Gdzież jest kraj wolny od przestępczości?

W ciągu ostatnich lat w Moskwie widziano tylko kilka tak licznych pogrzebów. Tysiące ludzi ustawiło się wzdłuż ulic, żeby pożegnać młodego Rosjanina, którego życie gwałtownie przerwały kule zamachowców. Dnia 1 marca 1995 roku Władysław Listiew — dziennikarz roku 1994, bardzo popularna postać telewizyjna — został zastrzelony u drzwi swego domu.

NIESPEŁNA trzy tygodnie później, 20 marca, w godzinach porannego szczytu w tokijskim metrze podłożono gaz trujący. Było kilka ofiar śmiertelnych i znacznie więcej poważnie poszkodowanych.

Następnie 19 kwietnia uwagę telewidzów na świecie przykuło amerykańskie miasto Oklahoma City. Z zapartym tchem śledzono akcję ratowników wyciągających zniekształcone ciała z ruin budynku federalnego, który zawalił się wskutek terrorystycznego zamachu bombowego. Życie straciło 168 osób.

Pod koniec czerwca bieżącego roku wskutek podobnego zamachu w Az-Zahranie w Arabii Saudyjskiej zginęło 19 Amerykanów, a około 400 osób odniosło rany.

Te cztery zdarzenia pokazują, że przestępczość przybiera nowe kształty. Prócz „normalnego” łamania prawa coraz częściej zdarzają się brutalne akty terroru. Wszystkie cztery zdarzenia — każde na swój sposób — dowodzą, jak łatwo przeciętny obywatel może dziś paść ofiarą jakiegoś zbrodniarza. I to w każdej chwili — będąc w domu, w pracy czy na ulicy. Jak wykazała ankieta przeprowadzona w Wielkiej Brytanii, prawie trzy czwarte Brytyjczyków sądzi, że obecnie przemoc zagraża im bardziej niż dziesięć lat temu. Być może podobnie wygląda sytuacja w twoim kraju.

Praworządni obywatele tęsknią za rządem, który nie tylko potrafiłby ograniczać przestępczość, lecz uczyniłby więcej: całkowicie położył jej kres. I chociaż z porównywalnych wskaźników przestępczości może wynikać, iż pewne rządy skuteczniej przeciwdziałają łamaniu prawa niż inne, gdy jednak wziąć pod uwagę cały świat, wówczas staje się widoczne, że rządy sprawowane przez ludzi przegrywają walkę z przestępczością. Mimo to wiara, że wkrótce pewien rząd położy kres przestępczości, nie jest czczym marzycielstwem ani utopią. Ale co to za rząd? I kiedy zapanuje?

[Ramka i mapa na stronach 4, 5]

ŚWIAT PEŁEN PRZESTĘPCZOŚCI

EUROPA: Pewna książka wydana we Włoszech informuje, że w tym kraju liczba przestępstw przeciwko mieniu w krótkim czasie „osiągnęła rekordowe wartości — będące kiedyś nie do pomyślenia” (L’occasione e l’uomo ladro). Na Ukrainie w 1985 roku notowano na 100 000 obywateli 490 przestępstw, a w 1992 roku — 922. Liczba ta stale rośnie. Nic dziwnego, że w rosyjskiej gazecie Argumienty i fakty napisano: „Marzymy już tylko, żeby żyć — przetrwać te straszne czasy i utrzymać się przy życiu (...); straszna jest jazda pociągiem — może zostać wykolejony lub okradziony; strasznie jest podróżować samolotami — często bywają uprowadzane lub się rozbijają; strasznie jeździć metrem — kolejki się zderzają, a wagony wysadzane są w powietrze; strasznie iść ulicą — można się znaleźć w zasięgu strzelaniny, zostać obrabowanym, zgwałconym, pobitym lub zabitym; strasznie prowadzić samochód — nie wiadomo, czy go nie podpalą, nie wysadzą bądź porwą; strasznie wchodzić w bramę domu, do restauracji, sklepu — wszędzie grozi okaleczenie, śmierć”. Węgierski periodyk HVG nazwał pewne słoneczne miasteczko na Węgrzech „główną kwaterą mafii” i poinformował, iż w ciągu ostatnich trzech lat było ono „wylęgarnią wszelkich nowych form przestępczości (...) Kiedy ludzie widzą, że policja nie jest przygotowana do walki z mafią, strach narasta z gwałtownością reakcji łańcuchowej”.

AFRYKA: Jak poinformowała nigeryjska gazeta Daily Times, w jednym z krajów zachodnioafrykańskich „terror stosowany w uczelniach przez członków tajnych sekt wzmógł się do tego stopnia, że realizowanie programu nauczania stało się prawie niemożliwe”. Dalej napisano: „Zjawisko to wciąż się nasila, powodując śmierć i straty materialne”. O innym kraju gazeta The Star z RPA pisała: „Istnieją dwie formy przemocy: stosowana w konfliktach międzyplemiennych oraz w pospolitych przestępstwach kryminalnych. Pierwszą znacznie ograniczono, natomiast druga szybko się wzmaga”.

OBIE AMERYKI: Według kanadyjskiego dziennika The Globe and Mail przemoc w tym kraju w ciągu ostatnich 12 lat potęgowała się z roku na rok, a „skutkiem tej tendencji jest 50-procentowy wzrost przestępczości w ciągu minionego dziesięciolecia”. A pismo El Tiempo wydawane w Kolumbii informowało niedawno, iż w ciągu roku dokonano tam 1714 porwań, „czyli przeszło dwa razy więcej niż w tym samym czasie odnotowano na całym świecie”. Jak wynika z rocznych danych Ministerstwa Sprawiedliwości w Meksyku, w stolicy tego kraju średnio co cztery godziny popełniano przestępstwo na tle seksualnym. Rzecznik ministerstwa zauważyła, że cechą charakterystyczną XX wieku jest malejąca wartość jednostki. Oświadczyła: „Nasze pokolenie trzyma się zasady: wykorzystaj i wyrzuć”.

AUSTRALIA I OCEANIA: Według obliczeń Australijskiego Instytutu Kryminologii dokonywane tu przestępstwa kosztują społeczeństwo „co najmniej 27 miliardów dolarów rocznie — na każdego mężczyznę, kobietę i dziecko przypada więc blisko 1600 dolarów”. Jest to „około 7,2 procent produktu krajowego brutto”.

CAŁY ŚWIAT: W opracowaniu The United Nations and Crime Prevention (ONZ a zapobieganie przestępczości) odnotowano „stałe nasilanie się aktywności przestępców w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych”. Napisano tam również: „Liczba rejestrowanych przestępstw wzrosła z jakichś 330 milionów w roku 1975 do prawie 400 milionów w roku 1980, a w roku 1990 wynosiła już prawdopodobnie pół miliarda”.

[Prawa własności]

Mapa świata oraz kula ziemska: Mountain High Maps® Copyright © 1995 Digital Wisdom, Inc.

[Prawa własności do ilustracji, strona 3]

Ziemia — ilustracje na stronach 3, 6 i 9: zdjęcie NASA