Uwagi marginesowe, które sławią wielkość Boga Jehowy

CZY już zwróciłeś kiedyś uwagę na podane drobnym drukiem przypisy, występujące u dołu strony w niektórych przekładach Biblii? A może zazwyczaj zbytnio się spieszysz i dlatego je pomijasz? W takim razie uchodzą twej uwagi szczegóły, które nie tylko są interesujące, ale także umacniają w wierze. Wprawdzie nie wszystkie tego typu przypisy mają jednakową wartość, niemniej jednak wiele z tych, które występują w Przekładzie Nowego Świata (NW) w wydaniu z dużym drukiem, znacznie nam ułatwiają lepsze poznanie i docenienie Jehowy Boga.

We wspomnianym wydaniu Biblii można na przykład znaleźć uwagę marginesową do Księgi Rodzaju 5:22, wskazującą, dlaczego ten przekład oddaje wyrażenie ha Elohim jako „prawdziwy Bóg”. Tłumaczenie takie oparte jest na autorytecie znanego hebrajskiego uczonego Geseniusa, który dowodzi, że przedimka określonego „ha” używa się, „gdy słowa mające zastosowanie do całych grup zostają (w zwyczajowym użyciu) ograniczone do wybranych jednostek”; następnie przytoczono przykłady z języka greckiego, takie jak ho theos, co zdaniem tegoż uczonego dosłownie oznacza „jedynego prawdziwego Boga”. Na próżno by szukać w innych przekładach tego rozróżnienia między Elohim a ha Elohim.

Innym dowodem na to, jak powyższe wydanie (NW) przyczynia się do pogłębienia u czytelnika szacunku dla Jehowy, jest występujące w nim wyrażenie „suwerenny Pan Jehowa”. Nawet przekłady, które tłumaczą tetragram na „Jehowa” lub „Jahwe”, podają w danych miejscach jedynie „Pan Jehowa” bądź też „Pan Jahwe”. Dlaczego Przekład Nowego Świata uzupełnia to wyrażenie przymiotnikiem „suwerenny”? Dlatego, że słowo Adonai (jak wskazano w przypisie marginesowym do Księgi Rodzaju 15:2), oddawane w takich wypadkach zwykle przez „Pan”, występuje w liczbie mnogiej podkreślającej dostojeństwo (pluralis maiestatis); dosłownie więc tłumaczyłoby się: „Panowie Jehowa”. Liczba mnoga jest tu po prostu świadectwem dostojeństwa i nie odnosi się do mnogości podmiotów.a Stąd też Przekład Nowego Świata słusznie dodaje słowo „suwerenny”, by podkreślić, że nie chodzi o jakiegoś przeciętnego Pana. Doprawdy, Jehowa nie jest zwyczajnym, ale zupełnie wyjątkowym Panem, suwerennym Panem.

Podobne objaśnienie znajdujemy w uwadze marginesowej do Księgi Koheleta [Kaznodziei] 12:1, gdzie występuje określenie „wielki Stworzyciel”. Z przypisu tego dowiadujemy się, że „hebrajski imiesłów czasownika ‚tworzyć’ ukazuje się tu w liczbie mnogiej podkreślającej wielkość, czyli majestat”. Tytuł „Stworzyciel”, podany w liczbie pojedynczej, nie odtwarzałby wiernie myśli wyrażonej w oryginale. Dlatego jak najbardziej stosownie użyto wyrażenia „wielki Stworzyciel”. I znowu trudno znaleźć przekład, który by w jakiś sposób uwypuklał tę okoliczność, z wyjątkiem chyba tłumaczenia Younga; czytamy tam jednak: „Pamiętaj też o twoich Stwórcach za dni swojej młodości”. Czyżbyśmy mieli więcej niż jednego Stworzyciela? Uwaga marginesowa do tego wersetu, występująca w Biblii Soncino, objaśnia: „Chociaż rzeczownik jest użyty w liczbie mnogiej, idzie tu wyłącznie o ‚liczbę mnogą wyrażającą majestat’. ‚Wybrano to określenie Boga dla uwypuklenia faktu, że jest On ostateczną przyczyną, projektantem i wykonawcą naszej cielesnej struktury.’”

Ciekawą wiadomość podaje nam też uwaga marginesowa odniesiona do Księgi Powtórzonego Prawa 18:5 (NW). Wspomniano tam o istnieniu fragmentu greckiej wersji Septuaginty, pochodzącego z II stulecia p.n.e. i zawierającego ten werset. We fragmencie tym „nie spotyka się greckiego tłumaczenia słów ‚Jehowa, wasz Bóg’, (...) ale występuje w nim po prostu hebrajski tetragram (יהוה, JHWH), określający imię Boże. Tetragram znaleziono także w innych fragmentach tego zbioru papirusów, co wskazuje na okoliczność, że w greckiej Septuagincie imię Jehowa niewątpliwie występowało w formie hebrajskiego tetragramu w Księdze Powtórzonego Prawa, a może i w całym Pięcioksięgu.” Rzecz jest niezmiernie interesująca, gdyż pozwala wnioskować, iż egzemplarze Septuaginty używane za czasów Jezusa najprawdopodobniej zawierały hebrajski tetragram.

W Księdze Wyjścia 23:28 wiele przekładów podaje, że Bóg obiecał wysłać „szerszenie” przed Izraelitami, aby wypędzić przed nimi Kananejczyków. (Zobacz na przykład Biblię Tysiąclecia, Biblię gdańską, Biblię poznańską, przekłady ks. Wujka oraz ks. Kruszyńskiego). Tłumaczeniu temu niektórzy gotowi są zarzucać, że podważa prawdomówność Boga, gdyż Pismo święte nigdzie nie zawiera wzmianki o tym, iżby rzeczywiście Bóg wysłał szerszenie przed Izraelitami. Jednakże uwaga marginesowa do Przekładu Nowego Świata w wydaniu z roku 1971 cytuje niemieckiego biblistę Ludwiga Koehlera, by wskazać, że rozpatrywane słowo hebrajskie ściśle odpowiada arabskiemu wyrazowi oznaczającemu „przygnębienie, zniechęcenie, poniżenie”. Stosownie do tego Przekład Nowego Świata podaje, że Jehowa „pośle przed tobą uczucie przygnębienia”. Miało to rzeczywiście miejsce, gdyż Rachab, nierządnica z Jerycha, wyznała dwom zwiadowcom izraelskim: „Postrach wasz padł na nas i wszyscy mieszkańcy kraju struchleli przed wami” (Joz. 2:9-11). Niedawno opublikowany przekład The New English Bible stwierdza w Księdze Wyjścia 23:28 — podobnie jak Przekład Nowego Świata — że Bóg obiecał „szerzyć panikę przed tobą”.b

Uwagi marginesowe w wydaniu Przekładu Nowego Świata z roku 1971 doprawdy przysparzają szacunku Jehowie jako jedynemu prawdziwemu Bogu, suwerennemu Panu i wielkiemu Stworzycielowi, który wiernie spełnia swe obietnice.

[Przypisy]