„Odwrócona” siatkówka

● W oku ludzkim znajduje się siatkówka — błona zawierająca około 120 milionów komórek zwanych fotoreceptorami, które odbierają bodźce świetlne i przetwarzają je w impulsy elektryczne. Sygnały te mózg interpretuje jako obrazy. Zdaniem ewolucjonistów ustawienie siatkówki w gałkach ocznych kręgowców dowodzi, że oko nie miało projektanta.

Pomyśl: U kręgowców siatkówka jest „odwrócona” — fotoreceptory znajdują się w jej tylnej części. Aby światło mogło do nich dotrzeć, musi przedostać się przez kilka warstw komórek. Jak twierdzi biolog ewolucyjny Kenneth Miller, „przy takim ustawieniu siatkówki światło ulega rozproszeniu, wskutek czego dostrzegamy mniej szczegółów niż to możliwe”.

Dlatego ewolucjoniści utrzymują, że „odwrócona” siatkówka stanowi przykład niedoskonałego projektu, a w zasadzie jego braku. Pewien uczony uznał nawet, że „z punktu widzenia funkcjonalności jest ona bezsensownie odwrócona”. Ale dalsze badania dowiodły, że fotoreceptory znajdujące się z tyłu siatkówki są umieszczone w idealnym miejscu — obok nabłonka barwnikowego, czyli warstwy komórek dostarczających tlen i substancje odżywcze niezbędne dla wyraźnego widzenia. Zdaniem biologa Jerry’ego Bergmana i okulisty Josepha Calkinsa „gdyby komórki barwnikowe znajdowały się z przodu siatkówki, wzrok byłby poważnie upośledzony”.

„Odwrócona” siatkówka jest szczególnie przydatna kręgowcom o małych gałkach ocznych. Profesor Ronald Kröger z Uniwersytetu w Lund w Szwecji powiedział: „Aby obraz był ostry, między soczewką oka a fotoreceptorami musi być pewien odstęp. Ulokowanie (...) [w siatkówce] komórek nerwowych oznacza dla kręgowców ważną oszczędność miejsca”.

Ponadto dzięki temu, że komórki nerwowe siatkówki są ściśle upakowane i położone blisko fotoreceptorów, analiza informacji wizualnych odbywa się szybko i niezawodnie.

Co o tym sądzisz? Czy „odwrócona” siatkówka to wadliwa struktura, powstała przez przypadek? A może jest efektem zaprojektowania?

[Ilustracje na stronie 15]

[Patrz publikacja]

komórki fotoreceptorowe

światło

nabłonek barwnikowy

światło

siatkówka

nerw wzrokowy