GEBA

(„wzgórze”).

Miasto plemienia Beniamina przekazane Kehatytom; jedno z 13 miast kapłańskich (Joz 18:21, 24; 21:17, 19; 1Kn 6:54, 60). Geba leżała zapewne przy pn. granicy królestwa Judy, dlatego używano wyrażenia „od Geby aż po Beer-Szebę” (2Kl 23:8). To starożytne miasto na ogół utożsamia się z wioską Dżabaʽ, usytuowaną prawie 9 km na pn. pn. wsch. od Wzgórza Świątynnego w Jerozolimie. Głęboka dolina oddziela tę wioskę od miejsca, gdzie prawdopodobnie znajdowało się starożytne Michmasz. W dolinie tej są dwa wzgórza o stromych ścianach skalnych. Być może odpowiadają one ‛zębom skalnym’ Bocec i Sene, z których jeden był „zwrócony w stronę Michmasz”, a drugi „w stronę Geby” (1Sm 14:4, 5).

Geba należy do miast wymienionych w związku z wyprawą Saula przeciw Filistynom. Najwyraźniej na polecenie swego ojca, Saula, Jonatan pobił „załogę filistyńską”, która była w Gebie (1Sm 13:3, 4). W odpowiedzi na to Filistyni zgromadzili wielkie siły w Michmasz. Wówczas wielu Izraelitów ze strachu się poukrywało, a niektórzy nawet uciekli na drugą stronę Jordanu (1Sm 13:5-7). Później Jonatan przedostał się z Geby do placówki filistyńskiej, zapewne znajdującej się na skraju „przełęczy Michmasz”. Razem z giermkiem ‛wspięli się na rękach i nogach’ stromym podejściem i zabili ok. 20 Filistynów (1Sm 14:6-14; por. 1Sm 13:16, 23).

Po latach Asa umocnił Gebę kamieniami i belkami z Ramy (1Kl 15:22; 2Kn 16:6). W czasie bliżej nieokreślonym w Biblii pewni mieszkańcy Geby zostali poprowadzeni na wygnanie do Manachat (1Kn 8:6). Najwyraźniej właśnie przez Gebę przechodziła asyryjska armia pod wodzą Sancheriba, zmierzając do Jerozolimy (Iz 10:24, 28-32). ‛Synowie Geby’ byli wśród Żydów wracających z niewoli babilońskiej; również samo miasto zostało potem ponownie zasiedlone (Ezd 2:1, 26; Neh 7:6, 30; 11:31; 12:29). Nawiązując do wywyższenia odbudowanej Jerozolimy, prorok Zachariasz oznajmił, że pofałdowany i górzysty teren między Gebą a Rimmonem stanie się płaski jak Araba (Za 14:10; zob. GIBEA 3).