PRACA PRZYMUSOWA

W czasach biblijnych „pracę przymusową” (hebr. mas) często narzucano ludziom z podbitych narodów, których traktowano jak niewolników (Pwt 20:11; Joz 16:10; 17:13; Est 10:1; Iz 31:8; Lam 1:1). Izraelici wykonywali niewolniczą pracę przy budowie spichlerzy w Pitom oraz Raamses pod nadzorem egipskich przełożonych, którzy ich tyranizowali (Wj 1:11-14). Później, po wejściu do Ziemi Obiecanej, zamiast dokładnie wypełnić nakaz Jehowy i wypędzić z niej wszystkich Kananejczyków, Izraelici zmusili ich do pracy niewolniczej. Przyniosło to złe skutki, gdyż dali się wciągnąć w kult fałszywych bogów (Joz 16:10; Sdz 1:28; 2:3, 11, 12). Król Salomon dalej powoływał do pracy przymusowej potomków tamtych Kananejczyków, czyli Amorytów, Hetytów, Peryzzytów, Chiwwitów i Jebusytów (1Kl 9:20, 21).

Niekiedy w razie nagłej potrzeby albo konieczności ukończenia jakiegoś szczególnego przedsięwzięcia, którego nie można było odkładać w nieskończoność, do robót przymusowych powoływano też Izraelitów. Jak wynika ze słów wypowiedzianych krótko przed śmiercią przez patriarchę Jakuba, w takim charakterze mieli pracować potomkowie Issachara (Rdz 49:15). Salomon zatrudnił przy budowie świątyni 30 000 izraelskich mężczyzn. Nie byli to jednak niewolnicy, gdyż pracowali na zmianę, po 10 000 osób miesięcznie, dzięki czemu po miesiącu pracy w Libanie dwa miesiące spędzali w domu. Wydaje się jednak, że powoływanie Izraelitów do pracy przymusowej spotykało się z coraz większą niechęcią. Kiedy król Rechoboam nie zgodził się uczynić lżejszym jarzma, jakie na Izraelitów włożył Salomon, ci ukamienowali wysłanego do nich Adorama (Hadorama lub Adonirama), który musiał być wtedy w podeszłym wieku, skoro zaczął nadzorować roboty przymusowe już za czasów Dawida (2Sm 20:24; 1Kl 4:6; 5:13, 14; 12:14, 18; 2Kn 10:18).

Leniwy Izraelita łatwo mógł popaść w długi i z czasem był zmuszony sprzedać swoje dziedzictwo, a siebie oddać w niewolę. Stąd wzięło się przysłowie: „Ręka opieszała będzie się musiała zająć pracą przymusową” (Prz 12:24).

Zobacz hasło SŁUŻBA PRZYMUSOWA.