jowiszem. „Napływające informacje zawsze wzbudzają w nas uczucie pokory” — powiedział dr Torrence Johnson, kierujący pracami badawczymi. „Odkryte fakty z reguły nie pokrywają się zbytnio z naszymi teoriami”.
Coraz więcej porwań
Jak donosi gazeta Jornal da Tarde, przestępcy z Rio de Janeiro w Brazylii zarobili w ubiegłym roku 1,2 miliarda dolarów amerykańskich na samych porwaniach, które zdarzają się coraz częściej. Kidnaperstwo staje się więc głównym źródłem dochodów organizacji przestępczych w tym mieście. Porywacze są też coraz sprytniejsi. Oprócz starannie obmyślonych i zaplanowanych porwań zamożniejszych osób przeprowadzają „błyskawice”, czyli porwania krótkotrwałe, których ofiarami padają ludzie z warstw średnich, „nierzadko zmuszeni spłacać okup na raty”. Również w innych krajach odnotowuje się coraz więcej uprowadzeń. Na łamach tygodnika Asiaweek filipińscy eksperci radzą między innymi: Nie podróżuj samotnie, zwłaszcza po zmroku. Zawsze powiedz zaufanej osobie, dokąd się wybierasz. Parkuj samochód w miejscu dobrze oświetlonym i strzeżonym. Nigdy nie zostawiaj dzieci bez opieki.
Ostrożnie z witaminą A
Jak wykazały badania, którymi objęto 22 000 kobiet w ciąży, przyszłe matki powinny unikać przyjmowania zbyt dużych dawek witaminy A — informuje pismo The New England Journal of Medicine. Chociaż pewna ilość tej witaminy jest niezbędna dla zdrowia i rozwoju ludzkiego płodu, to jej nadmiar może być szkodliwy. Dzienna dawka witaminy A zalecana ciężarnym wynosi 4000 jednostek międzynarodowych. Kobiety przyjmujące więcej niż 10 000 jednostek dziennie „są dwuipółkrotnie bardziej narażone na urodzenie upośledzonego dziecka niż te, które nie przedawkowują [witaminy A]”. A ponieważ organizm gromadzi tę witaminę, zagrożenie dla dziecka może też stanowić spożywanie jej w dużych ilościach przed zajściem w ciążę. Okazało się natomiast, że nieszkodliwy jest beta-karoten, produkt roślinny częściowo przekształcany przez organizm w witaminę A.
Drewno odporne na szkodniki
Pewna drewniana pagoda w japońskim mieście Nara przez 1200 lat nie została uszkodzona przez gryzonie, termity ani mikroorganizmy — poinformowało czasopismo New Scientist. Przedstawiciele koreańskiego Uniwersytetu Narodowego w Seulu wraz z dwoma japońskimi uczonymi postanowili ustalić, co tak odstrasza szkodniki. Badania nad gatunkiem cyprysu, którego użyto do budowy tego starożytnego gmachu, ujawniły, że zawiera on pewne substancje chemiczne, wzbudzające u gryzoni taką odrazę, iż nie tkną niczego, co jest nimi pokryte. Japoński przemysł drzewny wytwarza co roku 4000 ton trocin owego cyprysu. Być może uda się otrzymać z nich substancje zastępujące niektóre trucizny używane do tępienia szkodników.
Apel o ciemność
Francuscy astronomowie toczą boje o więcej ciemności. W miastach mnóstwo rozproszonego światła prawie uniemożliwia obserwację rozgwieżdżonego nieba. Pismo Le Point informuje, że astronomowie domagają się, by władze miast wyposażały lampy uliczne w odbłyśniki kierujące światło w dół i zarządziły wyłączanie o godzinie 23.00 oświetlenia reklam, biurowców i tablic informacyjnych. Michel Bonavitacola, prezes ośrodka zajmującego się ochroną nocnego nieba, wyjaśnia: „Dziś mniej niż co setne dziecko może powiedzieć, że widziało Drogę Mleczną. A przecież to cudowne, a zarazem bezpłatne widowisko pomaga właściwie ocenić nasze miejsce we wszechświecie”.
Zdezorientowani rodzice
Jak wskazują wyniki pewnej ankiety, opublikowane we francuskim tygodniku L’Express, ogromna większość rodziców twierdzi, że podczas edukacji dzieci największy nacisk należy kłaść na „sukces” i „niezależność”. Ich zdaniem dzieciom trzeba pozwolić na obranie własnego systemu norm etycznych. Na pytanie, czy celem edukacji jest wpojenie zasad moralnych, 70 procent rodziców dzieci w wieku od 6 do 12 lat odpowiedziało przecząco. Jak czytamy, 60 procent ankietowanych rodziców i nauczycieli sądzi, że dzieci nie są odpowiednio przygotowywane do wkroczenia w przyszłość, a jednocześnie — rzecz paradoksalna — wierzą, iż wyrosną one na wartościowych członków społeczeństwa. Dodano też, że ankieta potwierdziła obawy niektórych specjalistów — „dzisiejsi rodzice nie wiedzą, na czym polegają ich zadania i obowiązki”.
Uwaga na żywność ubogą w tłuszcze
Według kanadyjskiej gazety Globe and Mail testy konsumenckie wykazują, że substancje, które zastępują tłuszcz w produktach dietetycznych, różnią się od niego konsystencją, co może skłaniać ludzi do jedzenia więcej lub do uzupełniania posiłków przyprawami i rozmaitymi dodatkami. Jak twierdzi dr David Jenkins, wykładowca dietetyki i fizjologii na uniwersytecie w Toronto, składniki dodawane zamiast tłuszczu, takie jak cukier, sól i sztuczne substancje smakowe, często nie mają żadnej wartości odżywczej. Dlatego radzi: „Jedzenie żywności ubogiej w tłuszcze jest dobrą metodą na ograniczenie ich spożywania, pod warunkiem, że wybrane produkty są posilne i zdrowe”. Jego zdaniem na uwagę pod tym względem zasługują warzywa, owoce, ziarna zbóż, a także orzechy o małej zawartości tłuszczów oraz produkty z soi.
Miłość a czekolada
W wielu krajach mężczyzna ofiarowuje ukochanej czekoladki. Co ciekawe, pobudzenie emocjonalne następujące po zjedzeniu czekolady oraz uczucie zakochania mogą mieć coś wspólnego — w obu wypadkach mózg produkuje więcej hormonu o nazwie fenyloetyloamina. Kanadyjska gazeta The Medical Post, ukazująca się w Toronto, informuje, że australijski uczony Peter Godfrey poznał budowę owej „molekuły miłości”. Uzbrojeni w nowe informacje naukowcy mają nadzieję lepiej poznać mechanizm rodzenia się w mózgu emocji. Jak zauważono we wspomnianej gazecie, owo odkrycie „wyjaśnia chyba, skąd się biorą zagorzali miłośnicy czekolady”.
Most na wyspę Skye
Londyński dziennik The Times informuje, że w Szkocji oddano ostatnio do użytku most o konstrukcji wspornikowej, którego długość wynosi około dwóch i pół kilometra. Łączy on szkocką wyspę Skye, zamieszkaną przez 9000 ludzi, z zachodnim wybrzeżem Szkocji. W dniu uroczystego otwarcia nie pobierano opłat za przejazd i przez most przetoczył się tłum ludzi, którzy będą nim dojeżdżać do pracy, prowadzony przez zespół kobziarzy oraz kawalkadę starych samochodów. Most zastępuje prom, który przez 23 lata przewoził samochody i pasażerów na wyspę i z powrotem. Według wspomnianego dziennika szkocki minister zaznaczył, że kierowcy mogą teraz podróżować z Rzymu do Uig na północnym zachodzie wyspy Skye, nie wysiadając z samochodu.
„Komputerowe” bóle gardła
Jak donosi kanadyjski dziennik The Globe and Mail, operatorom komputerów, którzy chcąc ulżyć rękom i ramionom, korzystają z komputerowego systemu rozpoznawania głosu, może grozić poważniejszy problem — chroniczna chrypka, a nawet całkowita utrata głosu. Aby komputer zrozumiał polecenie, każde słowo należy wymówić wyraźnie, dokładnie tym samym tonem i głosem o tej samej wysokości, co sprawia, że użytkownik nie oddycha normalnie, a napięcie jego strun głosowych może się zmniejszyć. Doktor Simon McGrail z uniwersytetu w Toronto powiedział w wywiadzie dla wspomnianej gazety, że powtarzające się uderzanie o siebie strun głosowych powoduje ich przemęczenie, a nawet sprzyja powstawaniu na nich polipów i wrzodów. W celu utrzymania strun głosowych w dobrej kondycji specjaliści w dziedzinie emisji głosu zalecają użytkownikom komputerów wyposażonych w ten system, by spędzali przy nich mniej czasu, często robili przerwy, pili dużo wody i unikali alkoholu, kofeiny oraz leków mogących wysuszać struny głosowe.