Pytania czytelników

● Dlaczego Żydzi ukamienowali Szczepana, skoro według słów z Jana 18:31 za dni Jezusa nie mieli prawa do wykonywania wyroków śmierci na przestępcach? — H. H.

Jak daleko w owym czasie sięgały uprawnienia Żydów, jeśli chodzi o wymierzanie kary głównej, to znaczy kary śmierci, pozostaje sprawą nieco niepewną. Wielu uczonych jest zdania, że Żydzi stracili prawo do wydawania wyroków śmierci jakieś czterdzieści lat przed zburzeniem świątyni (w roku 70 n.e.), czyli około roku 30 n.e. Zdaje się to znajdować potwierdzenie w wypowiedziach członków Sanhedrynu wobec namiestnika rzymskiego Poncjusza Piłata, gdy w jego ręce przekazywano Jezusa. Czytamy: „Tedy im rzekł Piłat: Weźcie go i wy go osądźcie według zakonu waszego. Rzekli mu Żydzi: Nam nie wolno nikogo zabijać”. — Jana 18:31.

Możliwe jednak, iż Rzymianie pozwolili władzom żydowskim wykonywać takie wyroki na gwałcicielach prawa religijnego, a tylko wyłączyli spod ich jurysdykcji przestępców politycznych. Według znanego historyka żydowskiego, Józefa Flawiusza, wódz rzymski Tytus liczył się z faktem, że Rzymianie pozostawili byli Żydom prawo do zabijania tych, którzy by zbezcześcili świątynię („Dzieje wojny żydowskiej”, księga VI, rozdz. II, par. 4). Nawet gdyby to wskazywało na ogólnie obowiązującą zasadę, nie byłaby ona sprzeczna z tym, co czytamy w Ewangelii według Jana 18:31.

Żydowscy przywódcy religijni byli mordercami, gotowymi zabić niewinnego człowieka, byleby tylko osiągnąć swoje cele. Właśnie dlatego uknuli zamiar uśmiercenia Jezusa (Jana 8:44; 11:48-53). Ale tu wyłonił się problem. Obawiali się mianowicie, że gdy wystąpią przeciw Jezusowi, spowoduje to rozruchy wśród ludu, wiele bowiem osób odnosiło się do Jezusa z szacunkiem lub nawet podążało za nim (Mat. 26:4, 5). W tej sytuacji aresztowali go potajemnie i oskarżyli o wykroczenie religijne, a następnie szukali sposobu, aby zmusić Piłata do stracenia Chrystusa. Najwyraźniej leżało to w zakresie możliwości namiestnika Piłata, gdyż powiedział on do Jezusa: „Czy nie wiesz, że mam władzę wypuścić cię i mam władzę ukrzyżować cię?” (Jana 19:10). Gdyby Rzymianie zabili Jezusa na podstawie zarzutu politycznego, uwalniałoby to przed ludem przywódców religijnych od odpowiedzialności za tę śmierć.

Bez względu wszakże na to, czy Żydzi byli uprawnieni do samodzielnego wykonywania wyroków tylko na przestępcach prawa religijnego, czy też nie byli upoważnieni do żadnych wyroków śmierci, i tak mogli „wymierzać sprawiedliwość” na własną rękę. Przy całym szeregu okazji motłoch przecież usiłował zabić Jezusa (Jana 8:59; 10:31; Łuk. 4:29). Posługując się podburzonym motłochem i metodą spisku, Żydzi starali się pozbyć apostołów Jezusa (Dzieje 5:33; 9:23, 24; 14:19; 21:27-31; 23:12). Dlatego dysponując odpowiednimi uprawnieniami czy też bez nich, starsi ludu żydowskiego, uczeni w Piśmie i członkowie Sanhedrynu, których oskarżało i rozwścieczyło mistrzowskie przemówienie Szczepana, „zgrzytali na niego zębami”. Uniesieni gniewem „podnieśli wielki krzyk, zatkali uszy swoje i razem rzucili się na niego [na Szczepana], a wypchnąwszy go poza miasto, kamienowali”, zadając mu w końcu śmierć. — Dzieje 6:12; 7:54-60.