Jak zmniejszyć ryzyko utraty kończyny

WIĘKSZOŚCI wypadków utraty kończyny można zapobiec — i to nawet u osób cierpiących na schorzenia naczyń obwodowych (PVD). Jak wspomniano w poprzednim artykule, powszechną przyczyną PVD jest cukrzyca.a Na szczęście leczenie tej choroby daje zwykle dobre wyniki.

„Bez względu na to, czy chory przyjmuje insulinę, czy też nie, podstawę kuracji przeciwcukrzycowej stanowi dieta” — informuje The Encyclopædia Britannica. Lekarz Marcel Bayol z nowojorskiego szpitala Kings County powiedział przedstawicielowi Przebudźcie się!: „Jeżeli cukrzyk poważnie potraktuje swój stan, będzie przestrzegał diety i pozostawał pod opieką lekarską, to zmniejszy ryzyko utraty nogi”. Chorzy na cukrzycę typu II, którzy stosują się do tych zaleceń, z czasem mogą nawet odczuć poprawę.b

Trzeba ćwiczyć

Ważną rolę odgrywa też zażywanie ruchu. Pomaga ono utrzymać w organizmie prawidłową ilość glukozy, czyli cukru. W razie rozpoznania PVD ćwiczenia sprzyjają zachowaniu niezbędnej siły i elastyczności oraz poprawiają ukrwienie chorych miejsc. Poza tym łagodzą objawy chromania przestankowego — bólu, który cierpiący na PVD odczuwają w mięśniach łydek podczas chodzenia lub wysiłku fizycznego. Chorzy powinni jednak unikać treningu zbytnio obciążającego nogi i narażającego je na szarpnięcia. Odpowiednie będą natomiast spacery, jazda na rowerze, wiosłowanie, pływanie i gimnastyka w wodzie. Przed przejściem na dietę lub rozpoczęciem specjalnego programu ćwiczeń zawsze trzeba zasięgnąć porady lekarskiej.

Każdy, kto pragnie się cieszyć dobrym zdrowiem, musi rzecz jasna zrezygnować z palenia. PVD to tylko jedna z pozycji na długiej liście dolegliwości wywoływanych lub wzmaganych przez ten nałóg. „U palaczy, zwłaszcza cierpiących na cukrzycę i PVD, bardzo wzrasta ryzyko amputacji” — oświadczył Marcel Bayol. Jak bardzo? W pewnym poradniku na temat rehabilitacji niepełnosprawnych napisano, że „wśród palaczy zabieg amputacyjny przeprowadza się 10 razy częściej niż u niepalących”.

Pielęgnowanie chorych kończyn

PVD prowadzi do niedokrwienia nóg, którego następstwem może być neuropatia, charakteryzująca się zaburzeniami czucia. W rezultacie kończyny stają się podatne na obrażenia, nawet podczas odpoczynku w łóżku. Jeżeli na przykład koc elektryczny nagrzeje się zbyt mocno, chory nie poczuje bólu i może się dotkliwie poparzyć! Właśnie dlatego producenci zalecają cukrzykom ostrożne korzystanie z takich urządzeń.

Poza tym chore kończyny łatwiej ulegają infekcjom. Już wskutek drobnego skaleczenia może powstać wrzód, a nawet zgorzel. Trzeba więc dbać o stopy — dokładnie je myć i wycierać oraz nosić wygodne, dopasowane buty. W niektórych szpitalach znajdują się poradnie udzielające wskazówek co do pielęgnowania stóp.

Przy zaawansowanej postaci PVD, wymagającej zabiegu chirurgicznego, lekarze zazwyczaj starają się zapobiec amputacji. W zamian stosują angioplastykę balonową. Chirurg naczyniowy wprowadza do tętnicy cewnik zakończony balonikiem, który po napełnieniu powietrzem rozszerza zwężoną tętnicę. Inną metodą leczenia jest przeszczep omijający (by-pass) — polega on na zastąpieniu chorych naczyń krwionośnych naczyniami pobranymi z innej części ciała.

Barbara ma obecnie 54 lata, a na cukrzycę typu I cierpi od czwartego roku życia. Po urodzeniu pierwszego dziecka w jej stopach stwierdzono objawy PVD. Niektórzy lekarze zalecali amputację. Jednakże Barbara znalazła dobrego chirurga naczyniowego, który poprawił ukrwienie jej stóp za pomocą angioplastyki. Na jakiś czas to wystarczyło, ale później trzeba było zastosować przeszczep omijający. Operacja się udała i teraz Barbara bardzo starannie dba o swe stopy.

Wystrzegaj się urazów

Drugą z najczęstszych przyczyn utraty kończyny są urazy. Wskutek wypadku można postradać dowolną część ciała. Jednakże przyswojenie sobie Bożego poglądu na życie w znacznym stopniu zmniejsza prawdopodobieństwo doznania urazu. Podczas pracy, jazdy samochodem czy odpoczynku chrześcijanie powinni pamiętać, że ciało jest darem od Boga. Będą zatem przestrzegać wszystkich przepisów bezpieczeństwa i unikać nierozsądnego ryzyka (Rzymian 12:1; 2 Koryntian 7:1).

A jakie działania podejmuje się w celu ograniczenia zagrożenia w krajach usianych minami? W wielu państwach wprowadzono rządowe programy informowania o minach. Według raportu sekretarza generalnego ONZ w ramach tych programów „uczy się zagrożoną ludność, (...) jak ma się zabezpieczać, mieszkając i pracując na terenie, gdzie rozmieszczono miny”.

Niestety, „ludzie się przyzwyczajają do obecności min i przestają uważać” — donosi sprawozdanie opublikowane przez ONZ. „Niektórzy pod wpływem przekonań religijnych wyrobili sobie fatalistyczny pogląd na takie zagrożenia”. Jednakże nie ma on oparcia w Słowie Bożym. Wprost przeciwnie, Biblia zaleca stosowanie środków bezpieczeństwa i przejawianie ostrożności (Powtórzonego Prawa 22:8; Kaznodziei 10:9).

A zatem dzięki przezorności i rozsądnym działaniom na rzecz ochrony swego zdrowia możesz zmniejszyć ryzyko utraty kończyny. Ale co z tymi, którzy już stracili rękę lub nogę? Czy w dalszym ciągu mogą cieszyć się życiem?

[Przypisy]

[Ilustracja na stronie 4]

Palenie ogromnie zwiększa ryzyko utraty kończyny, zwłaszcza u osób ze schorzeniami naczyń krwionośnych

[Ilustracja na stronie 5]

Odpowiednie ćwiczenia i zdrowy sposób odżywiania się chronią układ naczyniowy