„Czego Jehowa wymaga od ciebie?”

1, 2. Dlaczego warto się dowiedzieć, jak w starożytności Jehowa reagował na upadek moralny swego ludu?

WYOBRAŹ sobie następującą scenę: Dziewczynka słyszy łomotanie do drzwi. Jest przerażona. Wie, że to bezwzględny kupiec, który przyszedł upomnieć się o dług. Oszukał już wiele osób, używając fałszywych odważników i bezprawnie pobierając odsetki. Wykorzystuje ludzi bezkarnie, bo daje łapówki miejskim dygnitarzom, którzy w rezultacie nie zwracają uwagi na skargi pokrzywdzonych. Mała czuje się bezbronna — nie ma ojca, gdyż porzucił rodzinę dla młodszej kobiety. Dziewczynka razem z matką może więc być sprzedana w niewolę.

² Ta scena to w gruncie rzeczy połączony opis różnych praktyk, przeciw którym występowało 12 proroków (Amosa 5:12; 8:4-6; Micheasza 6:10-12; Sofoniasza 3:3; Malachiasza 2:13-16; 3:5). Jak byś reagował na ich orędzia, gdybyś wtedy żył? Choć ówczesna sytuacja była bardzo przytłaczająca, przyjrzyjmy się bliżej temu, co może nas pokrzepić — działaniom, które Jehowa podjął wobec swego ludu. Księgi 12 proroków zawierają Jego serdeczne zachęty do pielęgnowania wzniosłych przymiotów i właściwego nastawienia. Zachęty te mogą wzmocnić twoje przywiązanie do zasad moralnych oraz pobudzić cię do dobrych uczynków i do wysławiania Boga. Pozwolą ci też lepiej zrozumieć wymagania Jehowy, co ma tym większe znaczenie, że szybko przybliża się dzień wykonania Jego wyroków. Cofnijmy się najpierw do czasów Micheasza, który żył w VIII stuleciu p.n.e.

CZEGO JEHOWA WYMAGA OD CIEBIE?

3, 4. (a) O jakich wymaganiach Boga mówi Księga Micheasza? (b) Jak na każdego z nas powinno wpływać pytanie z Księgi Micheasza 6:8?

³ Czytając Księgę Micheasza, początkowo można dojść do wniosku, że to niekończąca się lista zarzutów przeciw krnąbrnym Izraelitom. Oczywiście Jehowa dostrzegał upadek moralny członków swego ludu, którzy między innymi ‛nienawidzili dobra, a miłowali zło’ (Micheasza 3:2; 6:12). Ale poza słowami potępienia księga ta zawiera jedną z najbardziej ujmujących i mobilizujących zachęt, jakie można znaleźć w Biblii. Micheasz kieruje uwagę na Tego, który ustanowił sprawiedliwe zasady, i zadaje ciekawe pytanie: „Czego Jehowa wymaga od ciebie prócz tego, żebyś czynił zadość sprawiedliwości i miłował życzliwość oraz był skromny, chodząc ze swoim Bogiem?” (Micheasza 6:8).

⁴ Czy zauważyłeś, czego Stwórca od nas wymaga? Z miłością przypomina nam o cechach, które powinniśmy rozwijać, dając jednocześnie odpór wszechobecnemu złu. Jehowa wie, że jako lojalni słudzy naprawdę pragniemy naśladować Jego przymioty, i nie przestaje w nas wierzyć. Jak byś odpowiedział, gdyby tobie osobiście zadano pytanie: „Czego Jehowa wymaga od ciebie?” Czy dostrzegasz dziedziny, w których zasady Boże zmieniły — albo powinny zmienić — twoje życie? Trzymanie się tych zasad zacieśnia więź z Bogiem i pomaga prowadzić znacznie wartościowsze życie. Pamiętajmy, że już wkrótce cała ziemia będzie rajem, i czerpmy siły do działania z zachęty: „Siejcie dla siebie ziarno w prawości; zbierajcie stosownie do lojalnej życzliwości. Obrabiajcie ziemię uprawną, gdy jest czas, by szukać Jehowy, aż on przyjdzie i nauczy was prawości” (Ozeasza 10:12). Rozważmy teraz podstawowe elementy tej cennej rady z Księgi Micheasza 6:8.

BĄDŹ SKROMNY

5. Dlaczego to takie ważne, żeby ‛być skromnym, chodząc z Bogiem’?

⁵ Jak napisał Micheasz, Jehowa chce, byśmy ‛chodząc z Nim, byli skromni’. Może nam to wyjść tylko na dobre, bo ‛u skromnych jest mądrość’ (Przysłów 11:2). Skromność to między innymi świadomość własnych ograniczeń, które wynikają z niedoskonałości odziedziczonej po Adamie. Pamiętanie o swojej ułomnej naturze jest pierwszym istotnym czynnikiem pomagającym wystrzegać się rozmyślnych grzechów (Rzymian 7:24, 25).

6. Jakie korzyści możemy odnieść, gdy ze skromnością pamiętamy o skutkach grzesznego postępowania?

⁶ Dlaczego skromność połączona z pokorą chroni przed popełnianiem rozmyślnych grzechów? Człowiek skromny uznaje siłę grzechu (Psalm 51:3). Ozeasz uświadamia nam, że grzech może bardzo nęcić, lecz w końcu zawsze przynosi zgubne skutki. Na przykład w starożytności Jehowa zapowiedział, że ‛dokona rozrachunku’ ze swym nieposłusznym ludem. Czy ci pozbawieni skromności grzesznicy uniknęli kary? Być może na to liczyli, bo grzech często zwodzi i usidla. Co gorsza, odsuwa ludzi od Boga, nieraz do tego stopnia, że ‛ich postępki nie pozwalają im do Niego wrócić’. Przez rozmyślny grzech człowiek traci siłę moralną — i ‛wyrządzanie krzywdy’ wchodzi mu w zwyczaj. Poza tym marnuje sobie życie. Przez jakiś czas może mieć wrażenie, że mu się wiedzie, ale jeśli nie okaże skruchy, na pewno nie zdobędzie uznania Bożego (Ozeasza 1:4; 4:11-13; 5:4; 6:8).

7. Jak ludzie skromni zapatrują się na Boże przewodnictwo?

⁷ Osoby skromne przyznają też, że grzechu z jego opłakanymi skutkami nie da się uniknąć bez uwzględniania przewodnictwa Bożego. Micheasz zapowiedział, iż w przyszłości — czyli w naszych czasach — ogromne rzesze ludzi będą szczerze pragnąć, by Jehowa ‛pouczał ich o swoich drogach’ i by mogli „chodzić jego ścieżkami”. Tacy potulni szukają „prawa” i „słowa Jehowy”. Zapewne należysz już do grona szczęśliwych osób, które chcą „chodzić w imieniu Jehowy” i stosować się do Jego wymagań. Ale niewątpliwie zainteresują cię, podobnie jak Micheasza, dodatkowe rady, dzięki którym można pozostać „moralnie czystym” (Micheasza 4:1-5; 6:11). Skromność jest zatem wielką pomocą w wypełnianiu tego, czego Jehowa od nas wymaga.

PIELĘGNUJ PRZYWIĄZANIE DO WZNIOSŁYCH ZASAD MORALNYCH

8. Co można powiedzieć o moralności w dzisiejszym świecie?

⁸ W trosce o naszą duchową i fizyczną pomyślność Jehowa oczekuje, że będziemy moralnie czyści — pomimo zepsucia w otaczającym nas świecie (Malachiasza 2:15). Jesteśmy zalewani materiałami przesyconymi seksem. Oglądanie filmów czy zdjęć pornograficznych, wczytywanie się w lubieżne opisy i słuchanie nieprzyzwoitych piosenek uważa się za coś normalnego. Mężczyźni często mają lekceważący stosunek do kobiet i traktują je wyłącznie jak obiekty zainteresowań seksualnych. A młodzież w szkole lubuje się w sprośnych żartach i dwuznacznych aluzjach. Jak nie ulec takim złym wpływom?

9. Jak za czasów 12 proroków wielu łamało prawa Jehowy?

⁹ Cenne rady zawierają księgi 12 proroków. Żyli oni długo przed epoką multikina i wypożyczalni kaset wideo, ale w ich czasach powszechne były symbole falliczne, prostytucja sakralna i bezwstydna rozwiązłość (1 Królów 14:24; Izajasza 57:3, 4; Habakuka 2:15). Można to wywnioskować z wypowiedzi proroków: „Mężczyźni (...) odchodzą na bok z nierządnicami i składają ofiary z nierządnicami świątynnymi”. „Mężczyzna zaś i jego ojciec chodzą do tej samej dziewczyny, aby bezcześcić me święte imię”. Niektórzy regularnie dawali „zapłatę dla nierządnicy” w trakcie obrzędów związanych z kultem płodności.a Szerzyło się cudzołóstwo — niewierni małżonkowie ‛biegali za swymi namiętnymi kochankami’ (Ozeasza 2:13; 4:2, 13, 14; Amosa 2:7; Micheasza 1:7).

10. (a) Głównie z czego wynika niemoralne postępowanie? (b) Jak starożytny lud Boży stał się winny nierządu duchowego?

¹⁰ Na pewno zdajemy sobie sprawę, że niemoralne czyny danej osoby są odbiciem jej poglądów i pobudek (Marka 7:20-22). O rozwiązłych Izraelitach Jehowa rzekł: „Duch rozpusty [„żądza rozpusty”, Biblia Warszawsko-Praska] sprawił (...), że błądzą” i „trwają jedynie w rozpasaniu” (Ozeasza 4:12; 6:9).b Zachariasz zaś wspomniał o „duchu nieczystości” (Zachariasza 13:2). Postępowanie tego ludu wynikało z zuchwałości, z braku szacunku, wręcz z pogardy dla zasad i władzy Jehowy. Wyzbycie się takich cech wymaga całkowitego przeobrażenia umysłu i serca. Świadomy tego chrześcijanin tym bardziej ceni wszelką pomoc, dzięki której może uniknąć niemoralności i jej tragicznych następstw.

ZABIEGAJ O CZYSTOŚĆ MORALNĄ

11. Do czego może prowadzić rozwiązłość?

¹¹ Jak wiemy, rozwiązłość często rozbija rodziny, pozbawia dzieci odpowiedniego przewodnictwa rodziców, powoduje straszne choroby oraz popycha do aborcji. Kto w sprawach seksualnych lekceważy Stwórcę, zwykle ponosi szkody pod względem fizycznym i emocjonalnym. Micheasz napisał, że gdy człowiek ‛staje się nieczysty, następuje zniszczenie; a to dzieło zniszczenia jest bolesne’ (Micheasza 2:10). Świadomość tego utwierdza osoby prawdziwie bogobojne w postanowieniu zachowywania czystości moralnej. Dlatego wystrzegają się one nawet nieczystych rojeń, które kalają serce i umysł (Mateusza 12:34; 15:18).

12. Jakie korzyści odnosimy z tego, że przyjmujemy pogląd Jehowy na życie płciowe?

¹² Jednak chrześcijanie nie kierują się wyłącznie obawą przed chorobą albo przed pojawieniem się nieślubnego dziecka. Rozumieją, że powinni pogłębiać umiłowanie praw Jehowy i trzymać się Jego poglądu na moralność. Wszczepił On ludziom naturalne pragnienie współżycia płciowego, mającego być wyrazem miłości małżeńskiej. Służyło to realizacji Jego zamierzenia. Stosunki płciowe w małżeństwie odgrywają pożyteczną rolę. Zacieśniają więź łączącą męża i żonę i umożliwiają im wydanie na świat potomstwa. Natomiast poza małżeństwem są nadzwyczaj destrukcyjne. Potwierdzają to wypowiedzi 12 proroków. Niemoralnymi praktykami ludzie ściągali na siebie niełaskę Boga. Była to niezwykle wysoka cena — i równie wysoka jest dzisiaj.

13. Jak możemy ‛usuwać rozpustę sprzed swego oblicza’ i unikać pokus?

¹³ Ozeasz upraszał współczesnych, by ‛usunęli rozpustę sprzed swego oblicza’. Aby prowadzić się moralnie, musieli się zdobyć na konkretne działania (Ozeasza 2:2). W naszym wypadku może to polegać na unikaniu wszelkich sytuacji wystawiających na pokusę — na przykład w szkole albo w miejscu zamieszkania. Nie zawsze możliwa jest zmiana szkoły czy przeprowadzka, ale niewątpliwie istnieją inne sposoby odgrodzenia się od pokus, czyli ‛usunięcia rozpusty sprzed swego oblicza’. Daj się wszystkim poznać jako prawdziwy chrześcijanin, Świadek Jehowy. Z szacunkiem wyjaśnij, co jest dla ciebie ważne i w co wierzysz. Otoczenie powinno wiedzieć, że niezachwianie przestrzegasz wzniosłych zasad Jehowy (Amosa 5:15). ‛Usunięcie rozpusty sprzed swego oblicza’ to także trzymanie się z dala od pornografii i wątpliwej rozrywki. Nieraz trzeba więc wyrzucić jakieś czasopismo albo znaleźć sobie nowych przyjaciół — takich, którzy kochają Jehowę i podobnie jak ty pragną spełniać Jego wymagania (Micheasza 7:5). Z pomocą Jehowy naprawdę możesz uniknąć splamienia się niemoralnością teraźniejszego świata!

MIŁUJ ŻYCZLIWOŚĆ

14, 15. (a) Co to znaczy ‛miłować życzliwość’? (b) Jak umiłowanie życzliwości skłania nas do nienagannego postępowania?

¹⁴ Micheasz zwrócił także uwagę, że Jehowa wymaga od nas ‛miłowania życzliwości’. Człowiek życzliwy nie wyrządza krzywdy, lecz wyświadcza dobro. Życzliwość ma wiele wspólnego z dobrocią i szlachetnością. Wiąże się też z uczciwością i bezstronnością w sprawach osobistych i w stosunkach z innymi. W rozdziale 6 tej książki mówiliśmy już o sprawiedliwości i uczciwości w pracy zawodowej oraz kwestiach finansowych. To tylko przykłady dziedzin, w których powinniśmy być sprawiedliwi, uczciwi i życzliwi.

¹⁵ Kto miłuje życzliwość i pragnie wyświadczać bliźnim dobro, ten zawsze stara się postępować nienagannie. Do Izraelitów, którzy nie wywiązywali się z obowiązku materialnego wspierania religii prawdziwej, Jehowa rzekł: „Wy mnie obrabowujecie” (Malachiasza 3:8). A jak dzisiaj ktoś mógłby ‛obrabowywać’ Boga? Załóżmy, że jakiś chrześcijanin ma dostęp do datków złożonych na rozwój dzieła Królestwa — w miejscowym zborze bądź gdzie indziej. Czyje są te pieniądze? W gruncie rzeczy należą do Jehowy, ponieważ zostały ofiarowane z myślą o Nim (2 Koryntian 9:7). Czy ktoś mógłby uznać, że w wyjątkowej sytuacji wolno mu „pożyczyć sobie” pewną sumę albo bez odpowiedniego upoważnienia użyć tych funduszy na inny cel? Oczywiście, że nie. Byłoby to równoznaczne z okradzeniem Jehowy! Z pewnością nie świadczyłoby także o życzliwości ani sprawiedliwości w stosunku do ofiarodawców, którzy pragnęli wesprzeć dzieło Boże (Przysłów 6:30, 31; Zachariasza 5:3).

16, 17. (a) Jak przejawiała się chciwość za dni Amosa i za dni Micheasza? (b) Jak Bóg zapatruje się na chciwość?

¹⁶ Życzliwość i dobroć pomagają też chrześcijanom wystrzegać się zachłanności. W szczególnie skrajnej formie panoszyła się ona za czasów Amosa. Niektórzy, opanowani nienasyconą żądzą zysków, gotowi byli ‛sprzedać za srebro prawego’, czyli własnego współwyznawcę! (Amosa 2:6). Podobnie działo się za dni Micheasza, kiedy to judzcy bogacze potrafili nawet siłą odebrać mienie tym, którzy nie byli w stanie się bronić (Micheasza 2:2; 3:10). Przywłaszczając sobie ziemię rodaków, ci chciwcy łamali Prawo Jehowy — między innymi ostatnie z Dziesięciu Przykazań oraz przepisy zabraniające sprzedawania na stałe dziedzicznych gruntów (Wyjścia 20:13, 15, 17; Kapłańska 25:23-28).

¹⁷ Dzisiaj handel ludźmi i niewolnictwo może nie są tak rozpowszechnione jak za czasów proroków. Ale co powiemy o osiąganiu zysków cudzym kosztem? Chrześcijanin, który miłuje życzliwość, na pewno nie będzie wykorzystywał współwyznawców. Rozumie na przykład, że nie byłoby to stosowne ani życzliwe, gdyby podejmował albo propagował działalność gospodarczą, obliczoną na zdobycie klientów głównie wśród współwyznawców. Planowanie szybkiego dorobienia się przez wyzyskiwanie współchrześcijan dowodziłoby chciwości, przed którą jesteśmy przecież ostrzegani (Efezjan 5:3; Kolosan 3:5; Jakuba 4:1-5). Może się ona przejawiać w miłości do pieniędzy, w żądzy władzy lub profitów, a nawet w zachłannym stosunku do jedzenia, picia, seksu czy innych rzeczy. Micheasz wskazał, że ludzie chciwi, myślący tylko o własnych korzyściach, ‛nie nasycą się’ nigdy. I tak jest do tej pory (Micheasza 6:14).

18, 19. (a) Co niektórzy z 12 proroków mówili na temat troski Jehowy o „osiadłego przybysza”? (b) Jak serdeczne interesowanie się bliźnimi może korzystnie wpłynąć na stosunki w twojej okolicy?

¹⁸ Jehowa polecił swemu ludowi ‛nie oszukiwać żadnego osiadłego przybysza’. A za pośrednictwem Malachiasza oświadczył: „Przyjdę do was na sąd (...) przeciw tym, którzy odtrącają osiadłego przybysza” (Zachariasza 7:10; Malachiasza 3:5). Czy w twoim sąsiedztwie nie pojawiło się dużo imigrantów, przedstawicieli innej narodowości, rasy czy kultury? Być może przybyli w poszukiwaniu bezpieczeństwa, pracy albo lepszych warunków. Jak zapatrujesz się na ludzi różniących się od ciebie stylem życia i mówiących innym językiem? Czy nie zauważasz u siebie skłonności do uprzedzeń, będących zaprzeczeniem życzliwości?

¹⁹ Pomyśl, jak pozytywnie może to wpłynąć na otoczenie, gdy pokażesz, że cudzoziemcy i ludzie z odmiennych środowisk są godni prawdy biblijnej na równi ze wszystkimi. Życzliwość nie pozwoli też nikomu dojść do wniosku, że utrudniają oni korzystanie z Sali Królestwa bądź są ciężarem pod innym względem. W I wieku n.e. apostoł Paweł przypomniał pewnym chrześcijanom pochodzenia żydowskiego, nieco uprzedzonym do nie-Żydów, że w rzeczywistości nikt nie zasługuje na wybawienie. Jest ono możliwe wyłącznie dzięki niezasłużonej życzliwości Boga (Rzymian 3:9-12, 23, 24). Jeśli mamy przyjazny stosunek do bliźnich, to cieszymy się, że z miłości Bożej korzysta teraz mnóstwo osób, które przedtem nie miały sposobności usłyszeć dobrej nowiny (1 Tymoteusza 2:4). Ludzie z innych krajów czy środowisk często są w trudniejszej sytuacji od nas, powinniśmy zatem okazywać im zainteresowanie i życzliwość, serdecznie witać ich w swym gronie i traktować ‛jak rodowitego mieszkańca’ (Kapłańska 19:34).

CHODŹ Z PRAWDZIWYM BOGIEM

20. U kogo niektórzy Izraelici szukali przewodnictwa?

²⁰ Micheasz podkreślił również, że należy ‛chodzić z Jehową’. Trzeba więc uznawać Go za prawdziwego Boga i poddawać się Jego przewodnictwu (Przysłów 3:5, 6; Ozeasza 7:10). Tymczasem niektórzy Żydzi po powrocie z wygnania szukali pomocy (być może z powodu suszy) u wróżbiarzy i fałszywych bogów. W rzeczywistości wzywali złe siły duchowe — nie bacząc na to, że Jehowa stanowczo potępił takie praktyki (Powtórzonego Prawa 18:9-14; Micheasza 3:6, 11; 5:12; Aggeusza 1:10, 11; Zachariasza 10:1, 2). Komunikowali się ze stworzeniami duchowymi, które przeciwstawiają się Bogu!

21, 22. (a) Jakie formy okultyzmu są rozpowszechnione w twoich stronach? (b) Dlaczego słudzy Jehowy trzymają się z dala od okultyzmu?

²¹ Obecnie niektórzy sądzą, że niegodziwe duchy wspomniane w Biblii to po prostu symbol, wyobrażenie zła. Ale Biblia wyjawia, że demony naprawdę istnieją i że właśnie one kryją się za astrologią, czarami i innymi odmianami magii (Dzieje 16:16-18; 2 Piotra 2:4; Judy 6). Równie realne jak demony są niebezpieczeństwa wynikające z kontaktowania się z nimi. W wielu kulturach ludzie polegają na szamanach — znachorach przypisujących sobie nadprzyrodzoną moc — i innych czarownikach. Niektórzy szukają wskazówek w horoskopach i tarocie, używają różdżki, tabliczki alfabetycznej (ouija) albo specjalnych kryształów. Dość powszechne są też próby porozumiewania się z duchami zmarłych. Z doniesień wynika, że nawet politycy przed podjęciem decyzji zwracają się ku astrologii i zasięgają opinii mediów spirytystycznych. Wszystko to wyraźnie koliduje z radą Micheasza, by ‛chodzić z Bogiem’, a więc szukać pomocy u Niego.

²² Jako szczery sługa Jehowy musisz trzymać się z dala od takich praktyk. Możesz być pewny, że Bóg nigdy nie objawia swej woli ani nie demonstruje mocy za pośrednictwem magii czy okultyzmu. Przeciwnie — jak czytamy w Księdze Amosa 3:7 — ‛swą poufną sprawę wyjawia swoim sługom prorokom’. Poza tym przez okultyzm można się dostać pod wpływ i władzę przywódcy demonów, Szatana, który jest kłamcą i którego taktyka polega na oszukiwaniu ludzi. On i jego podwładni zawsze mają na celu szkodzenie człowiekowi i są przy tym okrutni, a nawet zdolni do zbrodni (Hioba 1:7-19; 2:7; Marka 5:5). Tak więc zachęta Micheasza do chodzenia z prawdziwym Bogiem to zarazem potępienie wróżbiarstwa i czarów.

23. Jedynie kto może spełnić nasze stosowne prośby?

²³ Potrzeby duchowe można zaspokoić jedynie dzięki Jehowie i religii prawdziwej (Jana 4:24). „Proście Jehowę” — napisał prorok Zachariasz (Zachariasza 10:1). Gdyby niegodziwe stworzenia duchowe atakowały cię lub podsuwały ci pokusy, pamiętaj, że „każdy, kto wzywa imienia Jehowy, ujdzie cało” (Joela 2:32). To bardzo ważna obietnica, która pomaga nam wyczekiwać Jego wielkiego dnia.

24. Czego nauczyłeś się z Księgi Micheasza 6:8?

²⁴ Słowa z Księgi Micheasza 6:8 bez wątpienia dają wiele do myślenia. Jeśli chcemy być silni moralnie, musimy rozwijać właściwe pobudki i zbożne przymioty. Zachętę możemy czerpać ze słów proroka Ozeasza. Oznajmił on, że w naszych czasach — „pod koniec dni” — ludzie bogobojni będą ‛szukać dobroci Jehowy’ (Ozeasza 3:5). Pisał też o tym Amos, przekazując Boże wezwanie: „Szukajcie tego, co dobre, (...) abyście żyli”. Zaapelował także: „Miłujcie dobro” (Amosa 5:14, 15). Dzięki takiej postawie będziemy z radością czynić to, czego wymaga od nas Jehowa.