Obserwujemy świat
Szkodliwe gry komputerowe
Agencja Reutera informuje, że brazylijskie Ministerstwo Sprawiedliwości „zabroniło sprzedaży kontrowersyjnej gry komputerowej, w której zdobywa się punkty, kradnąc samochody i zabijając policjantów”. Uznano ją za „niebezpieczną, ponieważ bagatelizuje się w niej rozbój i morderstwo, co mogłoby popchnąć młodych do stosowania przemocy”. W 1997 roku Ministerstwo zakazało rozprowadzania innej gry komputerowej, w której „gracze zwyciężają dzięki zabijaniu przechodniów — w tym osób starszych i kobiet w ciąży”. Rzecznik organizacji praw konsumenta Procon oznajmiła: „Tego rodzaju gry są szkodliwe i niebezpieczne, ponieważ propagują przemoc. Stosowanie jej staje się dla dzieci czymś normalnym”.
Zanieczyszczone morza
„Bezwzględne eksploatowanie łowisk, trujące substancje chemiczne i odpady radioaktywne w wodach oceanów są bardzo niebezpieczne dla podstaw życia na całej ziemi” — donosi Nassauische Neue Presse. Według gazety Kieler Nachrichten cierpi przede wszystkim Morze Czarne. Uważa się je za jeden z najbardziej zagrożonych ekosystemów na ziemi, ponieważ 90 procent jego wód jest zupełnie pozbawionych życia. Nie oczyszczone ścieki zamieniły fale uderzające o wybrzeża Ukrainy w zielonobrunatne pomyje. Plaże Odessy otwarto w zeszłym roku tylko na jeden tydzień. „Morze Czarne jest śmiertelnie ranne” — oświadczył prezydent Rumunii Emil Constantinescu. „Jeśli pozwolimy mu umrzeć, poniesiemy konsekwencje straszniejsze, niż można sobie wyobrazić”. ONZ ogłosiła rok 1998 „Międzynarodowym Rokiem Oceanów”.
Podrabiane leki
„Jakieś 8 procent lekarstw sprzedawanych na świecie to podróbki” — czytamy w Le Figaro Magazine. Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia podrobione środki stanowią w Brazylii 30 procent rozprowadzanych leków, a w Nigerii aż 60 procent. Obroty handlu fałszywymi medykamentami sięgają podobno 300 miliardów dolarów, a prym w tej dziedzinie wiodą organizacje przestępcze. Wprawdzie przedsiębiorstwa farmaceutyczne starają się położyć kres temu procederowi, lecz policja i organizacje międzynarodowe nie znajdują skutecznego rozwiązania. W najlepszym wypadku podrobione leki spełniają rolę placebo, w najgorszym — prowadzą do śmierci. „Zażywający je grają w rosyjską ruletkę” — zauważono w Le Figaro Magazine.
Amerykanie uwielbiają broń palną
„Między Ameryką [USA] a innymi krajami istnieje uderzająca różnica” — donosi pismo The Economist. „W 1996 roku w Nowej Zelandii z broni palnej zamordowano dwie osoby, w Japonii 15, w Wielkiej Brytanii 30, w Kanadzie 106, w Niemczech 211, a w USA 9390”. Co roku w Stanach Zjednoczonych około pół miliona przestępstw i jakieś 35 000 zgonów — w tym samobójstwa i wypadki — jest związanych z użyciem broni palnej. Posiadacze pistoletów i karabinów chcą je jednak zatrzymać „bez względu na cenę, jaką się za to płaci” — informuje wspomniane czasopismo. „Zamiast wzorem innych państw nałożyć większe ograniczenia, podążają w przeciwnym kierunku”. Obecnie 31 stanów wydaje pozwolenia na noszenie ze sobą ukrytych pistoletów.
Najdłuższy most wiszący świata
W kwietniu w Japonii oddano do użytku most Akashi Kaikyo łączący wyspę Awaji z miastem Kobe. Od tego momentu znalazł się on w księgach rekordów jako najdłuższy most wiszący świata. W tygodniku Time napisano: „W ciągu dziesięciu lat kosztem 7,7 miliarda dolarów wzniesiono imponujący most, którego środkowe przęsło ma rozpiętość 1991 metrów. Każdy z pylonów wznosi się na wysokość przeszło 90 pięter i został wyposażony w 20 tłumików drgań; gdy wiatr rozkołysze budowlę, wahadła naprowadzają wieże z powrotem na miejsce”. Ponadto most zaprojektowano tak, aby wytrzymał trzęsienie ziemi do 8 stopni w skali Richtera. Linami stalowymi, na których wisi, można by siedmiokrotnie opasać kulę ziemską.
Zagrożone rośliny
Po 20 latach badań botanicy i ekolodzy z całego świata doszli do wniosku, że spośród 270 000 znanych gatunków roślin 12,5 procent — co ósmy — jest zagrożone wyginięciem. „Na każde dziesięć roślin z tej listy dziewięć żyje tylko w jednym kraju, toteż ich przetrwanie w dużej mierze zależy od sytuacji ekonomiczno-społecznej danego państwa lub regionu” — czytamy w dzienniku The New York Times. Zdaniem naukowców roślinom zagrażają głównie dwa czynniki: 1) niszczenie ogromnych obszarów w wyniku wycinania lasów, rozwoju osiedli mieszkaniowych i rolnictwa oraz 2) pojawianie się obcych roślin, które pleniąc się, zagłuszają gatunki miejscowe. W opublikowanym artykule oświadczono, że rośliny mają „większe znaczenie dla funkcjonowania środowiska” niż ssaki i ptaki. A o roślinach napisano: „Dzięki nim może istnieć większość innych form życia, łącznie z ludźmi, gdyż przetwarzają światło słoneczne w pożywienie. Dostarczają surowca do wielu lekarstw oraz materiału genetycznego do tworzenia nowych odmian wykorzystywanych w rolnictwie. Poza tym stanowią kwintesencję naturalnego krajobrazu — oprawę, w której dzieje się wszystko inne”.
Infekcje szpitalne
„Infekcje nabyte w szpitalu po zabiegu lub operacji stanowią istotne zagrożenie dla zdrowia publicznego” — informuje francuska gazeta Le Figaro. W samej Francji co roku zaraża się 800 000 pacjentów, a szacunkowo 10 000 umiera z tego powodu. Istnieją różne sposoby zmniejszenia ryzyka zakażenia: dezynfekowanie sal przed przyjęciem każdego nowego pacjenta, pilnowanie procesów sterylizacyjnych i dokładne mycie rąk przed kontaktem z chorym. Najwyraźniej wiele z tych czynności często się lekceważy. Jak wykazały badania przeprowadzone w jednym z paryskich szpitali, zaledwie 72 procent personelu pomocniczego zapewniło, że regularnie myje ręce po kontakcie z każdym pacjentem. A 60 procent spośród tych pracowników robi to krócej niż trzeba. Artykuł podsumowano stwierdzeniem, że biorąc pod uwagę te zatrważające dane liczbowe, „najwyraźniej jest jeszcze wiele do zrobienia”.
Pasy bezpieczeństwa ratują życie w powietrzu
Kto często podróżuje liniami lotniczymi, wie, że czasami samolot nagle i niespodziewanie napotyka ostrą turbulencję powietrza, wskutek czego pasażerowie mogą odnieść obrażenia lub nawet zginąć. Zdaniem znawców tematu jedynym skutecznym środkiem zapobiegawczym jest zapięcie pasów bezpieczeństwa na cały czas lotu. „Turbulencję bezchmurnego nieba niezwykle trudno przewidzieć, rozpoznać i jej zapobiec” — donosi U.S.News & World Report. Chociaż naukowcy starają się zaprojektować czujniki pomagające rozpoznać takie zaburzenia atmosfery, to obecnie większość pilotów musi polegać na informacjach przekazywanych z samolotów lecących przed nimi tą samą trasą. Prawie wszyscy podróżni, którzy zostali ranni podczas turbulencji, nie mieli zapiętych pasów. W artykule przyznano jednak, że „linie lotnicze nie wiedzą jeszcze, jak wymóc na pasażerach, by cały czas byli zapięci pasami”.
Oszczędzaj światło
„Jedenaście procent energii elektrycznej w niemieckich domach i biurach pochłaniają urządzenia, które co prawda nie są używane, ale pozostają w tak zwanym trybie czuwania” — informuje biuletyn Apotheken Umschau. Według szacunkowych danych w Niemczech odbiorniki telewizyjne, sprzęt stereofoniczny, komputerowy i inne urządzenia elektroniczne, z których się nie korzysta, ale są przyłączone do sieci, zużywają około 20,5 miliona megawatogodzin energii rocznie. Jest to więcej niż roczny pobór prądu w Berlinie, największym niemieckim mieście. Światło i pieniądze można oszczędzać, całkowicie wyłączając niektóre urządzenia, zamiast pozostawiać je w trybie czuwania.
Znikające Morze Martwe
Morze Martwe, najniżej położone i najbardziej zasolone miejsce na ziemi, szybko znika. W 1965 roku jego powierzchnia znajdowała się 395 metrów poniżej poziomu morza. Teraz opadła do poziomu 413 metrów, a na środku pojawił się wąski cypel dzielący ją na dwie części. Hotele zbudowane niegdyś nad samą wodą są teraz znacznie od niej oddalone. „Chociaż poziom wody spada o 80 centymetrów rocznie, co jest wyraźnie zauważalne, to uzupełnienie strat uniemożliwia polityka i potrzeby ludności” — donosi gazeta The Dallas Morning News. „Potencjalna zagłada Morza Martwego wskazuje, jak poważną sprawą jest brak wody w tym regionie, natomiast przeszkody w znalezieniu rozwiązania dowodzą, że na spieczonej ziemi Bliskiego Wschodu woda i dążenie do pokoju są ze sobą ściśle związane (...) Obecnie Jordan, główne źródło wody Morza Martwego, prawie całkowicie zmienił bieg w wyniku ingerencji mieszkańców Izraela, Syrii i Jordanii”. W artykule o dziejach owego morza czytamy: „Chyba najbarwniejszą historię zawiera sprawozdanie biblijne; opisano w nim, jak w żyznym rejonie pojawiały się Miasta Równiny, dopóki Bóg, udręczony ich moralnym upadkiem, nie zamienił tego miejsca w pustkowie, ‛zsyłając na Sodomę i Gomorę deszcz ognia i siarki’”.