Awokado — niezwykle pożyteczny owoc

Od naszego korespondenta z Kolumbii

HISZPAŃSCY konkwistadorzy z początku XVI wieku nigdy wcześniej czegoś takiego nie widzieli. Wielkością i kształtem przypominało dużą gruszkę, ale nawet dojrzałe, było zielone. Miało delikatny miąższ o konsystencji masła i lekko orzechowy zapach. Z czasem stało się znane pod nazwą awokado, pochodzącą od azteckiego słowa ahuacatl.

Do Europy awokado przywiózł w 1519 roku Martín Fernández de Enciso. Zobaczył ten owoc w pobliżu dzisiejszego Santa Marta w Kolumbii podczas jednej z pierwszych wypraw Hiszpanów do Ameryki Południowej. W epoce odkryć geograficznych Europejczycy oprócz awokado poznali też smak czekolady, kukurydzy i ziemniaków.

Tak naprawdę żywność ta nie była niczym nowym. Od wieków znali ją i jedli rodowici mieszkańcy strefy umiarkowanej na zachodniej półkuli. Wśród niektórych tubylczych plemion awokado było cenione tak wysoko, że dawano je w prezencie nowożeńcom lub gościom na powitanie.

Uprawa awokado

Dzisiaj awokado uprawia się w wielu rejonach o ciepłym lub umiarkowanym klimacie, między innymi w Ameryce Północnej i Południowej, Australii, na Filipinach, w Izraelu, Kenii i Nowej Zelandii. Należy ono do około 20 owoców tropikalnych liczących się w światowym handlu.

W różnych krajach tropikalnych obu Ameryk występuje sporo odmian awokado; owoce niektórych nie są większe niż kurze jajo, inne zaś są tak duże jak średniej wielkości melon i ważą nawet dwa kilogramy. Mają kolor od zielonego do ciemnopurpurowego. Skórka jednych odmian jest chropowata i szorstka, drugich — cienka i gładka. Ale w sadach można uprawiać owoce o jednakowym wyglądzie i tej samej jakości.

Kwitnące drzewa awokado są pokryte tysiącami bladożółtych pąków. Ale tylko jeden na 5000 przekształca się w owoc. Niezwykłą cechą tych kwiatów jest to, że każdy ma zarówno pręciki, produkujące pyłek, jak i słupek, zawierający zalążnię. Pozwalałoby to na samozapylenie, gdyby nie zadziwiający mechanizm, który sprawia, że te dwa elementy kwiatu są aktywne w różnym czasie.

W związku z tym na niektórych drzewach kwiaty gotowe do przyjęcia pyłku rozchylają się o wschodzie słońca i zamykają w południe. Te same kwiaty otwierają się ponownie wieczorem, ale tym razem produkują pyłek. Na sąsiednich drzewach zachodzi odwrotny cykl. Zapylenie następuje wtedy, gdy drzewo z kwiatami produkującymi pyłek znajduje się blisko tego, które właśnie w tym czasie może go przyjąć. W przenoszeniu pyłku ważną rolę odgrywają też pszczoły i inne owady. Tak oto dzięki skomplikowanemu połączeniu światła słonecznego, ciepła, wiatru, miejsca oraz pomocy owadów możliwe jest rozmnażanie awokado.

Odżywcze i pożyteczne

Awokado ma ogromną wartość odżywczą, gdyż zawiera dużo białka, ryboflawiny, niacyny, potasu i witaminy C. W jego skład wchodzi co najmniej 11 witamin i 14 składników mineralnych. W niektórych rejonach Ameryki Centralnej awokado z tortillami stanowi samodzielne danie. Poza tym owoc ten bogaty jest w tłuszcz, a oliwa z niego przypomina oliwę z oliwek, gdyż zawiera jednonienasycone kwasy tłuszczowe. Używa się jej także do produkcji mydła i kosmetyków.

Niemal każda część drzewa awokado jest użyteczna. Drewno służy na opał. Nasiona wykorzystywane są w Ameryce Południowej do malowania odzieży, ponieważ zostawiają niezmywalne ślady. W niektórych regionach Filipin z liści robi się herbatę. Korą podobno barwi się skórę.

Kupowanie i jedzenie owoców

Kiedy kupujesz awokado na rynku, nie próbuj oceniać jego dojrzałości na podstawie barwy skórki, gdyż jest ona różna u poszczególnych odmian. Delikatnie naciśnij owoc. Jeżeli lekko się ugina, jest dojrzały. Awokado należy przechowywać w ciepłym, przewiewnym miejscu, a owinięcie w gazetę przyśpiesza proces dojrzewania. Można je także trzymać w lodówce, nawet już po rozkrojeniu. Miąższ nie ściemnieje, jeśli odsłoniętą powierzchnię skropi się sokiem z cytryny.

Wiele osób lubi awokado z cytrusami lub pomidorami. Jego smak można wzbogacić pikantnym sosem. Ponadto owoc ten nadaje się również do jedzenia z krewetkami, krabami i homarami. Z powodzeniem jest używany do rozmaitych sałatek. Niektórzy łączą awokado z innymi owocami i robią orzeźwiający sok.

Z miąższu awokado roztartego z przyprawami i innymi składnikami powstaje smaczna pasta do smarowania krakersów. Nie sposób też pominąć słynnego sosu guacamole, przyrządzanego z awokado, pomidorów, cebuli, papryki i przypraw. Owoc ten podaje się również do gotowanych posiłków, jako część dania głównego. W takim wypadku należy je nałożyć w ostatniej chwili, oddzielając od ciepłych potraw.

Być może awokado już odgrywa ważną rolę w twym żywieniu. Jednakże w niektórych częściach świata uważa się je za egzotyczny i rzadki owoc. Jeśli go jeszcze nie próbowałeś, skorzystaj z najbliższej okazji. Przekonasz się, że ten niezwykle pożyteczny owoc jest też naprawdę pyszny!