OSKARŻENIE

Posądzenie kogoś o popełnienie zła. Wiąże się z pociągnięciem oskarżonego do odpowiedzialności.

Jedno z hebrajskich słów tłumaczonych na „oskarżenie”, sitnáh, pochodzi od rdzenia czasownikowego satán, który znaczy „przeciwstawiać się” (Ezd 4:6; por. Za 3:1). Najczęściej używany grecki odpowiednik wyrazu „oskarżać”, kategoréo, zawiera myśl o mówieniu czegoś przeciwko komuś, zwłaszcza w kontekście prawniczym lub sądowym (Mk 3:2; Łk 6:7). W Łukasza 16:1 na „oskarżać” przetłumaczono greckie diabállo, które można też oddać przez „oczerniać” (Int, NTint). Jest ono spokrewnione ze słowem diábolos („oszczerca”), od którego pochodzi wyraz „Diabeł”.

Greckie sykofantéo, przetłumaczone w Łukasza 3:14 na ‛fałszywie oskarżać’, oddano w Łukasza 19:8 zwrotem ‛wymuszać fałszywym oskarżeniem’. Dosłownie znaczy ono „wziąć przez pokazanie fig”. Jedno z sugerowanych wyjaśnień pochodzenia tego określenia nawiązuje do okresu, gdy w starożytnych Atenach zabroniono eksportu fig. Kogoś, kto donosił na innych i oskarżał ich o próbę wywozu fig, nazywano „pokazującym figi”. Określenie to zaczęto odnosić do złośliwego informatora, który oskarżał innych z chęci zysku, do fałszywego oskarżyciela czy szantażysty.

Mogło się zdarzyć, że zupełnie niewinna osoba została fałszywie oskarżona o jakiś zły czyn. Dlatego prawo izraelskie, które nakładało na każdego obowiązek dopomagania w pociągnięciu złoczyńców do odpowiedzialności, jednocześnie zapewniało stosowną ochronę oskarżonym. Ilustruje to kilka przepisów Prawa Mojżeszowego. Jeśli ktoś wiedział o jakimś wykroczeniu, musiał wnieść oskarżenie do odpowiednich władz (Kpł 5:1; 24:11-14). Te z kolei miały ‛szukać i dociekać, i dokładnie wypytywać’, by przed wymierzeniem kary potwierdzić zasadność oskarżenia (Pwt 13:12-14). Świadkowi nie wolno było ukrywać wykroczenia ani powstrzymywać się od oskarżenia winowajcy, nawet jeśli był nim bliski krewny, np. brat, syn, córka czy współmałżonek (Pwt 13:6-8; 21:18-20; Za 13:3). Nie wystarczył jednak jeden oskarżyciel — wymagano świadectwa dwóch lub trzech świadków (Lb 35:30; Pwt 17:6; 19:15; Jn 8:17; Heb 10:28).

Ponadto Prawo Mojżeszowe umożliwiało oskarżonemu konfrontację z oskarżycielem przed sądem, który miał rozstrzygnąć, czy zarzuty są prawdziwe (Pwt 19:16-19; 25:1). Typowym tego przykładem była sprawa dwóch nierządnic z czasów Salomona. Przybyły one z dzieckiem do mądrego króla, by rozsądził, która z nich jest matką chłopca (1Kl 3:16-27).

Prawo rzymskie również wymagało od oskarżycieli stawienia się w sądzie. Dlatego gdy namiestnicy Feliks i Festus sądzili Pawła, obywatela rzymskiego, wezwano także jego oskarżycieli (Dz 22:30; 23:30, 35; 24:2, 8, 13, 19; 25:5, 11, 16, 18). Ale gdy Paweł stanął przed Cezarem w Rzymie, nie uczynił tego po to, by oskarżać własny naród, ale dlatego, że odwołał się do władcy i chciał zostać uniewinniony (Dz 28:19). Ani Paweł, ani Jezus, ale Mojżesz — tym, co uczynił i co napisał — oskarżył naród żydowski o grzech (Jn 5:45).

Trzech Hebrajczyków oskarżono o to, że nie oddali czci złotemu posągowi króla Nebukadneccara, i wrzucono ich do pieca. Oskarżenie było prawdziwe, ale opierało się na niesłusznym prawie. Mężowie ci byli niewinni i dlatego po odwołaniu się do najwyższego trybunału niebiańskiego zostali oczyszczeni z zarzutów przez samego Jehowę (Dn 3:8-25). Podobnie uniknął śmierci Daniel, natomiast jego oskarżycieli, którzy uknuli intrygę, wrzucono do lwiej jamy (Dn 6:24). W tych dwóch relacjach wyraz „oskarżyli” jest tłumaczeniem aramejskiego zwrotu, który dosłownie znaczy „zjedli kawałki [wyrwanego ciała]” i który można też przetłumaczyć na „oczernili” (Dn 3:8 [por. przyp. w Bp]; 6:24, przypisy w NW). Przeciwnicy odbudowy świątyni w Jerozolimie napisali list oskarżający budowniczych i na podstawie tych fałszywych zarzutów wydano zakaz prac, który potem został jednak uznany za bezprawny (Ezd 4:6 do 6:12). Również przywódcy religijni z czasów Jezusa szukali sposobu, by go oskarżyć o łamanie prawa (Mt 12:10; Łk 6:7). Udało im się w końcu doprowadzić do aresztowania tego niewinnego, prawego człowieka, a podczas procesu z wielką zaciekłością fałszywie go oskarżali (Mt 27:12; Mk 15:3; Łk 23:2, 10; Jn 18:29). Przykłady te ukazują, jak niegodziwe jest fałszywe oskarżanie innych, zwłaszcza gdy oskarżyciele dysponują pewną władzą (Łk 3:14; 19:8).

W zborze chrześcijańskim nadzorcy i słudzy pomocniczy nie tylko nie mogą fałszywie oskarżać innych, ale też sami muszą być wolni od oskarżenia (1Tm 3:10; Tyt 1:6). Jeśli ktoś przedstawia zarzuty przeciwko starszemu, powinny być one potwierdzone przez dwóch lub trzech świadków (Mt 18:16; 2Ko 13:1; 1Tm 5:19). Cały zbór ma być wolny od oskarżeń (1Ko 1:8; Kol 1:22), co nie znaczy, że nie pojawią się fałszywe zarzuty, gdyż wielki Przeciwnik, Szatan Diabeł, jest „oskarżycielem braci naszych, który dniem i nocą oskarża ich przed naszym Bogiem!” (Obj 12:10).