DAGON

Bóg Filistynów. W czasie izraelskiego podboju Ziemi Obiecanej na terytoriach przydzielonych Judzie i Aszerowi istniały miasta „Bet-Dagon” (prawdopodobnie nazwane tak od imienia Dagona), co sugeruje, iż kult tego boga był wtedy w Kanaanie bardzo rozpowszechniony (Joz 15:41; 19:27). Przyjmuje się, że Filistyni przejęli go od Kananejczyków.

Nie ma pewności co do pochodzenia imienia Dagon. Niektórzy uczeni łączą je z hebrajskim słowem dag („ryba”), a inni — z dagán („zboże”). W 1 Samuela 5:4 o powalonym Dagonie powiedziano, że „została na nim tylko część rybia [dosł. „tylko Dagon”]”, a głowa i dłonie rąk były odcięte. Hebrajski wyraz, który dosłownie znaczy „Dagon”, bywa w tym wersecie tłumaczony także na „tułów Dagona” (BT, BWP), „sam Dagon” (Ro) lub „korpus rybi” (Da).

Dagon jest wspomniany w kilku relacjach biblijnych. W domu stanowiącym ośrodek kultu tego boga w Gazie Samson wsparł się o dwie środkowe kolumny i zawalił całą budowlę, zabijając zebranych tam Filistynów (Sdz 16:21-30). W domu Dagona w Aszdodzie Filistyni umieścili zdobytą na wojnie świętą Arkę Jehowy. Posąg Dagona dwukrotnie przewrócił się przed nią na twarz, a za drugim razem się rozbił. Kapłani i inni wchodzący do tej świątyni zaczęli uważać, by nie następować na próg, prawdopodobnie nie chcąc bezcześcić miejsca, na którym leżały części ich boga (1Sm 5:2-5). Kiedy Filistynom mocno dokuczyły guzki krwawnicze oraz skoczki rujnujące kraj, zrozumieli, że to Jehowa wystąpił przeciwko nim i ich bogu Dagonowi (1Sm 5:6, 7; 6:5). Po bitwie na górze Gilboa Filistyni znaleźli wśród zabitych Saula i odcięli mu głowę. Najpierw powiadomili o tym domy swych bożków i lud, a potem czaszkę Saula przymocowali w domu Dagona (1Sm 31:8-10; 1Kn 10:8-10).

Niewykluczone, że Filistyni zabierali wizerunki Dagona na pole bitwy (2Sm 5:21).