Krzyż a wielbienie
ŻADNEMU innemu ze symboli znanych w licznych systemach kościelnych chrześcijaństwa nie przypisuje się bardziej chrześcijańskiego znaczenia niż symbolowi krzyża. Od setek lat jest on popularnym godłem samej religii chrześcijańskiej. Niezliczone rzesze ludzi modlą się przed nim w swoich kościołach i czczą go we własnych domach. Widać go wewnątrz i na zewnątrz budynków kościelnych, na szatach duchowieństwa, na okładkach Biblii, na naszyjnikach i kolczykach, na pocztówkach świątecznych i ozdobach choinkowych oraz na wielu innych przedmiotach. W krajach, które się mają za chrześcijańskie, jest to niewątpliwie dominujący symbol religijny.
Na terenach chrześcijaństwa istnieje wśród ogółu ludności mniemanie, że krzyż jest symbolem wyłącznie chrześcijańskim, który swój początek jako godła religijnego bierze od Chrystusa; panuje przekonanie, że Jezus został stracony na krzyżu, chociaż to przekonanie nie odpowiada faktom. W odpowiednio wyposażonym muzeum, w którym wystawiane są zabytki starożytności egipskiej, najczęściej można zobaczyć na niektórych przedmiotach religijne znaki krzyża sporządzone przez ludzi, którzy żyli setki lat przed Chrystusem.
Dawny krzyż egipski ma kształt litery „T” i nierzadko można na jego górnej części zobaczyć jakby uszko w formie koła lub pętli. W nowożytnych słownikach taki krzyż z uszkiem bywa nazywany crux ansata. Był on często łączony z egipskim bogiem Ozyrysem, którego berło miało właśnie takie zakończenie. Egipski bóg Kneph przedstawiany był przez krzyż umieszczony w kole.
STOSOWANY NA CAŁYM ŚWIECIE
Starożytni Egipcjanie nie byli jedynym narodem, u którego krzyż stanowił święty symbol religijny. Był on rozpowszechniony w religiach pogańskich całej ziemi. Dzieło The Encyclopaedia Britannica (wydanie 11, tom 7) podaje o tym, co następuje: „Znaleziono wiele przedmiotów, które pochodzą z okresów daleko wyprzedzających chrześcijańską rachubę czasu, a które pokryte są znakami krzyża o różnych kształtach; spotyka się je prawie we wszystkich stronach starego świata. Niezliczone egzemplarze można znaleźć w Indiach, Syrii, Persji i w Egipcie, podczas gdy wiele dalszych z okresu od nowszej epoki kamiennej aż do czasów chrześcijańskich występuje prawie w każdej części Europy. Prawdopodobnie można przypuszczać, że w czasach przedchrześcijańskich i wśród narodów niechrześcijańskich krzyż był niejako powszechnie uznawanym symbolem religijnym i w bardzo licznych wypadkach wiązał się z jakąś formą kultu natury.”
Krzyż w kształcie swastyki był używany w Indiach i w Chinach jako symbol religijny już około tysiąca lat przed erą chrześcijańską. Na Południowym Pacyfiku krzyże widnieją na starych posągach Wyspy Wielkanocnej i na świętych kamieniach wschodniej Nowej Gwinei. W Nowej Zelandii pogańscy Maorysi nosili krzyże z nefrytu. Krzyże były w użyciu również u pierwotnych mieszkańców Nowego Meksyku, gdyż znaleziono tam takie krzyże wśród stert muszli. Stosowano je także w piśmie obrazkowym na terenie Dakoty Północnej i Dakoty Południowej.
O używaniu krzyża wśród pierwotnej ludności Meksyku można w książce The Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend („Ujednolicony słownik kultury, wierzeń i podań ludu”) przeczytać następujące słowa: „Pierwsi badacze Meksyku byli zdumieni, gdy stwierdzili, że krzyż miał tam niewątpliwe znaczenie religijne. O Meksykańskim krzyżu, który nosiła aztecka bogini deszczu, przypuszcza się obecnie, że był związany z kultem słońca lub wiatru.”
Takie połączenie krzyża z kultem słońca nie jest niespodzianką, bo to właśnie czynili Chaldejczycy w Mezopotamii, a przecież stamtąd rozproszyła się ludzkość po potopie na wszystkie strony świata. Kojarzyli swego boga Tammuza ze słońcem, a Aleksander Hislop jest zdania, że „mistyczne Tau Chaldejczyków i Egipcjan było pierwszą literą imienia Tammuz”. Chociaż inne narody nadały Tammuzowi odmienne imiona, to jednak jego symbol, krzyż Tau, pozostał w powszechnym użyciu. Ponieważ Konstantyn był pogańskim Rzymianinem, a wśród Rzymian krzyż był uznanym symbolem religijnym, więc nie bez powodu ujrzał on w pewnej wizji ten symbol pod słońcem na niebie.
W dawnych czasach krzyż był często związany z kultem fallicznym, czyli kultem płci. Było tak niewątpliwie, ponieważ widziano w nim symbol życia. Crux ansata, a więc krzyż zaopatrzony u góry w pętlę, przedstawiał zarazem czynną zdolność płodzenia i bierną zdolność rodzenia. Chyba właśnie temu trzeba przypisać fakt, że krzyż widniał w okolicy wstydliwej na pewnej figurce kobiecej, wygrzebanej z gruzów Troi. Odwrócone krzyże Tau używano jako symbole falliczne w Grecji, w Rzymie i w Japonii.
W pogańskim Rzymie kapłani nosili znaki krzyża na szatach obrzędowych, a rzymskie dziewice-westalki nosiły je na naszyjnikach. W Asyrii krzyże należały do ozdób królewskich. Archeolog A. H. Layard oświadczył, że można je znaleźć na rzeźbacha asyryjskich w Khorsabad i na płaskorzeźbionych asyryjskich pieczęciach cylindrycznych oraz przedmiotach z kości słoniowej w Nimrud. Wszystko to było w użyciu już na długo przed przyjściem Chrystusa.
Kaduceusz, czyli karykeion (laska opleciona dwoma wężami) był w rzeczywistości krzyżem, którego poprzeczna belka została zastąpiona skrzydłami. Służył za laskę herolda bożkowi Merkuremu, jak i niektórym innym bogom. Egipcjanie również połączyli symbol krzyża z wężem.
Słynni druidzi z Brytanii uważali krzyż za święty symbol religijny. O używaniu przez nich krzyża książka Indian Antiquities („Starożytność Indian”) podaje, co następuje: „Druidzi mieli zwyczaj wybierać w swych gajach najokazalsze, najpiękniejsze drzewo na symbol bóstwa, które czcili. Ścinali mu boczne gałęzie, a dwie z nich przytwierdzali do górnej części pnia w taki sposób, że sięgały w obie strony jak wyciągnięte ramiona człowieka i razem z pniem tworzyły potężny krzyż; ponadto na korze była w wielu miejscach wyryta litera Tau.”
Fakt, że druidzi czcili krzyż, wynika również z okoliczności, iż niektórym ze swych świątyń nadali kształt krzyża. W ten sposób zbudowana była świątynia druidów w Classerniss na wyspie Lewis w Szkocji, podobnie jak grota druidów w New Grange w Irlandii. W Indii znajduje się kilka dawnych świątyń hinduskich o podobnym kształcie. Wybitnym przykładem tego jest starożytna świątynia w pieczarze z miejscowości Elephanta koło Bombaju. Wykuto ją w skale, nadając jej przy tym formę krzyża.
Te wszystkie szczegóły świadczą o tym, że stosowanie krzyża nie ogranicza się bynajmniej do religii chrześcijańskiej, lecz w istocie rzeczy należy do pogaństwa. Niektórzy wniosą tu oczywiście zastrzeżenie, twierdząc, że ten symbol może być słusznie używany przez chrześcijan, ponieważ Chrystus umarł na krzyżu; tak jednak nie jest. Chrystus nie zmarł na krzyżu.
NARZĘDZIEM EGZEKUCYJNYM BYŁ SŁUP
Jezus Chrystus poniósł śmierć na prostym słupie, który nie miał poprzecznej belki. Całe nieporozumienie da się po większej części wyjaśnić tym, że niektórzy tłumacze Biblii przełożyli greckie słowa stauro’s i xylon na krzyż. Możliwe, że uczynili to pod wpływem tradycyjnych wierzeń chrześcijaństwa, według których Chrystus zmarł na krzyżu. Słowo stauro’s oznacza prosty słup albo pal, podczas gdy xylon oznacza po prostu drewno. Tak samo podstawowe znaczenie wyrazu crux, łacińskiego odpowiednika słowa stauro’s, obejmuje tylko drewniane narzędzie egzekucyjne, służące do wieszania przestępców. Okoliczność, że później rozszerzono pierwotne znaczenie tych słów, tak iż objęło również krzyż, wcale nie przemawia za tym, by pisarze Biblii wspominający o narzędziu egzekucji Jezusa mieli na myśli krzyż. The Encyclopaedia Britannica (wydanie 11) podaje: „Lipsius i inni pisarze mówią o krzyżu jako o zwykłym, prostym słupie, do którego przywiązywano przestępców, i taki pal określano nazwą crux simplex.” Na takim zwykłym palu zawieszono Jezusa, przybijając mu ręce nad głową.
Pierwsi chrześcijanie nie uważali pala męki Chrystusa za święty symbol chrześcijański. Nie naruszali przykazań Pisma świętego przez wielbienie tego narzędzia. Dla nich pal męki był znienawidzony, był czymś, co według zwyczaju żydowskiego należało po prostu usunąć i zakopać. Dopiero kiedy organizacja podająca się za chrześcijańską zaczęła popadać w odstępstwo oraz przyjmować pogańskie wierzenia, symbole i zwyczaje, znak krzyża skojarzył się z religią chrześcijańską. Dopiero wtedy chrześcijanie z imienia zaczęli naśladować pogański zwyczaj oddawania czci symbolom.
Odstępczy chrześcijanie przyjęli powszechny pogański symbol życia i nadali mu pozór chrystianizmu, twierdząc, że Chrystus zmarł na krzyżu. A „w kościołach egipskich”, jak podaje The Encyclopaedia Britannica, „krzyż był pogańskim symbolem życia, zapożyczonym wprawdzie przez chrześcijan, ale tłumaczonym po pogańsku”. Krzyż chrześcijaństwa nie może u prawdziwego chrześcijanina być przedmiotem wielbienia. Uważanie go za coś świętego jest naruszeniem biblijnego nakazu: „Nie ciągnijcież nierównego jarzma z niewiernymi; bo cóż za społeczność sprawiedliwości z nieprawością? (...) nieczystego się nie dotykajcie.” — 2 Kor. 6:14, 17.