MICHEASZ

(inna forma imienia Michael lub Michajasz).

1. Mężczyzna z plemienia Efraima. Łamiąc ósme z Dziesięciorga Przykazań (Wj 20:15), zabrał swej matce 1100 srebrników. Kiedy się przyznał i je oddał, matka powiedziała: „To srebro z mej ręki niechybnie poświęcę Jehowie dla mego syna, by wykonać rzeźbiony wizerunek i lany posąg; teraz więc ci je oddam”. Następnie zaniosła 200 srebrników do rzemieślnika, który wykonał „rzeźbiony wizerunek i lany posąg”; przedmioty te trafiły do domu Micheasza. Micheasz miał „dom bogów” i uczynił efod oraz terafim i wyznaczył jednego ze swych synów na kapłana. Choć całe to przedsięwzięcie rzekomo miało przysporzyć chwały Jehowie, stanowiło rażący występek, gdyż było pogwałceniem przykazania zabraniającego bałwochwalstwa, a także zlekceważeniem przybytku Jehowy i ustanowionego przez Niego kapłaństwa (Sdz 17:1-6; Wj 20:4-6; Pwt 12:1-14). Później Micheasz przyjął do swego domu młodego Lewitę Jonatana, potomka Gerszoma, syna Mojżesza, i zatrudnił go jako kapłana (Sdz 18:4, 30). Był z tego tak zadowolony — choć niesłusznie — że powiedział: „Teraz wiem, że Jehowa będzie wyświadczał mi dobro” (Sdz 17:7-13). Ale Jonatan nie pochodził z rodu Aarona i nie był uprawniony do sprawowania funkcji kapłańskiej, co tylko powiększało winę Micheasza (Lb 3:10).

W tamtym okresie Danici poszukujący miejsca, gdzie mogliby się osiedlić, wysłali pięciu zwiadowców, którzy doszli do ziemi Efraima, „aż do domu Micheasza”, i spędzili tam noc. Gdy byli w pobliżu domu Micheasza, rozpoznali głos Jonatana, a dowiedziawszy się, co tam robi, poprosili, by zapytał Boga, czy ich wyprawa się powiedzie. Kapłan im odrzekł: „Idźcie w pokoju. Droga, którą idziecie, jest przed Jehową” (Sdz 18:1-6). Wówczas poszli i przeszpiegowali Laisz, a po powrocie opowiedzieli o tym swym braciom; w rezultacie owych pięciu zwiadowców i 600 uzbrojonych Danitów wyruszyło do tego miasta. Kiedy po drodze mijali dom Micheasza, zwiadowcy wspomnieli pozostałym o jego przedmiotach kultu religijnego i zasugerowali, by je zabrać. Wzięli więc je, a także przekonali Lewitę, że lepiej będzie dla niego zostać kapłanem plemienia i rodziny w Izraelu niż jednego człowieka. Zabrawszy Lewitę, efod, terafim i rzeźbiony wizerunek, ruszyli w dalszą drogę (Sdz 18:7-21).

Po niedługim czasie Micheasz z grupą mężczyzn ruszył za nimi w pościg i ich dogonił. Zapytany, o co mu chodzi, odpowiedział: „Zabraliście moje bogi, które uczyniłem, a także kapłana, i odchodzicie, i cóż jeszcze mam?” Wtedy synowie Dana ostrzegli go, że jeśli się nie wycofa, mogą go zaatakować. Widząc, że są o wiele silniejsi niż jego oddział, Micheasz wrócił do domu (Sdz 18:22-26). A Danici zdobyli i spalili Laisz, po czym na jego miejscu wybudowali miasto Dan. Jonatana i jego synów ustanowili sobie kapłanami, „a ów rzeźbiony wizerunek, wykonany przez Micheasza, mieli u siebie ustawiony przez wszystkie dni, gdy dom prawdziwego Boga [przybytek] pozostawał w Szilo” (Sdz 18:27-31).

2. Lewita z rodu Kehata będący głową rodziny Uzziela w czasie, gdy Dawid przydzielał zadania Lewitom; jego bratem był Jiszsziasz (1Kn 23:6, 12, 20; 24:24, 25).

3. Potomek króla Saula; syn Merib-Baala (Mefiboszeta), syna Jonatana. Znany też jako Micha (2Sm 9:12; 1Kn 8:33-35; 9:39-41).

4. Rubenita, syn Szimeja, ojciec Reajasza. Jego potomek Beera, naczelnik plemienia Rubena, został uprowadzony na wygnanie przez asyryjskiego króla Tiglat-Pilesera III (Tilgat-Pilnesera) (2Kl 15:29; 1Kn 5:1, 3-6).

5. Ojciec Abdona (Achbora). Został też nazwany Michajaszem (2Kl 22:12; 2Kn 34:20).

6. Lewita, potomek Asafa (Neh 11:15, 17). W innych miejscach nazwany Michą i Michajaszem (1Kn 9:15; Neh 11:22; 12:35).

7. Pisarz księgi biblijnej nazwanej od jego imienia, prorok Jehowy za panowania królów judzkich Jotama, Achaza i Ezechiasza (rozciągającego się na lata 777-717 p.n.e.). Micheasz żył współcześnie z innymi prorokami: Ozeaszem i Izajaszem. Nie wiadomo, ile dokładnie trwała jego działalność prorocka. Najwyraźniej zakończył ją, podobnie jak spisywanie swej księgi, przed końcem panowania Ezechiasza (Iz 1:1; Oz 1:1; Mi 1:1).

Micheasz pochodził z wioski Moreszet, leżącej na pd. zach. od Jerozolimy (Jer 26:18). Mieszkając w żyznej Szefeli, dobrze znał wiejskie życie, z którego pod natchnieniem czerpał wymowne przykłady (Mi 2:12; 4:12, 13; 7:1, 4, 14). Prorokował w bardzo burzliwych czasach, gdy w Izraelu i Judzie pleniły się fałszywy kult i zepsucie moralne, a także w okresie reform religijnych króla Ezechiasza (2Kl 15:32 do 20:21; 2Kn 27-32). Nie bez powodu „słowo Jehowy, które (...) doszło do Micheasza”, zapowiadało, że Bóg uczyni z Samarii „rumowisko na polu” i że „Syjon zostanie zorany jak pole, a Jerozolima obróci się w rumowisko” (Mi 1:1, 6; 3:12). O ile upadek Judy i Jerozolimy nastąpił w 607 r. p.n.e., wiele lat po czasach Micheasza, o tyle zapowiedź o zniszczeniu Samarii spełniła się w r. 740, prawdopodobnie za życia proroka (2Kl 17:5, 6; 25:1-21).