Nastolatki w depresji — dlaczego? Co może pomóc?

„KIEDY mam atak depresji, brakuje mi motywacji do robienia czegokolwiek, nawet tego, co zazwyczaj sprawia mi wielką przyjemność. Myślę tylko o spaniu. Często czuję, że jestem bezwartościowa, nie zasługuję na miłość i jestem dla innych ciężarem” — mówi Annaa.

„Myślałam o samobójstwie. Ale tak naprawdę nie chciałam umierać, tylko nie mogłam już znieść tego, jak się czułam. Z natury jestem troskliwa, ale kiedy mam doła, na nikim ani na niczym mi nie zależy” — wspomina Julia.

Anna i Julia miały zaledwie po kilkanaście lat, kiedy po raz pierwszy wpadły w depresję. Chociaż młodzi ludzie od czasu do czasu mogą być w nie najlepszym nastroju, te dwie nastolatki miały stany depresyjne ciągnące się całymi tygodniami, a nawet miesiącami. Anna mówi: „To tak, jakbym utknęła w głębokim, ciemnym dole, z którego nie ma wyjścia. Miałam wrażenie, że odchodzę od zmysłów i przestaję być sobą”.

Anna i Julia nie są wyjątkami. Liczba nastolatków, u których zdiagnozowano depresję, rośnie w zastraszającym tempie. A jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), depresja jest „głównym powodem występowania chorób i niepełnosprawności u chłopców i dziewcząt w wieku od 10 do 19 lat”.

Objawy depresji mogą się pojawić w okresie dojrzewania. Należą do nich między innymi zaburzenia snu czy apetytu oraz wahania wagi. Nierzadkie jest uczucie rozpaczy, beznadziei i smutku oraz zaniżone poczucie własnej wartości. Jeszcze inne oznaki to izolowanie się od otoczenia, problemy z koncentracją i zapamiętywaniem, myśli i działania samobójcze, a także symptomy, które trudno wyjaśnić z medycznego punktu widzenia. Kiedy specjaliści w zakresie zdrowia psychicznego podejrzewają u kogoś depresję, zazwyczaj szukają grup objawów, które utrzymują się tygodniami i zakłócają normalne funkcjonowanie danej osoby.

MOŻLIWE PRZYCZYNY DEPRESJI U NASTOLATKÓW

Według WHO „przyczyną depresji jest złożone połączenie czynników społecznych, psychologicznych czy biologicznych”. Mogą one obejmować:

Czynniki fizyczne. Tak jak było w wypadku Julii, depresja często występuje u osób spokrewnionych. Sugeruje to, że pewną rolę mogą odgrywać geny, które prawdopodobnie wpływają na związki chemiczne w mózgu. Do innych czynników fizycznych należą choroby układu krążenia, wahania poziomu hormonów czy nadużywanie różnych substancji — jeśli ma ono miejsce przez dłuższy czas, może wywołać depresję lub ją nasilićb.

Stres. Choć bywa korzystny, to długotrwały albo nadmierny osłabia pod względem fizycznym i psychicznym. Ponieważ nastolatki są szczególnie wrażliwe, stres może u nich nawet wywołać depresję. Należy jednak zaznaczyć, że dokładne przyczyny tej choroby pozostają niejasne i mogą być bardzo złożone.

Do czynników stresogennych związanych z depresją zalicza się rozwód lub separację rodziców, śmierć kogoś bliskiego, wykorzystanie seksualne, fizyczne znęcanie się, poważny wypadek, chorobę czy trudności w nauce — szczególnie jeśli z ich powodu dziecko czuje się odrzucone. Wiążą się z tym też wygórowane wymagania rodziców, na przykład co do osiągnięć w szkole. Inne możliwe przyczyny to zastraszanie, niepokój o przyszłość, nieprzewidywalne zachowania rodziców czy brak ciepła ze strony rodzica pogrążonego w depresji. Jeśli z takich czy innych powodów nastolatek zachoruje na depresję, co może mu pomóc?

DBAJ O UMYSŁ I CIAŁO

Leczenie umiarkowanej lub ciężkiej depresji zazwyczaj polega na przyjmowaniu lekarstw i korzystaniu z opieki specjalisty w zakresie zdrowia psychicznegoc. Jezus Chrystus powiedział: „Silni nie potrzebują lekarza, tylko niedomagający” (Marka 2:17). A choroba może zaatakować każdą część naszego ciała, również mózg! Czasem warto dokonać zmian w stylu życia, ponieważ ciało i umysł są ze sobą ściśle powiązane.

Jeśli cierpisz na depresję, postaraj się rozsądnie dbać o swoje zdrowie fizyczne i umysłowe. Na przykład wysypiaj się, regularnie ćwicz i zdrowo się odżywiaj. Ruch wzmaga produkcję związków chemicznych, które mają dobry wpływ na samopoczucie, poziom energii i sen. W miarę możliwości staraj się rozpoznać, co wywołuje nastrój depresyjny i mu zapobiegać. Zwierzaj się komuś zaufanemu. Grupa bliskich osób — członków rodziny i przyjaciół — może ci pomóc lepiej radzić sobie z depresją, a nawet zmniejszyć nasilenie objawów. Swoje myśli i uczucia utrwalaj, prowadząc dziennik — pomogło to cytowanej wcześniej Julii. A przede wszystkim zaspokajaj swoje potrzeby duchowe. Może to w niezwykły sposób zmienić twoje spojrzenie na życie. Jezus Chrystus powiedział: „Szczęśliwi, którzy są świadomi swej potrzeby duchowej” (Mateusza 5:3).

Zarówno Anna, jak i Julia zgadzają się ze słowami Jezusa. Anna mówi: „Zajmowanie się sprawami duchowymi pomaga mi skupiać się na innych ludziach, a nie tylko na swoich problemach. Nie zawsze jest to łatwe, ale dzięki temu jestem szczęśliwsza”. Z kolei Julię pokrzepia modlitwa i czytanie Biblii. Wyznaje: „Otwieranie serca przed Bogiem podczas modlitwy uspokaja mnie. A Biblia pomaga mi dostrzec, że On mnie ceni i naprawdę Mu na mnie zależy. Dzięki jej czytaniu pozytywniej patrzę w przyszłość”.

Jako nasz Stwórca, Bóg Jehowa w pełni rozumie, jak wychowanie, przeżycia i struktura genetyczna wpływają na emocje i nastawienie. Dlatego może nas skutecznie wspierać na przykład przy pomocy współczujących i wyrozumiałych ludzi. Co więcej, nadchodzi czas, kiedy Bóg wyleczy nas z wszelkich chorób — fizycznych czy psychicznych. W biblijnej Księdze Izajasza 33:24 czytamy: „Żaden mieszkaniec nie powie: ‚Jestem chory’”.

Pismo Święte obiecuje, że Bóg „otrze z [naszych] oczu wszelką łzę i śmierci już nie będzie ani żałości, ani krzyku, ani bólu już nie będzie” (Objawienie 21:4). Co za pokrzepiająca perspektywa! Jeśli chciałbyś się dowiedzieć więcej o zamierzeniu Boga co do ziemi i ludzi, wejdź na stronę www.jw.org. Znajdziesz tam świetny przekład Biblii w wersji online oraz artykuły dotyczące wielu tematów, w tym depresji.