Obserwujemy świat
AIDS sieje spustoszenie
W ostatnim dziesięcioleciu w Afryce subsaharyjskiej przewidywana długość życia noworodków zmniejszyła się prawie o sześć lat i według prognoz nadal będzie maleć. Dlaczego? Otóż w krajach tego rejonu „szaleje pandemia AIDS” — informuje periodyk The UNESCO Courier. Obecnie wirusem HIV, wywołującym AIDS, zarażonych jest tam przeszło 10 procent ludzi. Najbardziej poszkodowani są mieszkańcy Botswany, Malawi, Mozambiku, Namibii, RPA, Zambii i Zimbabwe. Powołując się na dane ONZ, gazeta The New York Times podała, że „w Afryce odbywa się codziennie 5500 pogrzebów ofiar AIDS”.
Dziesięć najgroźniejszych chorób zakaźnych
Co roku choroby zakaźne zabijają miliony mieszkańców świata. W czasopiśmie Natural History wymieniono te, które zebrały największe żniwo w roku 1997. Na czele listy znalazły się infekcje dolnych dróg oddechowych, takie jak zapalenie płuc; pochłonęły one 3,7 miliona ofiar. Następna była gruźlica, zabójca 2,9 miliona osób. Trzecie miejsce zajęły cholera i inne choroby biegunkowe — w ich wyniku zmarło 2,5 miliona ludzi. AIDS uśmiercił 2,3 miliona. Malaria pozbawiła życia od 1,5 do 2,7 miliona mieszkańców ziemi. Odra spowodowała 960 000 zgonów, zapalenie wątroby typu B — 605 000, krztusiec — 410 000. Przyczyną śmierci kolejnych 275 000 osób był tężec. A 140 000 umarło na dengę objawiającą się gorączką krwotoczną. Pomimo usilnych starań podejmowanych przez ludzi stare choroby zakaźne wciąż zagrażają zdrowiu w wielu częściach świata.
Chore oceany
Na całym świecie infekcje, nowotwory oraz różne inne czynniki niszczą rafy koralowe — informuje tygodnik Science News. Zdaniem Jamesa Cervino, specjalizującego się w biologii morza, w ciągu ostatnich 20 lat pojawiło się co najmniej 15 nowych przyczyn obumierania korali. Wśród organizmów oceanicznych zagrożona jest również trawa morska, mięczaki i skorupiaki, żółwie morskie i manaty. „Biosferę, czyli strefę życia, w 95 procentach tworzą oceany” — mówi oceanolog Sylvia Earle. „Jeżeli one chorują, to my też. A oceany naprawdę są chore”.
Lekka lektura
Nie każdy, kto ma półki pełne książek, jest zapalonym czytelnikiem. Na przykład Chris Mattheus, właściciel sklepu, przyznaje: „Lubię otaczać się książkami, ale rzadko do nich zaglądam”. Teraz Mattheus ma niedrogą propozycję dla ludzi o podobnych zamiłowaniach. Jak podaje gazeta Weser-Kurier, razem ze wspólnikiem otworzył pierwszy w Niemczech sklep z atrapami książek. Oferta obejmuje około 2800 „pustych tytułów” z dziedziny sztuki, filozofii i nauki. Mają one zróżnicowaną oprawę — począwszy od zwykłej tektury, a skończywszy na eleganckim drewnie tekowym. Atrakcyjne imitacje książek poświęconych sztukom pięknym (normalnie za takie książki płaci się zawrotne sumy) kosztują zaledwie od 15 do 25 marek. Mattheus mówi: „Cena zależy nie od zawartości, lecz od wymiarów”.
Pożyteczne gry wideo
Gry wideo niejednemu kojarzą się z rozrywką pełną przemocy. Tymczasem naukowcy stwierdzili, że „odpowiednie gry uczą dzieci mające cukrzycę lub astmę, jak sobie radzić w chorobie” — donosi czasopismo Technology Review. Centrum Medyczne Uniwersytetu Stanforda przebadało około 60 młodych cukrzyków w wieku od 8 do 16 lat. Połowa z nich grała w standardową grę, a pozostałe w grę o nazwie „Packy & Marlon”, w której dwa animowane słonie pomagają graczom wybierać właściwą żywność, sprawdzać poziom glukozy we krwi i prawidłowo korzystać z insuliny. W ciągu sześciu miesięcy u dzieci z drugiej grupy „liczba nagłych wizyt lekarskich i interwencji pogotowia zmalała o 77 procent” w porównaniu z dziećmi z pierwszej grupy — czytamy w Technology Review. Podobne gry wideo uczą dzieci, jak sobie radzić z astmą i jak się ustrzec palenia.
Nadużywanie alkoholu w Wenezueli
Wenezuelczycy piją przeciętnie więcej alkoholu niż mieszkańcy któregokolwiek innego kraju Ameryki Łacińskiej — donosi gazeta El Universal, wydawana w Caracas. Według danych szacunkowych każdy Wenezuelczyk spożywa rocznie od 60 do 70 litrów trunków. W ocenie Ministerstwa Zdrowia połowa wszystkich morderstw i samobójstw popełnianych w okręgu metropolitalnym Caracas wiąże się z alkoholem. A badania przeprowadzone przez pewien uniwersytet, policję i Centrum na rzecz Pokoju wykazały, że 90 procent tragicznych zgonów w tym okręgu ma coś wspólnego z konsumpcją napojów wyskokowych. Aby przeciwdziałać pijaństwu, zorganizowano warsztaty dla młodzieży, na których uczy się przeciwstawiania presji rówieśników nakłaniających do picia i zachęca do szukania wartościowych zajęć będących alternatywą dla alkoholu. Szkolenia te mają też na celu propagowanie skutecznej wymiany myśli między rodzicami a dziećmi.
Klęska katechizacji
W niedawnym liście pasterskim Gaetano Bonicelli, arcybiskup Sieny, zauważył, że 20-latki, nawet te, które uczęszczały na lekcje religii, „nie wiedzą, czym się różni Trójca od Matki Boskiej”. Taka nieznajomość nauk katolickich odzwierciedla to, co inny dostojnik kościelny, kardynał Ratzinger, nazwał „klęską współczesnej katechizacji” — donosi mediolańska gazeta Corriere della Sera. Arcybiskup Bonicelli postuluje powrót do ewangelizacji: „Misja ewangelizacyjna to jedyna szansa dla Kościoła w trzecim milenium”.
Przełom w poglądach na moralność?
Jak się ostatnio okazało, „chociaż coraz więcej dorosłych Chińczyków patrzy przez palce na pozamałżeńskie stosunki płciowe, większość młodzieży w dalszym ciągu je potępia” — napisano w czasopiśmie China Today. Wniosek taki wynika z sondażu przeprowadzonego wśród około 8000 osób. „Trzy piąte nastolatków uważa, że jeśli ktoś przez romans rozbija cudze małżeństwo, powinien podlegać jakimś sankcjom, na przykład grzywnie, gdy tymczasem w opinii 70 procent dorosłych w wieku od 37 do 45 lat taki postępek nie zasługuje na karę”.
Niedbały ubiór w kościele
Według agencji Associated Press coraz więcej Amerykanów chodzi do kościoła w niedbałym stroju. Niektórzy duchowni są zaniepokojeni, widząc na nabożeństwach wiernych ubranych dość swobodnie, na przykład w krótkie spodenki lub dżinsy. Przedstawiciele kościołów są w rozterce — nie chcą odstraszyć nowych członków ani urazić dotychczasowych parafian, którzy nie przywiązują wagi do stosownego stroju. Jak wynika z pewnej ankiety, „około 30 procent Amerykanów woli nabożeństwa swobodne i nowoczesne”, a tylko 21,5 procent skłania się ku bardziej tradycyjnym.
Akceptacja ciąż u nieletnich
„Do stałego wzrostu liczby niezamężnych matek w dużej mierze przyczynia się akceptacja społeczna” — czytamy w gazecie The News, wydawanej w stolicy Meksyku. „Społeczeństwo najwyraźniej bardzo się stara, by nie stawiać pod pręgierzem niezamężnych nastolatek w ciąży. Tym samym niejako posuwa się nawet dalej i je popiera”. Czy tę tendencję można odwrócić? W artykule czytamy: „Skoro dzięki instytucjom kształtującym opinię publiczną palenie nie kojarzy się już z nowoczesnością, lecz z degeneracją, skoro Amerykanie mogą zastępować pokarmy bogate w tłuszcz pokarmami o dużej zawartości błonnika, to można też przekonać młodzież, że rodzenie dzieci w szkole średniej jest niemądre i krótkowzroczne”.
Tabela dobrych uczynków
„Dzieci są w zasadzie egocentrykami mniej więcej do czwartego roku życia, kiedy to zaczyna się w nich rozwijać zdolność do empatii” — informuje raport cytowany w dzienniku The Toronto Star. Aby im pomóc w troszczeniu się o innych, zaleca się naukę życzliwości w domu. W tym celu członkowie rodziny zaznaczają na tablicy przynajmniej dwa dobre uczynki spełnione danego dnia z własnej inicjatywy. Rodzice mogą też dopisywać na niej szlachetne gesty swych pociech. W wielu szkołach wprowadzono takie tabele w celu przeciwdziałania złemu traktowaniu słabszych. Uczniowie są zachęcani do rejestrowania przykładów życzliwości zaobserwowanej u kolegów. Według wspomnianego raportu „pomaga to dzieciom dostrzegać przejawy współczucia, co jest niezwykle istotne w procesie uczenia się, jak je samemu odczuwać i okazywać”.