Gdy twoje dziecko się okalecza

PROBLEM

Odkrywasz, że twoja nastoletnia córka świadomie wyrządza sobie krzywdęa. Myślisz: „Co się dzieje? Czyżby próbowała popełnić samobójstwo?”.

Najprawdopodobniej tak nie jest. Na pewno jednak córka potrzebuje pomocy. Co możesz zrobić? Najpierw zastanów się, z czego mogą wynikać takie niepokojące działaniab.

PODŁOŻE PROBLEMU

Chwilowa moda? Niektóre nastolatki faktycznie zaczęły kaleczyć własne ciało, bo usłyszały, że robią tak inni. Ale w większości wypadków nie chodzi o zwykłe naśladownictwo. Co na to wskazuje? Na ogół osoby takie dokonują samookaleczeń w tajemnicy i bardzo wstydzą się swojego zachowania. „Nie chciałam, żeby ktokolwiek dowiedział się, co robię” — opowiada 20-letnia Majac. „Ukrywałam swoje blizny, jak tylko mogłam”.

Chęć zwrócenia na siebie uwagi? Niekiedy tak. Jednak ten artykuł dotyczy osób, które kryją się ze swoim nawykiem i nie próbują ranami i siniakami przyciągnąć uwagi innych. Niemniej pewna dziewczyna, która uwolniła się od tego problemu, przyznaje, że podświadomie chciała, żeby ktoś zauważył obrażenia na jej ciele — by wszystko wyszło na jaw i by mogła otrzymać pomoc.

W takim razie dlaczego? Przyczyny autoagresji są złożone, ale za nimi wszystkimi zazwyczaj stoi jedno: trudny do ujęcia w słowa ból emocjonalny. Zdaniem psychoterapeuty Stevena Levenkrona osoba dokonująca samookaleczeń „odkrywa, że ból fizyczny może jej przynieść ulgę w bólu emocjonalnym” (Cutting: Understanding and Overcoming Self-Mutilation).

Uważasz, że to przez ciebie? Nie koncentruj się na swoich ewentualnych błędach wychowawczych, ale raczej skup się na pozytywnych rzeczach, które możesz teraz zrobić i które pomogą dziecku wyjść na prostą.

CO MOŻNA ZROBIĆ

Zachęć córkę, żeby opowiedziała, co ją gnębi. Spróbuj skorzystać z poniższych wskazówek:

Pocieszaj. Gdy dowiesz się o problemie samookaleczania, staraj się nie okazać emocji takich jak szok czy przerażenie. Mów spokojnie i pocieszająco. Zasada biblijna: 1 Tesaloniczan 5:14.

Pytaj, ale nie przesłuchuj. Na przykład powiedz: „Wiem, że nie zawsze dobrze o sobie myślisz. Co dręczy cię najbardziej?” albo „Kiedy coś cię niepokoi lub przygnębia, czego byś najbardziej ode mnie oczekiwała?”, albo też „Co twoim zdaniem muszę przede wszystkim zrobić, żeby nasze relacje się poprawiły?”. Potem uważnie słuchaj odpowiedzi i nie przerywaj. Zasada biblijna: Jakuba 1:19.

Pomóż nastolatce spojrzeć na siebie w zrównoważony sposób. Osoby o zachowaniach autodestrukcyjnych zwykle koncentrują się na swoich wadach, dlatego spróbuj przekonać córkę, żeby zwróciła uwagę na swoje zalety. Możesz nawet zaproponować, żeby wynotowała przynajmniej trzy rzeczy, które w sobie lubi. Blanka wyznaje: „Wypisanie moich mocnych stron pomogło mi uwierzyć, że naprawdę je mam”d.

Zachęć córkę, żeby modliła się do Boga Jehowy. Biblia radzi: „Przerzućcie na niego wszelką waszą troskę, gdyż on się o was troszczy” (1 Piotra 5:7). „Starałam się o wszystkich swoich odczuciach mówić Jehowie”, wspomina 17-letnia Laura, „zwłaszcza kiedy kusiło mnie, żeby zrobić sobie krzywdę. Modlitwa mobilizowała mnie do walki”. Zasada biblijna: 1 Tesaloniczan 5:17.