Obserwujemy świat

Lepsze niż ingerencja człowieka

W 1987 roku w Anglii huragan wyłamał 15 milionów drzew, a po dziesięciu latach okazało się, że najpełniej się zregenerowały tereny leśne, w które nie ingerował człowiek — donosi gazeta The Daily Telegraph. W miejscach, gdzie drzewa zostały zwalone, do gruntu docierało więcej światła słonecznego. Dzięki temu młode drzewka i krzewy wyrosły na wysokość sześciu metrów, przybyło też mniejszych roślin oraz owadów i ptaków. Mnóstwo zwalonych dębów i cisów wbrew przypuszczeniom wcale nie zbutwiało, a obecnie ich wysuszone drewno ma trzykrotnie większą wartość. Ekolog Peter Raine mówi: „Mimo najlepszych intencji [człowieka] oczyszczanie lasu wyrządziło więcej szkody niż sama wichura. Tamtej jesieni sporo drzew posadzono w pośpiechu i nieprawidłowo, toteż wiele z nich uschło”.

Praca i stres a zawały serca

Jak informuje dziennik Frankfurter Rundschau, obciążenie psychiczne związane z pracą jest drugim — po paleniu — najpoważniejszym czynnikiem wywołującym kłopoty z sercem i krążeniem. W podsumowaniu ankiety przeprowadzonej przez Federalny Instytut Zdrowia i Bezpieczeństwa Pracy, mający swą siedzibę w Berlinie, oznajmiono: „Grupa największego ryzyka to pracownicy o bardzo ograniczonej swobodzie podejmowania decyzji, wykonujący mało urozmaicone zadania. A gdy jeszcze w czasie wolnym od pracy muszą się trudzić na przykład przy budowie własnego domu lub pielęgnowaniu chorego członka rodziny, niebezpieczeństwo zawału serca wzrasta niemal dziewięciokrotnie”. Pewien specjalista zachęca, by stwarzać pracownikom więcej sposobności uczestniczenia w podejmowaniu decyzji. „Sytuację poprawiłaby nawet jedna narada w miesiącu, zorganizowana dla wszystkich zatrudnionych w danym dziale”.

„Najefektywniejszy środek transportu na świecie”

Kiedy w mieście trzeba przebyć odległość mniejszą niż dziesięć kilometrów, może się okazać, że rowerem pokonamy ją szybciej niż samochodem — podaje gazeta The Island, wydawana w Kolombo w Sri Lance. Międzynarodowa grupa obrońców przyrody, działająca pod nazwą Przyjaciele Ziemi, uważa rower za „najefektywniejszy środek transportu na świecie”. Podkreśla, że energia pochodząca z pracy mięśni równa tej, która powstaje podczas spalania zaledwie litra benzyny, pozwala przejechać na nim 600 kilometrów, i to bez zanieczyszczania środowiska. W raporcie wspomniano także o zdrowotnych korzyściach z jazdy rowerem.

Wszechobecni dręczyciele

Sondaż przeprowadzony na zlecenie rzymskiego Uniwersytetu La Sapienza ujawnił, że sporo uczniów doświadcza różnych form przemocy, na przykład zniewag, znęcania się, drobnych kradzieży, i gróźb. W Rzymie zjawisko to jest szczególnie alarmujące, gdyż w okresie trzech miesięcy ponad połowa chłopców i dziewcząt padła tam ofiarą różnych dręczycieli. Prowadząca badania Anna Costanza Baldry wyjaśnia: „W szczerych rozmowach dziewczęta opowiedziały nawet o wielu wypadkach brutalnego napastowania, o których nikomu wcześniej nie mówiły, ponieważ albo się bały, albo (...) pewne zachowania uważały za coś normalnego” — czytamy we włoskim dzienniku La Repubblica.

Nękane są nie tylko dzieci. Wielu dorosłych spotyka się z szykanami w miejscu pracy, przeważnie ze strony zwierzchników. „Tyrani najchętniej dopuszczają się napaści słownych, krytykują pracę wykonywaną przez zatrudnionych i rozpowiadają plotki na ich temat” — donosi gazeta The Irish Times. „Powszechne jest także upokarzanie i przydzielanie niewykonalnych zadań”. Do skutków, jakie szykany wywierają na psychikę, należą „niepokój, nerwowość, depresja, objawy paranoidalne, stres, utrata pewności siebie oraz poczucia własnej wartości, a także apatia”. W skrajnych wypadkach takie gnębienie może doprowadzić do „załamania, a nawet samobójstwa”.

Cesarskie cięcie czy naturalny poród?

W Brazylii lekarze i matki częściej wybierają cesarskie cięcie niż naturalny poród. Lekarze uważają, że dzięki temu „mogą przyjąć więcej porodów, lepiej zarobić w swych gabinetach i nie muszą tracić weekendów” — informuje czasopismo Veja. Matki „nie chcą przechodzić normalnego porodu, by uniknąć bólu (choć powrót do zdrowia po cesarskim cięciu jest znacznie boleśniejszy), a poza tym myślą, że ten zabieg korzystniej wpłynie na wygląd ich ciała (co nie jest prawdą)”. W szpitalach publicznych cesarskie cięcie stosuje się przy co trzecim porodzie, a w niektórych szpitalach prywatnych nawet u 80 procent pacjentek. „Poród uległ komercjalizacji” — mówi dr João Luiz Carvalho Pinto e Silva, kierownik kliniki położnictwa przy uniwersytecie w Campinas. „Ludzie często zapominają, że w przeciwieństwie do normalnego porodu cesarskie cięcie jest zabiegiem chirurgicznym. Wiąże się ze znaczniejszym ubytkiem krwi, dłuższym znieczuleniem i zwiększonym ryzykiem zakażenia”. Jego zdaniem „cesarskie cięcie powinno się stosować tylko w trzech sytuacjach: gdy zagrożone jest życie pacjentki lub dziecka, nie następuje czynność porodowa albo pojawiają się nagłe komplikacje” — czytamy we wspomnianym czasopiśmie.

W Grecji zanika gorliwość religijna

Ostatnio w ateńskiej gazecie Ta Nea opublikowano wyniki sondażu na temat religii w Grecji i porównano je z danymi z 1963 roku. Okazało się, że gorliwość religijna w tym kraju słabnie. Poprzednim razem 66 procent respondentów powiedziało, że chodzi do kościoła co najmniej dwa lub trzy razy w miesiącu, do czego w ostatniej ankiecie przyznało się niecałe 30 procent. Ponad dwie trzecie z 965 ankietowanych dorosłych mieszkańców Wielkich Aten uważa, iż Kościół służy społeczeństwu „w niewielkim stopniu” lub ‛nie służy wcale’ — donosi Agencja Reutera. Znany grecki ankieter Elias Nikolakopoulos, publikujący artykuły w Ta Nea, wspomniał o „postępującym zeświecczeniu społeczeństwa greckiego” i dodał, że obecnie obserwuje się „nieufność i niechęć” wobec Kościoła w tym kraju.

Zbędna poczta pożywką dla pomidorów

W urzędach pocztowych co miesiąc gromadzi się 500 ton przesyłek reklamowych, w tym prospektów i katalogów, których nie da się doręczyć. Co z nimi robić? Poczta Dallas-Fort Worth w stanie Teksas zaczęła wysyłać większą ich część do przeróbki na kompost. Nawóz wykorzystuje się następnie do uprawy pomidorów i aksamitek — informuje dziennik The New York Times — co daje obiecujące rezultaty. Bakterie przerabiające rozdrobniony papier na nawóz odżywia się odpadami z wytwórni napojów: zwietrzałym piwem i słodkimi napojami. Piwo i inne napoje zawierają cukier — doskonałą pożywkę dla bakterii. Joel Simpson, wiceprezes przedsiębiorstwa wytwarzającego kompost, które prowadzi ów eksperyment, oznajmił: „To samo, co tuczy nas, świetnie wpływa na rozwój i kondycję tych bakterii”.

Pomoc dla osób ze schorzeniami skóry

„Wiele ludzi dotkniętych schorzeniami skóry wstydzi się pójść do lekarza, toteż często całe lata ‚cierpi w milczeniu’” — donosi dziennik The Irish Times. Opisując ich niedolę, dr Gillian Murphy mówi: „Przychodzą do mnie pacjenci z łuszczycą, którym skóra dosłownie odpada, gdy się rozbierają; czują się tak nieczyści i zażenowani, że unikają hoteli czy wizyt u fryzjera”. Bill Cunliffe, wykładowca dermatologii na uniwersytecie w Leeds, dodaje: „Trądzik oddziałuje zarówno na ciało, jak i na psychikę. Uchodzi za coś wstrętnego i zaraźliwego. Jeśli dwie osoby o takich samych kwalifikacjach ubiegają się o pracę, to po wstępnej rozmowie z pracodawcą zatrudniona zostanie ta bez trądziku”. Cunliffe wspomniał, że zdarzają się pacjenci, którzy z powodu tego schorzenia popadają w taką rozpacz, iż próbują odebrać sobie życie. Na ostatnim Kongresie Europejskiej Akademii Dermatologii i Wenerologii, zorganizowanym w stolicy Irlandii, Dublinie, lekarze podkreślili potrzebę wczesnego rozpoczynania leczenia. „Dla niektórych jest to straszliwa trudność, ale trzeba pamiętać, że istnieją bardzo dobre metody terapii” — powiedział jeden z lekarzy.

Mowa rodziców — nie tylko kojące dźwięki?

Zdaniem niektórych naukowców zabawne gaworzenie rodziców do dzieci jest czymś więcej niż tylko przejawem czułości. Patricia Kuhl z Uniwersytetu Stanu Waszyngton oraz jej współpracownicy badali mówienie do dzieci w trzech różnych językach — rosyjskim, szwedzkim i angielskim. Wygląda na to, że mowa rodziców artykułowana w przesadny sposób nie tylko przyciąga uwagę malca, ale też przygotowuje go do nauki języka. W czasopiśmie Science czytamy: „W szóstym miesiącu życia niemowlęta umieją już rozróżniać samogłoski, reagują bowiem na odmienne dźwięki istotne w ich języku, odróżniają na przykład głoskę ‚i’ od ‚a’, ignorują natomiast mało znaczące warianty tych dźwięków”.