Obserwujemy świat

Nie istnieje „eliksir młodości”

Jak twierdzi geriatra Andréa Prates, przyjmowanie modnych lekarstw, na przykład pewnych hormonów, w celu zachowania młodości „może przynieść określone korzyści, ale może też mocno szkodzić zdrowiu”. W walce ze starzeniem się „skuteczniejsze od nowych lekarstw są nowe nawyki” — oświadczyła dr Prates. W brazylijskim czasopiśmie Superinteressante do dobrych zwyczajów przedłużających życie zaliczono wysypianie się, zachowywanie spokoju, wykonywanie umiarkowanych ćwiczeń, na przykład rozciąganie się, zdobywanie się na wysiłek umysłowy oraz unikanie tłuszczów. Ponadto ważne jest dostarczanie organizmowi witamin i składników mineralnych, których bogatym źródłem są owoce i warzywa. Proces starzenia się dotyka każdą komórkę ciała, a pojedyncza substancja nie może jednocześnie oddziaływać korzystnie na wszystkie różnorodne narządy.

Pierwszy klon dorosłego ssaka

Pod koniec lutego naukowcy ze Szkocji podali do wiadomości, że sklonowali jagnię z DNA dorosłej owcy. Doniesienie to wstrząsnęło światem. Co prawda komórki zarodkowe klonuje się już od lat, ale dotychczas wielu uczonych uważało za nierealne wyhodowanie genetycznej kopii dorosłego ssaka. Naukowcy oznajmili, iż teoretycznie tę samą metodę dałoby się wykorzystać również u ludzi — z DNA komórki pobranej od dorosłego człowieka można by stworzyć genetycznie identycznego, choć młodszego, bliźniaka. Jak jednak donosi gazeta International Herald Tribune, zdaniem Iana Wilmuta, kierującego eksperymentem, taki pomysł jest nie do przyjęcia ze względów etycznych. Opinię tę podziela Światowa Organizacja Zdrowia, która sprzeciwia się klonowaniu ludzi, jako ‛skrajnej formie eksperymentowania’ — informuje The Journal of the American Medical Association.

Uważaj na stres!

„Dzień w dzień miliony Brazylijczyków walczy ze stresem” — czytamy w czasopiśmie Veja. Wielu sądzi chyba, że długotrwała praca na pełnych obrotach świadczy o ich sprawności, ale takie myślenie może być zgubne. „Pod wpływem umiarkowanego stresu pracownik jest produktywny, ale maksymalną wydajność osiąga wtedy, gdy nieświadomie przekroczy granicę własnych możliwości” — wyjaśnia dr Marilda Lipp z Papieskiego Uniwersytetu Katolickiego. „Znajdując się pod dużym naciskiem, człowiek przez chwilę pracuje wspaniale. Ale wkrótce po prostu opada z sił”. Z raportu wynika, że bardziej stresują się osoby, które nie potrafią przekazać drugim części obowiązków. A największy stres dotyka tych, którzy — cytując słowa dr Lipp — „mają trudności z mówieniem o swych uczuciach, w chwilach napięcia reagują gwałtownie, a potem starają się zachowywać łagodnie i uprzejmie”.

Elektroniczne kurczęta

Japonię ogarnęła istna mania na tle elektronicznych kurcząt — podała na początku tego roku gazeta Asahi Evening News. Są to zabawki w kształcie jaja, wyposażone w ekran, na którym pokazywany jest kurczak w różnych stadiach rozwoju. Pięć minut po włączeniu ze skorupki wykluwa się pisklę. „Kurczę” kwili, dopraszając się, by właściciel je „nakarmił” i zatroszczył się o inne potrzeby, co polega na przyciskaniu różnych guzików. Takie kwilenie może się rozlec w każdej chwili, nawet nocą. Brak reakcji przyśpiesza „śmierć” kurczaka. Tak czy inaczej, następuje to mniej więcej po tygodniu. Następnie zabawka może zostać ponownie zaprogramowana — „rodzi się” nowy kurczak z odmienną osobowością. Podobno niektórzy przywiązują się do elektronicznego ptaka jak do dziecka. Pewien lekarz miał nawet powiedzieć o swym kurczęciu: „Jego śmierć sprawiła mi więcej bólu niż śmierć któregoś z moich pacjentów”.

Wykorzystywanie dzieci

Jak informuje publikacja ENI Bulletin, „na światowym rynku usług seksualnych przypuszczalnie wykorzystuje się jakieś dwa miliony dzieci”. Takie zorganizowane wykorzystywanie dzieci, już wcześniej rozpowszechnione w niektórych częściach Azji, teraz szerzy się w obu Amerykach. Rodrigo Quintana, specjalista pracujący w pewnej organizacji na rzecz dzieci, oświadczył, że w ciągu ostatniego dziesięciolecia proceder ten przybrał zatrważające rozmiary w Ameryce Łacińskiej. Powołał się na dane, według których w krajach tamtego rejonu dziesiątki tysięcy nieletnich uprawia prostytucję.

Odkryto skupisko antymaterii

Astrofizycy odkryli niedawno coś, co wygląda na skupisko antymaterii o długości 3500 lat świetlnych, wydobywające się z jądra naszej galaktyki, Drogi Mlecznej — donosi dziennik The New York Times. Antymateria składa się z cząstek elementarnych, które od zwykłych cząstek różnią się między innymi przeciwnym ładunkiem elektrycznym. Oddziaływanie pomiędzy cząstkami obu rodzajów materii prowadzi do ich wzajemnej anihilacji oraz do uwolnienia promieni gamma o szczególnie dużej energii. Uczeni ustalili, że mają do czynienia z antymaterią, ponieważ dostroili do tego poziomu energii instrumenty satelitarnego Obserwatorium Promieniowania Gamma imienia Comptona. Zdaniem astrofizyków to skupisko antymaterii „nie zagraża Ziemi, lecz jedynie ich wizji galaktyki”.

Zuchwałe słonie

„Co roku w Azji słonie niszczą plony o wartości tysięcy dolarów” — mówi Loki Osborn, zoolog z uniwersytetu w Cambridge. Według czasopisma New Scientist również w Afryce coraz częściej korzystają z tego źródła pożywienia. Rolnicy od dawien dawna próbują odstraszać zwierzęta biciem w bębny i kamieniami. Ponadto wiele plądrujących słoni zostaje zastrzelonych, twierdzi Osborn, „ale to nieznacznie wpływa na zmniejszenie strat w zbiorach”. Osborn i pewien wynalazca uważają, iż znaleźli lepszy środek zaradczy: pojemnik aerozolowy zawierający około kilograma chili i oleju. Zbiornik ten można rozbić w pobliżu zwierzęcia za pomocą wyrzutni na sprężone powietrze. Długa trąba słonia należy podobno do najwrażliwszych narządów węchu w świecie zwierząt. W czasie prób przeprowadzonych w Zimbabwe „słonie najpierw zastygały w bezruchu, a następnie trąbiły i szybko uciekały”. Jak poinformowano, chili nie wyrządza zwierzętom trwałej szkody.

Śmiercionośne skutki biernego palenia

„Na choroby serca i naczyń krwionośnych umiera rocznie przeszło 50 000 biernych palaczy”, osób wdychających dym tytoniowy wypuszczany przez innych — podano w raporcie amerykańskiego czasopisma Good Housekeeping. Poza tym wśród niepalących, którzy regularnie przebywają w otoczeniu palaczy, odnotowuje się szczególnie wysokie ryzyko zapalenia oskrzeli i płuc oraz podwyższone ryzyko różnych postaci raka. Uważa się, iż przykry zapach utrzymujący się w pokoju przez kilka dni po paleniu nie jest szkodliwy. Jednakże „w zadymionych pomieszczeniach powietrze bywa nawet sześć razy bardziej zanieczyszczone niż na ruchliwej autostradzie” — czytamy w artykule. Napisano w nim również, że „co ósmy zgon spowodowany paleniem tytoniu jest skutkiem biernego palenia”.

Roślina przyszłości?

Publikacja The UNESCO Courier informuje, że niegdyś na obszarach okołorównikowych bujnie rósł bambus, ale potem koloniści wycięli go, by uzyskać tereny uprawne. W samej Afryce istnieje 1500 odmian tej rośliny. Ma ona szerokie i różnorodne zastosowanie. Ponieważ charakteryzuje się większą wytrzymałością na rozciąganie niż stal, jest wyśmienitym materiałem budowlanym. W Kolumbii wciąż są użytkowane ponadstuletnie, trzykondygnacyjne domy z bambusa. Roślina ta jest wykorzystywana również na wiele innych sposobów, na przykład jako rury przewodowe lub na opał. Jej pędy trafiły nawet do kuchni chińskiej i japońskiej. W przeszłości wyjątkowe zalety bambusa nie były chyba doceniane. Ale jego walory i szybki wzrost — osiąga dojrzałość w ciągu zaledwie pięciu lat — powodują, że niektórzy zaczynają odkrywać go na nowo jako „odradzającą się roślinę przyszłości”.

Karaluchy a dziecięca astma

Jak wynika z pięcioletnich badań przeprowadzonych na zlecenie Państwowych Instytutów Zdrowia w USA, karaluchy są przyczyną coraz częstszych zachorowań na astmę, wśród dzieci w starych, przeludnionych dzielnicach miast — donosi nowojorska gazeta Daily News. Kiedy w siedmiu miastach przebadano 1528 astmatycznych dzieci, okazało się, że 37 procent ma silną alergię na karaluchy. Uczulone maluchy, w których pokojach było dużo insektów, trzy razy częściej wymagały leczenia szpitalnego niż inne astmatyczne dzieci. Doktor David Rosenstreich, kierownik wspomnianych badań, zaleca zwalczanie karaluchów za pomocą pułapek, środków owadobójczych, kwasu bornego i dokładnego sprzątania. Jego zdaniem odkurzanie całego mieszkania pomaga usunąć odchody karaluchów znajdujące się w kurzu. „Trzeba zlikwidować wszelki dostęp do żywności i wody”, dodaje dr Rosenstreich, „szczególnie nie można dopuścić do przeciekania lub kapania wody. Żeby utrzymać się przy życiu, karaluchy muszą pić”.